رویه برگزاری این نمایشگاه ها تغییر کرد!

صنایع دستی ایران، به عنوان صنعتی مستقل و بومی، شاخص ترین هنر کاربردی ایران و یکی از قطب های برتر صنایع دستی جهان، ریشه های عمیق و استوار در فرهنگ غنی و بارور ایران داشته است. به طور کلی نقش صنایع دستی در اقتصاد ایران در کمک به توسعه اقتصادی، ایجاد شغل، سرمایه گذاری اندک و بهره وری بالا تعریف شده است.  برگزاری رویدادهای نمایشگاهی را می توان یکی از مهم ترین ابزارها برای ترویج و رونق صنایع دستی و حفظ و احیای برخی رشته‌ های فعال در این حوزه عنوان کرد. از طرفی نمایشگاه‌ های صنایع ‌دستی را می توان فرصت ارزنده ‌ای برای عرضه تولیدات داخل و حمایت از کالای ایرانی دانست.

خبرنگار گسترش نیوز پیرامون وضعیت کنونی این صنعت و همچنین شرایط برگزاری نمایشگاه های این حوزه گفتگویی را با سیدحسین علوی مدیر تجاری ‌سازی معاونت صنایع ‌دستی وزارت میراث فرهنگی ترتیب داده است که در ادامه مطالعه خواهید کرد. با گسترش نیوز همراه باشید.

غفلت از ظرفیت بزرگ صنایع دستی کشور

سیدحسین علوی در این گفتگو اظهار داشت: بنا به تعریف یونسکو، صنایع ‌دستی به محصولاتی اطلاق می ‌شود که توسط هنرمند صنعتگر، کاملا با دست یا با کمک ابزار ساده یا مکانیکی تولید می ‌شود. مشروط بر آنکه سهم دستان هنرمند از سهم ابزار کمکی، کمتر نباشد. صنایع ‌دستی ایران به‌عنوان صنعتی مستقل و بومی از دیرباز موردتوجه بوده است. این صنعت به‌ عنوان یکی از ۳ قطب برتر صنایع ‌دستی در جهان، ریشه عمیق در فرهنگ و تاریخ ایران ‌زمین دارد. صنایع ‌دستی ایران، نه ‌تنها از جنبه‌ های فرهنگی، بلکه از جهات اقتصادی نیز توجه جهانیان را به خود جلب کرده است.

وی افزود: با این ‌همه، این صنعت به ‌اندازه ظرفیت،‌ مورد توجه نبوده است. در چند سال گذشته نیز اپیدمی کرونا با تاثیر بر همه بازارها، اقتصاد صنایع ‌دستی را هدف گرفت و فعالان این صنعت با مشکلات بسیاری مواجه شدند.

رگولاتوری آیین ‌نامه‌ ها و مقررات

مدیر تجاری ‌سازی معاونت صنایع ‌دستی وزارت میراث فرهنگی در ادامه گفت: وضعیت بازار داخلی صنایع ‌دستی تابعی از حمایت‌ های مادی و معنوی، بخش خصوصی و ورود دولت به تنظیم بازار و ارائه مشوق‌ به زیرساخت ‌های صنایع ‌دستی است. در حمایت ‌های معنوی، گام نخست رگولاتوری آیین ‌نامه‌ ها و مقررات است. سال ۹۶ به‌منظور حمایت هرچه بیشتر از صنایع ‌دستی کشور، قانونی با عنوان قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع ‌دستی در قالب ۱۵ ماده تصویب شد. این قانون ۱۵ ماده ‌ای، به ‌دنبال این بود که تشکل‌ هایی در داخل سازمان میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی که هم ‌اکنون تبدیل به وزارتخانه شده، ایجاد و تشکل‌ های غیر میراث ‌فرهنگی منحل شوند.

وی تصریح کرد: متاسفانه این قانون ۴ سال اجرا نشد، زیرا آیین ‌نامه ‌ای برای اجرای آن وجود نداشت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، تدوین و اجرای آیین ‌نامه ‌های لازم برای برخی قوانین روی زمین مانده، آغاز شد. تدوین آیین‌ نامه نحوه صدور مجوز فروشگاه‌ های صنایع ‌دستی، از جمله این آیین ‌نامه ‌هاست.

همسان ‌سازی و لغو برخی قوانین موازی

علوی  با بیان اینکه تعدد قوانین برای دریافت مجوز فعالیت در حوزه صنایع ‌دستی، یکی دیگر از مواردی است که فعالان این هنر-صنعت را با مشکلاتی مواجه می‌کند، گفت: برهمین اساس، همسان ‌سازی و لغو برخی قوانین موازی در دستور کار قرار گرفت. با توجه به برنامه ‌های اجرا شده، در یک سال گذشته، حوزه صنایع ‌دستی پیشتاز مجوز زدایی بوده و اعلان‌ محوری، جایگزین صدور مجوزهای متعدد برای شروع فعالیت شده است؛ اما مشاغل خطرآفرین باید طبق روال، مجوزهای لازم را از مراکز مربوطه دریافت کنند. توسعه درگاه‌ های فروش، اقدام دیگری است که در این حوزه انجام شد.

حضور در نمایشگاه ها را سخت نکنید

مدیر تجاری ‌سازی معاونت صنایع ‌دستی وزارت میراث فرهنگی در ادامه به برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی در سطح کشور اشاره کرد و گفت: متاسفانه بر خلاف اینکه نمایشگاه‌ های صنایع ‌دستی در اوایل انقلاب به صورت حمایتی برگزار می‌شدند، در ۵ سال گذشته نمایشگاه‌ ها تغییر رویه داده و با هدف دریافت هزینه از غرفه ‌داران و فعالان صنایع ‌دستی برگزار می‌ شود. با برگشت نگاه حمایتی به فعالان این حوزه، راهبرد دولت سیزدهم دوباره برگزاری نمایشگاه‌ های سراسری صنایع ‌دستی و پس از آن، بازارچه ‌های موقت است. این نمایشگاه ‌ها باید به‌گونه ‌ای برگزار شوند که تنها دغدغه شرکت ‌کننده در حوزه صنایع ‌دستی،‌ فروش محصول تولیدی باکیفیت بالا باشد. به‌عبارت دیگر، فعال صنعتی نباید درگیر تامین هزینه‌ های اجاره غرفه شود.

وی همچنین گفت: در این میان، از شرکت‌ های دانش ‌بنیانی که وارد حوزه تجارت الکترونیک شوند نیز مطابق آیین ‌نامه و مقررات حمایت می ‌شود. در ادامه راهکارهای حمایتی دولت برای نخستین ‌بار آیین‌نامه صدور مجوز برای خانه ‌های صنایع ‌دستی که بالاترین سطح عملیات صنایع ‌دستی در بخش خصوصی را دارند، تدوین شده است. در حوزه حمایت ‌های مادی نیز تسهیلاتی به تولیدکنندگان صنایع ‌دستی ارائه می‌ شود و برای نخستین ‌بار در دولت جدید، بسته ‌های تحریک بازار پیش ‌بینی شد که به موجب آن تسهیلاتی برای افزایش مصرف صنایع ‌دستی از محل اعتبارات تبصره ۱۸ گرفته شده است. با این‌همه، قیمت محصولات این هنرصنعت موضوعی است که نمی‌توان برای بازارسازی آن را نادیده گرفت.

بالا بودن قیمت‌ صنایع ‌دستی در بازار

مدیر تجاری ‌سازی معاونت صنایع ‌دستی وزارت میراث فرهنگی با بیان اینکه برخی بر بالا بودن قیمت‌ صنایع ‌دستی در بازار اشاره دارند،‌ خاطرنشان کرد: مواد اولیه تولید صنایع ‌دستی گران شده و متاسفانه صنایع ‌دستی در سال ‌های اخیر، از شکل کاربردی خارج و به کالاهای زینتی تبدیل شده ‌اند. یکی از ماموریت‌ های مهم وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی (که نیازمند برنامه ‌ریزی دقیقی برای آن هستیم) کاربردی ‌سازی صنایع ‌دستی است. برای تحقق این هدف باید برنامه‌ ریزی‌ های لازم برای صنایع ‌دستی پرکاربرد مانند سفال و سرامیک انجام شود. این محصولات در بازار نرخ بالایی ندارند؛ در نتیجه با برنامه ‌ریزی ‌ها و توسعه این بستر، قطعا نرخ تمام‌ شده کالا برای مصرف‌ کننده کاهش پیدا می ‌کند.

علوی  در پایان گفت: در بخش زینتی صنایع ‌دستی مانند آثار هنری مینا کاری که از گران ‌ترین صنایع ‌دستی ایران به‌ شمار می ‌رود و توسط ماهرترین اساتید صنعتگر تولید می ‌شود، بحث متفاوت است. این دسته از صنایع ‌دستی گران است. در اصل هنر دست، دارای ارزش بالایی بوده و گران است. ارزش ‌افزوده هنری باید یک نرخ هنری داشته باشد. در تمام دنیا نیز همین ‌طور است و هر شخصی این محصولات را گران ‌تر بفروشد، در فروش هنرمندتر است.