در آستانه المپیک چه بلایی سر والیبال آمد؟

مرحله مقدماتی لیگ ملت‌های ۲۰۲۱ در گروه مردان از هفتم خردادماه آغاز شده و تا دوم تیرماه ادامه خواهد داشت. طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته مسابقات مراحل نیمه‌نهایی و نهایی لیگ ملت‌ها برای مردان نیز پنجم و ششم تیرماه برگزار خواهد شد. در پایان مرحله مقدماتی تیم‌های برزیل، لهستان، اسلوونی و فرانسه جواز حضور در مرحله نهایی را کسب کردند و باید در ادامه به مصاف هم بروند.

در مسابقات گروه مردان لیگ ملت‌های والیبال سال ۲۰۲۱ تیم‌های برزیل، ایران، هلند، ایتالیا، لهستان، صربستان، امریکا، فرانسه، ژاپن، آلمان، روسیه و آرژانتین به عنوان ۱۲ تیم ثابت و تیم‌های استرالیا، بلغارستان، کانادا و اسلوونی به عنوان چهار تیم غیر ثابت، حضور داشتند.

* فراز و فرودهای والیبال ایران در ۵ هفته

والیبال ایران در نخستین مسابقه خود در لیگ ملت‌ها در دیداری تمام آسیایی مقابل ژاپن قرار گرفت و ۳ بر صفر مغلوب شد. ایران در دومین مسابقه خود به مصاف روسیه، مدافع عنوان قهرمانی رفت و با نتیجه ۳ بر یک بازنده شد. در سومین مسابقه هم به مصاف هلند رفت که این مسابقه ۳ بر صفر به سود ایران تمام شد.

ایران در شروع هفته دوم به مصاف کانادا رفت که این مسابقه ۳ بر یک به سود شاگردان آلکنو خاتمه پیدا کرد. ملی پوشان در گام دوم از هفته دوم به مصاف ایتالیای میزبان رفتند که این بازی در نهایت با نتیجه ۳ بر یک به نفع ایران تمام شد. در آخرین دیدار هفته دوم هم تیم ایران مقابل بلغارستان صف آرایی کرد و توانست با نتیجه ۳ بر صفر از سد حریف خود عبور کند.

تیم ملی ایران در هفتمین مسابقه خود در لیگ ملت‌ها مقابل امریکا قرار گرفت که این مسابقه در نهایت با نتیجه ۳ بر صفر به سود شاگردان آلکنو خاتمه پیدا کرد. ملی پوشان کمتر از ۱۶ ساعت بعد در دومین مسابقه هفته سوم خود مقابل صربستان صف آرایی کردند که این مسابقه ۳ بر ۲ به سود حریف خاتمه پیدا کرد. بعد از این بازی سنگین که با شکست هم همراه بود، شاگردان آلکنو آخرین رقابت هفته سوم خود را مقابل آلمان برگزار کردند که این مسابقه ۳ بر ۲ به سود آلمان خاتمه پیدا کرد.

در هفته چهارم رقابت‌ها شاگردان آلکنو با تیم‌های استرالیا، برزیل و اسلوونی روبه‌رو شدند. حاصل تلاش شاگردان آلکنو در این هفته از مسابقات سه شکست تلخ مقابل حریفان بود که شرایط را برای ملی‌پوشان کشورمان بیش از پیش سخت کرد و فشار روی آنها زیاد شد. شاگردان آلکنو در هفته پنجم هم شرایط خوبی نداشتند و مقابل تیم‌هایی مثل فرانسه، لهستان و آرژانتین هم باختند تا کار والیبال کشورمان با ثبت ۵ پیروزی و ۱۰ شکست در این دوره از رقابت‌های لیگ ملت‌ها خاتمه پیدا کند. شاگردان آلکنو نتوانستند در جایگاهی بهتر از دوازدهمی قرار بگیرند.

* چرا انتقادها به آلکنو زیاد شد؟

کسب عنوان دوازدهمی و قبول ۱۰ شکست جای دفاعی برای تیم ملی باقی نمی‌گذارد. بازی‌های بی‌روحیه و بی‌انگیزه از دیدار هشتم به بعد ملی پوشان و تصمیم‌های همراه با شک و تردید آلکنو در برخی رقابت‌های نزدیک و عبور از کنار بردهایی که می‌توانست کاهش دهنده انتقادات باشد، در نهایت سبب‌ساز هجمه‌ای سنگین علیه خودش و در نهایت باعث نوعی ناامیدی در میان اهالی والیبال و هم در میان مردم شد.

به نظر می‌رسد برخلاف چیزی که قبل از اعزام تیم به ریمینی عنوان شد، هدف تیم ملی نتیجه‌گیری بود، اما در میانه راه هدفگذاری تغییر کرد. تیم ملی در بازی اول با ترکیب اصلی و فقط یک‌ تغییر اجباری به ژاپن و سپس به روسیه باخت و پس از آن ۵ پیروزی متوالی کسب کرد، اما بعد از باخت به صربستان در بازی هشتم، سریال باخت‌های پی‌درپی با ترکیب‌های مختلف و بدون تعویض هنگام بازی همه را مجبور کرد تا هدفگذاری را جور دیگری تحلیل کنند. از طرف دیگر، پافشاری آلکنو بر به کارگیری بازیکنان در بازی‌هایی که به اصطلاح روزشان نبود، باعث شد تا بازیکنی مثل میلاد عبادی‌پور که به گواه کارشناسان یکی از کامل‌ترین بازیکنان تاریخ والیبال ایران بوده، سرخورده شود و در آستانه المپیک با چنین روحیه‌ای به ادامه کار فکر کند.

با این حال باید بپذیریم که والیبال ایران خیلی دیر به فکر جبران سال‌های از دست رفته در ایجاد تغییر نسل و آن هم درست در آستانه المپیک افتاد و تنها تیمی هم از جمع ۱۲ تیم حاضر در توکیو بود که سرمربی‌اش را پس از صعود برکنار و به‌دست یک سرمربی جدید سپرده است؛ در حالی که رقبای ما و کشورهای صاحب والیبال همواره تغییر نسل را به بعد از المپیک‌ها موکول می‌کنند و به‌تدریج و با برنامه، این مسیر سخت را در یک فرآیند تعریف شده با زمان‌بندی مناسب، پیش می‌برند نه در سال المپیک و چند ماه مانده به این بازی‌ها.

* چرا داورزنی عذرخواهی کرد؟

محمدرضا داورزنی، رئیس فدراسیون والیبال در روزهای گذشته طی مصاحبه‌ای از مردم بابت نتایج تیم ملی عذرخواهی کرد. به این ترتیب بعد از مدت‌ها در ورزش کشور شاهد بودیم که مدیری بعد از ناکامی عذرخواهی می‌کند و باید این اتفاق را به فال نیک گرفت. بی‌شک احترام به مردم و درک شرایط نکته بسیار مثبتی به شمار می‌رود که داورزنی به واسطه سال‌ها مدیریتش در ورزش کشور به خوبی به این موضوع اشراف دارد، اما همین عذرخواهی هم با حرف و حدیث‌هایی همراه شد.

هرچند پیش از شروع رقابت‌ها آلکنو و فدراسیون رسماً اعلام کردند که کسب نتیجه در این مسابقات اهمیت چندانی ندارد، اما عذرخواهی رئیس فدراسیون نشان داد که نتایج چندان هم بی‌اهمیت نبود. برخی از کارشناسان با تعجب از رفتار داورزنی، این سوال برایشان ایجاد شد که اگر کسب نتیجه اهمیت نداشت، دلیل عذرخواهی چه بود؟

* سهم کمیته فنی و هیأت رئیسه در این ناکامی چقدر است؟

با وجود اینکه داورزنی به عنوان سکاندار والیبال ایران بابت ناکامی اخیر تیم ملی عذرخواهی کرد، اما نباید به راحتی از سهم اعضای کمیته فنی و هیأت رئیسه هم گذشت. به هر حال برای انتخاب آلکنو، داورزنی جلساتی را با اعضای کمیته فنی و هیأت رئیسه برگزار کرد و نظرات آنها را هم پرسید. بنابراین حالا که انتقادهایی به آلکنو مطرح می‌شود تک تک آن افراد باید پاسخگو باشند و حق ندارند خود را کنار بکشند.

کارلو آنچلوتی در کتاب «رهبری خاموش» خود به نکات جذابی اشاره می‌کند. او در بخشی از نوشته‌های خود آورده که برای قبول هدایت هر تیمی که اقدام می‌کرد، پیش از هر کاری مدیر ورزشی آن مجموعه با وی مصاحبه می‌کرد تا شرایط را بررسی کند. آنجلوتیِ فوتبال به اندازه آلکنوی والیبال مطرح و سرشناس است، اما با این حال مجبور به پشت سر گذاشتن این مراحل بود. حال سوال اینجاست که برای حضور آلکنو در ایران چه اقداماتی صورت گرفت؟

آیا برای حضور در لیگ ملت‌ها از وی برنامه‌ای خواسته شد که به عنوان مثال مسئولان بدانند هدفگذاری سرمربی روس برای هر هر هفته یا هر مسابقه چیست یا خیر؟ تنها نکته‌ای که در این مدت عنوان شد این بود که در جلسه آنلاینی که با مربیان و مسئولان داشت، آمار و اطلاعات خوبی از بازیکنان تیم ملی داشت. این آمار و اطلاعاتی که آلکنو ارائه کرد را تمام آنالیزورهای لیگ برتر هم در اختیار دارند و بدون شک نمی‌توان با استناد به این آمارها هدایت تیم ملی را به وی داد.

هدف از بیان برخی موضوعات توسط کارشناسان تخریب یا انتقاد از آلکنو نیست، بلکه اهالی والیبال دوست دارند تا تمام تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران این رشته در غم و شادی به یک اندازه خودشان را نشان دهند، نه اینکه در ناکامی‌ها از دسترس خارج شوند و هنگام شادی صف اول برای گرفتن عکس یادگاری باشند.

تیم ملی با پایان یافتن مسابقاتش در مرحله مقدماتی لیگ ملت‌ها به تهران رسید و پس از استراحتی چند روزه، تمرینات خود را جهت اعزام به المپیک آغاز می‌کند. امیر خوش‌خبر، سرپرست تیم ملی والیبال کشورمان زمان آغاز اردو را شنبه، دوازدهم تیر ماه و تعداد بازیکنان مد نظر سرمربی تیم ملی برای حضور در اردو را ۱۶ نفر اعلام کرد.