فناوری فرصتی برای آموزش یا تهدید؟

در دوران کرونا به اجبار به سمت آموزش مجازی رفتیم و پای فناوری‌های نو به خانه دانش‌آموزان باز شد. فناوری‌هایی که هر روز پیشرفته‌تر می‌شوند و جایگاه خوبی در حوزه آموزش خواهند داشت. موضوع مهم بحث جایگزینی یا مکمل بودن این فناوری‌ها هست که در ادامه پیرامون این موضوع همراه ما باشید.

متصدیان آموزش همسو با تکنولوژی‌های نو هستند

محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس حوزه آموزش‌وپرورش در گفتگو با گسترش نیوز گفت: آموزش در جهان چندین سال هست که به سمت استفاده از تکنولوژی‌های روز رفته است. در مسیر آموزش همراه با تکنولوژی، ارتباط خانواده‌ها با مدرسه، دانش‌آموزان با یکدیگر و دانش‌آموز با معلم نیز اجرا می‌شود. در بعضی از کشورها استفاده از تکنولوژی به صورت پیشرفته و در بعضی از کشورها جدید است. متصدیان آموزش‌وپرورش به لحاظ نظری و با توجه به رصد آموزش‌وپرورش کشورهای دیگر در این مسیر حرکت کردیم.

ناگریز هستیم از فناوری استفاده کنیم

نیک نژاد اظهار کرد: در سند تحول بنیادی نیز به استفاده از فناوری در آموزش اشاره شده است. در بخشنامه‌ها و اظهارنظرها نیز دیده می‌شود. با شیوع کرونا وادار به استفاده گسترده شدند. در هر حال فضای پسا کرونا ما را ناگریز کرده است که از فناوری‌های نو در آموزش بهره ببریم. تجربه نشان می‌دهد که این ابزار به آموزش‌های حضوری خیلی کمک می‌کند. تکنولوژی ارتباط بین دانش‌آموز و معلم، دانش‌آموز و اولیا و بین دانش‌آموزان مستمر می‌کند. زی نفعان آموزش باید برای پیش برد آموزش با هم ارتباط داشته باشند. انجمن اولیا و مربیان برای همین کار هست اما ارتباط همیشگی نیست. در حالی که فناوری ارتباط را در هر زمان و مکانی برقرار می‌کند.

وی افزود: ارتباطات خوبی با فناوری‌هایی مثل اسکای روم و ادوبی کانکت ایجاد شده است. بهره‌گیری از فناوری جدید به ویژه تکنولوژی‌های ارتباطی آموزش را کیفی‌تر می‌کند.

پرورش همراه با فناوری پیش نخواهد رفت

این کارشناس حوزه آموزش‌وپرورش تأکید کرد: در درون واژه آموزش (Education) آموزش و پروش در کنار هم نهفته هست. در کشور ما نیز آموزش‌وپرورشی تعریف شده است. اگر روزی آموزش را با فناوری پیش ببریم، پروش به فناوری و مجازی پیش نخواهد رفت. در بهترین شرایط ناکارآمد خواهد بود. آموزش از راه دور و همراه با تکنولوژی به صورت کامل به پروش آسیب وارد می‌کند. خصوصاً در آموزش‌های پایه که مختص دبستان هست، بحث پرورش حائز اهمیت هست. به این دلیل که مدرسه اولین فضای اجتماعی برای آن‌ها است. توانایی‌ها و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان رشد می‌کند. بچه‌ها تعامل و تحمل را یاد می‌گیرند.

فناوری همراه با آموزش حضوری مؤثر هست

نیک نژاد خاطرنشان کرد: حذف آموزش حضوری به نفع آموزش مجازی همراه با تکنولوژی نوعی خیانت به آموزش‌وپرورش هست. آموزش از راه دور با تکنولوژی ۱۰۰ درصدی و کامل هم به کیفیت آموزش حضوری نمی‌رسد. البته آموزش همراه با فناوری‌های روز در کنار آموزش حضوری کیفیت را بالا می‌برد.

فناوری‌های جدید ارتباطات را واقعی‌تر می‌کند

وی افزود: مدارس دولتی از سامانه شاد استفاده کردند و سایر مدارس از تکنولوژی‌های جدیدتر استفاده کردند. هرچه کیفیت فناوری بالاتر برود، آموزش نیز با کیفیت‌تر می‌شود. به طور مثال در سامانه شاد ارتباط آنلاین و بر خط تعریف نشده است و راه ارتباطی ارسال پیام هست. در این روند، آموزشی با تأخیر انجام می‌شد. استفاده از ادوبی کانکت ارتباط معلم و دانش‌آموز را واقعی‌تر می‌کند. در لحظه با دانش‌آموزان در ارتباط بودم و ارتباط مؤثر بود. در این مسیر بازخورد آموزش را نیز بهتر می‌گیریم. هرچه کیفیت فضا و فناوری قوی‌تر باشد، آموزش بهتر می‌شود.

هوش مصنوعی فناوری ایدئال برای آموزش

محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس حوزه آموزش‌وپرورش در ادامه اظهار کرد: در سطح آرمانی و ایدئال می‌توانیم از هوش مصنوعی بهره‌مند شویم. نباید فراموش کرد که هیچ تکنولوژی نمی‌تواند، جایگزین آموزش حضوری شود. در آینده ناگزیریم که بپذیریم، فناوری‌ها در زندگی مؤثر هستند. دانش‌آموزان باید جدیدترین فناوری‌های روز را در مدارس فرا بگیرند.

از تجربیات جهانی استفاده کنیم

وی افزود: در خصوص استفاده از تکنولوژی تجربه‌های جهانی زیادی وجود دارد و نیاز نیست، چرخ را دوباره اختراع کنیم. در گزارش کشورهای دیگر به این موضوع اشاره شده است که ارتباطات جهانی در این زمینه مؤثر هست. قطعی ارتباط در ایران با جهان و فشارهای اقتصادی موجود برای دولت بهانه ایجاد کرده است. خیلی از کشورهای اطراف ما در زمان ورود به آموزش مجازی ابزارهای لازم را به صورت دولتی تأمین کردند. ژاپن خانواده‌ای فقیر را شناسایی کرد و ابزار فناوری را در اختیار خانواده‌ها قرار داد. در کشور بنگلادش نیز تبلت های ارزان قیمت تهیه شد و در اختیار دانش آموزان قرار گرفت.

نیک نژاد در پایان گفت: در ایران هم کارهای مثبتی انجام شد اما در حالی بر اساس آمار ارائه شده، بین ۳۰ تا ۵۰ درصد دانش‌آموزان از آموزش مجازی باز مانده‌اند. این دانش آموزان توان تأمین ابزارهای فناوری را نداشتند. تجربه‌های جهانی مؤثر هست و دولت موظف به تأمین نیازهای آموزشی دانش‌آموزان هست.