چرا طرح مجلس برای اینترنت حاشیه‌ ساز شد؟

چند هفته‌ای هست که بحث اینترنت در فضای مجازی مطرح هست. مردم، فعالان فضای مجازی و کسانی که از این فضا کسب درآمد دارند، نگران طرح مجلس هستند. طرح مجلس به اسم صیانت از حقوق کاربران در فضای‌ مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی ابهامات زیادی دارد و مجلسی‌ ها معتقدند که طرح مجلس یازدهم با طرح موجود در رسانه‌ها متفاوت هست.

کدام موارد حاشیه‌ساز شده است؟

بعضی از موارد مطرح شده در این طرح حاشیه‌ساز شده است اما طراحان معتقدند که خیلی از این موضوعات در طرح جدید تغییر کرده است. در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد.

«عدم حذف حساب کاربران» واکنش از سوی فعالان داشته است.

در بندی نیز اشاره شده است که دریافت اطلاعات افراد در صورت مجرمانه بودن اقدامات، بدون نیاز به حکم قضائی خاص رخ خواهد داد.

عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی در نرم‌افزارهای خارجی مستلزم معرفی نماینده قانونی و پذیرش قوانین است. با توجه به شرایط تحریمی ایران و نپیوستن به fatf این امر در حال حاضر شدنی نیست.

در بندی دیگر به بحث فیلتر برنامه‌های خارجی پرداخته‌اند که تأکید به عدم فیلتر تا زمان ارائه جایگزین دارد. بحث جایگزین و استقبال مردم از جایگزین داخلی نکته‌ای هست که باید به درستی بررسی شود تا هر نرم‌افزاری را به عنوان جایگزین معرفی نکنند. مثلاً نرم‌افزاری مثل روبینو جایگزین خوبی برای اینستاگرام نیست!

در طرح قبلی مطرح شده بود که فعالیت کاربران و سازمان‌ها در پیام‌رسان‌های مسدود شده، مجازات تعزیری درجه ۷ شامل جریمه نقدی و زندان دارد. به این معنا که فعالیت مسئولین در شبکه‌های مجازی مثل توئیتر با مجازات شلاق و حبس همراه خواهد بود.

طراحان طرح چه می‌گویند؟

این طرحی تاکنون حداقل دو بار اصلاح شده است و متن نهایی تفاوت چشمگیری با متن اولیه دارد. طراحان طرح مدعی هستند که بر اساس طرح فعلی واردات تلفن همراه با برنامه پیش‌فرض خارجی غیرمجاز، ممنوع نیست، استفاده از فیلترشکن جرم نیست، تبلیغات در اپلیکیشن های خارجی بدون مجوز برای بخش خصوصی ممنوع نیست، فیلترینگ برنامه‌های خارجی قطعی نیست و استفاده از رمز ارزها ممنوع نخواهد بود.

همچنین فعالیت کاربران در پیام‌رسان‌های مسدود شده شامل جریمه نمی‌شود و مدیریت گذرگاه‌های اینترنت بر عهده نیروهای مسلح خواهد بود.

درخواست‌ها از مسئولین برای توقف طرح

افراد زیادی تا به امروز برای توقف این طرح تلاش کرده‌اند اما قرار بر این هست که امروز در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح شود. درخواست مردم در چارچوب ارسال نامه به رئیس‌جمهور منتخب و تشکیل کارزاری شکل گرفت که این کارزار تا زمان نگارش گزارش توسط ۴۳۲۷۱۷ نفر امضا شده است.

همچنین فعالان فضای مجازی به جای این طرح خواستار آموزش و فرهنگ‌سازی در خصوص فضای مجازی هستند و معتقدند که دسترسی به اینترنت جزو حقوق اساسی مردم هست. اگر هر قانونی اجرایی می‌شود، در شرایط بد اقتصادی نباید آسیب به کسب‌وکار مردم بزند.

چرا مجلس در این خصوص عجله دارد؟

در حالی که در کشور شاهد مشکلات زیادی هستیم، مجلس شورای اسلامی با جدیت به دنبال تصویب این طرح هست. به نظر می‌رسد، وکلای ملت نگران بحث اینترنت ماهواره‌ای هستند و با توجه به افزایش نفوذ فضای مجازی میان مردم در دوران کرونا خواستار کاهش اثرات فضای مجازی میان مردم هستند. بهارستان نشین ها نباید فراموش کنند که تکنولوژی محدود شدنی نیست و دیر یا زود باید پیشرفت‌های لحظه‌ای فناوری‌های روز دنیا را بپذیریم. اجرای عجولانه طرحی کارشناسی نشده که مردم نسبت به آن حساس شده‌اند، آسیب‌های اجتماعی و حتی امنیتی برای کشور ایجاد خواهد کرد.

مسئولان صورت مسئله را پاک نکنند

در شرایط فعلی که مردم دغدغه نان دارند، نباید تنها راه کسب درآمد فعالان فضای مجازی را محدود کرد. اگر طرحی در مجلس اجرایی شود که ارتباط مردم ایران با دنیا را قطع کند، مطمئناً با واکنش مردم مواجه خواهد شد و به واسطه مشکلات در تأمین شبکه ملی اطلاعات و عدم توانایی در آموزش مردم برای حضور در فضای مجازی نباید اینترنت و کسب‌وکار مردم را قربانی کرد. هرگونه جایگزینی برای برنامه‌های مبتنی بر اینترنت باید بهتر از نمونه خارجی باشد تا مورد استقبال مردم قرار گیرد. دانش مردم را نباید نادیده گرفت، مردم فرق برنامه خوب و بد را درک خواهند کرد و اگر جایگزین‌ ها آن‌ ها را قانع نکند، مطمئناً با شکست مواجه خواهد شد.