بنگاه های اقتصادی چه مسئولیت اجتماعی دارند؟

 در سال‌های اخیر مفهوم مسئولیت‌ اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و بنگاه‌های اقتصادی در جامعه نیز  اعم از کارخانه‌ها و مراکز تولیدی نیز توجه خود را به آن مبذول کرده‌اند. اگرچه بنگاه اقتصادی مفهوم به حداکثر رساندن فروش و سود را در ذهن متبادر می‌کند و اساسا کارکرد آن نیز رونق اقتصادی است، اما در جامعه امروز مفهوم نوع‌دوستی برای تلاش در جهت کمک به جامعه‌ای با رفاه بیشتر از اهمیت بسیاری برخوردار است که بنگاه‌های اقتصادی با سرمایه‌ خود می‌توانند عهده دار این امر باشند. درباره این موضوع و کارکرد‌های آن خبرنگار اقتصاد اجتماعی گسترش‌نیوز با سید مرتضی افقه، اقتصاددان به گفتگو پرداخته است که در ادامه آن را می‌خوانید.

مسئولیت اجتماعی در راستای پیشرفت بنگاه‌ های اقتصادی

افقه در ابتدا این گفتگو گفت: مسئله مسئولیت اجتماعی مدت‌هاست که مورد توجه  شرکت‌های چندملیتی، بین‌ المللی و شرکت‌های بزرگ قرار گرفته است و به این مسئله رسید‌ه‌اند که حتی برای پیشرفت خودشان و برای سهولت کار خودشان بهتر است که بخشی از سرمایه‌گذاری‌های خود را برای جبران آسیب‌هایی که فعالیت‌هایشان به محیط‌زیست و یا به اجتماع می‌زند، صرف کنند. این در دنیا جا افتاده است اما در ایران هنوز به آن صورتی که باید رواج نیافته است. اگرچه برخی از استان ها از طریق اجبار پرداختن به مسئولیت‌های اجتماعی را تحمیل می‌کنند.

این اقتصاددان در ادامه افزود: اخیرا هم وزارت کار درصدد تنظیم و انتشار آیین نا‌مه‌هایی برآمده است که نه به صورت اجبار، اما به نوعی مسئولیت اجتماعی را برای بنگاه‌های اقتصادی اعم از کارخانه‌ها و واحد‌های تولیدی و مراکز صنعتی ترویج دهد. 

راهی برای جبران آسیب های زیست محیطی صنایع

افقه در پاسخ به این سوال که آیا باید این وظیفه را برای بنگاه‌های اقتصادی قائل باشیم به خبرنگار گسترش‌ نیوز گفت: حتما باید این دست از فعالیت‌ها در جامعه به وسیله مراکز اقتصادی انجام شود. چراکه هر صنعتی صدمات زیست‌ محیطی و اجتماعی را به محیط میزبانی که در آن فعالیت دارد، وارد می‌کند و برای جبران این امر و برای اینکه زمینه مساعدی برای جلوگیری از مخالفت‌های مستقیم و غیر مستقیم بومیان و اهالی محل شود این فعالیت می‌تواند برای خود بنگاه‌ها و مراکز اقتصادی هم مفید باشد. 

 افقه افزایش فروش و سود این بنگاه‌ها و پرداختن به مسئولیت‌های اجتماعی را در طول یکدیگر دانست و اظهار کرد: شرکت‌های بزرگ صدماتی را که با فعالیت‌هایشان به محیط‌زیست می‌زنند در کشور‌های پیشرفته با قوانین اجباری و دولتی که البته این بحث جدای از مسئولیت اجتماعی است، مجبور می‌شوند که هزینه‌های زیست‌محیطی را خودشان پرداخت کنند و یکسری فیلتر‌ها برای جبران این فعالیت‌های مخرب اعمال می‌شود. اما در کشور‌های کمتر توسعه‌یافته مانند کشور ما که این اجبار‌ها از طرف دولت وجود ندارد و فعالیت‌هایشان نیز به محیط زیست لطمه می‌زند، تعهد خود مراکز اقتصادی به مردم جامعه می‌تواند تاثیر گذار باشد و صدمات ناشی از فعالیت‌های آسیب‌زا کمتر شود چرا که اکثریت فعالیت‌های سودآور این بنگاه‌ها به محیط پیرامون آسیب می‌زند. 

تضمین برند‌سازی و تامین وجهه اجتماعی بنگاه‌ ها

این اقتصاد‌دان خاطرنشان کرد: در ایران به این دلیل که تعداد کالا‌های تولید‌ شده کم است، شاید خیلی انجام و یا عدم انجام مسئولیت اجتماعی تاثیر منفی بر فروششان نداشته باشد زیرا مدت‌هاست که عرضه کمتر از تقاضاست اما به صورت معمول اگر فعالیت‌هایی در جهت انجام مسئولیت‌های اجتماعی و کمک و رساندن به محیط پیرامون باشد می‌تواند به وجهه اجتماعی و برند بنگاه‌های اقتصادی نیز کمک کند و طبعا این مورد در طول افزایش فروش و سودشان نیز خواهد بود و موجب بهبود اقتصاد کشور نیز خواهد شد. 

نفتی‌ ها و فولادی‌ ها پیشتاز در عرصه خدمات‌ دهی به مردم 

افقه در پایان افزود: در برخی مناطق مانند استان خوزستان استانداری‌ها و برخی از نهادها، شرکت‌های بزرگی مانند شرکت نفت و فولادی‌ها را مجبور به انجام این فعالیت‌های اجتماعی و حمایت‌کننده به مردم آن مناطق کرده‌اند اما اینکه جا افتاده باشد و توسط شرکت‌ها پذیرفته شود هم نیاز به انجام امور فرهنگی و تبلیغات دارد و این امر برای اینکه در کشور ما به صورت یک فرهنگ انسانی ترویج یابد، نیاز به مداخله دولت و نهاد‌های بنیادی در این امر است و می‌بایست از طریق آیین‌نامه‌هایی اجباری شود تا شاید بتواند به رویه‌ای مستمر در جامعه تبدیل شود.

گزارش از افسانه سالاری