خسارت ۱۳۵۰ میلیارد تومانی بارندگی به میراث فرهنگی و گردشگری یزد

احمد آخوندی ابراهیم آبادی (مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد) با اشاره به آنکه از همان زمان که هشدارهای بارندگی صادر شد، اقدامات پیشگیرانه نیز در استان شکل گرفت، گفت: در بافت تاریخی با دعوت از معتمدین محلات سعی شد تا مدیریتی صحیح درخصوص وقوع سیل داشته باشیم. در این راستا نکاتی از جمله توجه به باز بودن مسیر چاه‌های جذبی، ناودان‌ها، زیر زمین‌ها و قنات‌ها به ساکنان این بافت‌ها گوشزد شد و مسیرهای خروج آب به آن‌ها نشان داده شد.

او ادامه داد: در هنگام بارندگی نخستین گروه که وارد عمل شدند بچه‌های محلات بودند که با همراهی مرمتگران، یگان حفاظت و نیروهای امانی کار خود را شروع کردند. سه عملیات داشتیم که از همان ساعات ابتدایی شروع بارندگی انجام گرفت. پایش حین بارندگی انجام گرفت و معابر و گذرها و آثار تاریخی که ممکن بود در معرض تخریب باشند مورد پایش قرار گرفت و بعد از حدود چهار ساعت بارندگی این مرحله به اتمام رسید و این گروه آزادسازی ناودان‌ها و جلوگیری از ورود آب به داخل منازل و… را انجام دادند.

به گفته آخوندی، مرحله دوم نیز با حضور ۶۰ داوطلب مردمی که بیشتر از متخصصین مرمت و معماری بودند برای پایش فوری بافت تاریخی و میراث جهانی یزد انجام گرفت. در این راستا متوجه شدیم که حدود ۲۰۰ اثر بیش از ۵۰ درصد آسیب دیده و تخریب شده‌اند و حدود ۴۰۰ بنا و معبر نیز با تخریب جزیی و زیر ۵۰ درصد آسیب دیده‌اند. اکنون مشکل کلی در بافت نداریم و آبگرفتی کلی نداریم. همچنین سعی ما برآن است تا درخصوص خسارات، مکان محور عمل کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد خاطرنشان کرد: پایش کامل بافت در دست است و قرار است خانه به خانه صورت گیرد. از این رو ۱۱ گروه ۳ نفره شکل گرفته تا در طول یک هفته این کار را انجام دهند و میزان خسارت را بررسی و اطلاعات لازم را در اختیار اهالی بافت قرار دهند.

آخوندی درخصوص چگونگی تامین بودجه و اعتبارات لازم برای مرمت آثار و بناهای تخریب شده، گفت: بعد از تعیین خسارت که توسط بنیاد مسکن انجام می‌شود، در ستاد ارزیابی خسارت کارشناسان امر به مردم راهنمایی می‌کنند. میزانی از تسهیلات نیز در این خصوص در نظر گرفته شده. البته معابر، نفایس و آثار ثبتی طی دو هفته آینده توسط اداره کل میراث استان مرمت خواهند شد.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد تاکنون بر اساس برآوردهای صورت گرفته خسارت وارده سیل و بارندگی به حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد در حدود ۱۳۵۰ میلیارد تومان بوده.

او ادامه داد: علاوه بر بخش میراث‌فرهنگی، سیل و بارندگی به حوزه گردشگری و صنایع دستی نیز آسیب رساند چنانکه برخی از واحدهای بومگردی و هتل‌ها دچار خسران شدند و در مجموعه حدود ۴۰ واحد خسارت جزئی دیدند و دو مسیر از کمپ‌های گردشگری کامل تخریب شدند و احداث راه برای آن‌ها باید دوباره شروع شود. دو مورد از کارگاه‌های صنایع دستی نیز آسیب دیدند. با این وجود می‌توان گفت حال بافت تاریخی یزد خوب است و اکنون پذیرش مسافر صورت می‌گیرد. زندگی جریان دارد و مراسم عزاداری در بافت شروع شده و حسینیه‌ها فعال هستند.

آخوندی با تاکید برآنکه خانه‌ها و بناهای تاریخی که مرمت اصولی شده بودند مشکلی برایشان پیش نیامده است، درخصوص چرایی تخریب کامل خانه رزاقیان تفت که از قضا اداره میراث این شهرستان نیز بود و قطعا می‌بایستی مرمتی اصولی می‌داشت، گفت: خانه رزاقیان یک خانه ثبتی بود که در کنار آن یک باغ قرار داشت که حدود ۴ متر گودی داشت و همسطح زیرزمین بنای تاریخی بود. با ورود آب معبری که در کنار این باغ قرار داشت به زیرزمین خانه تاریخی، در نهایت شاهد ریزش و تخریب کامل خانه بودیم. اصولا ورود آب به بناهای خشتی سبب ریزش و تخریب آنها می‌شود. از آنجایی که حجم آب وارد شده به این بنا خیلی زیاد بود از این رو بنا تخریب شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد خاطرنشان کرد: عملیات مرمت اضطراری به زودی آغاز خواهد شد. در این راستا حدود ۴۰۰ معبر و بنا که آسیب‌های جزئی دیده‌اند در پایش‌های آینده مورد مرمت اضطراری قرار می‌گیرند. برخی از این موارد با گذاشتن یک چوب در کنار دیوار معبر و… مشکلشان حل خواهد شد. آنچه تخریب شده نیاز به آواربرداری دارد که ساکنان باید به شهرداری مراجعه کنند تا از نحوه رفع خطر مطلع شوند.

او درخصوص وضعیت آبگرفتگی مخزن امن موزه یزد نیز گفت: این آبگرفتگی در حد چند سانتی‌متر بود و با سرعت در همان ساعت ابتدایی آغاز بارندگی آب‌ها به بیرون ریخته شد. برای کاهش رطوبت مخزن نیز اقداماتی انجام شد. ظاهرا آب از یکی از هواکش‌ها ورود کرده بود اما درنهایت آثار مخزن و موزه آسیب ندیده‌اند.