شاه کلید سرمایه‌گذاری در کسبوکارهای نوپا
آتوسا باباخانی - دانشجوی کارآفرینی دانشگاه تهران
براساس قانونی نانوشته، تمام فعالان اقتصادی به‌دنبال توسعه کسبوکار خود برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار هستند. در نقطه مقابل کسبوکارها نیز برای توسعه خود نیاز به منابع مالی دارند، این منابع مالی می‌توانند از راه‌های گوناگون تامین شوند. درنتیجه شناخت سرمایه‌گذاران و تامین‌کنندگان مالی برای فعالان اقتصادی و صاحبان کسبوکار از اهمیت بالایی برخوردار است.
فعالیت استارت‌آپ‌ها در حوزه‌های مختلف در سال‌های اخیر با توسعه بالایی همراه بوده و از قضا در این نوع از فعالیت‌‌ها چرخه سرمایه‌گذاری و تامین‌مالی نیز اهمیت زیادی دارد.
نخستین عامل موفقیت در تحلیل شرایط کار استارت‌آپ‌های مشهور، اکوسیستم پرورش‌دهنده آنهاست. به‌عنوان مثال «سیلیکون‌ولی» محل رشد بیشتر استارت‌آپ‌های موفق به‌ویژه در حوزه فناوری اطلاعات بوده و بررسی دقیق این استارت‌آپ‌ها حاکی از آن است که در مراحل اولیه تشکیل، سرمایه‌گذاری هنگفتی در آنها انجام شده است. درحقیقت، کسبوکارهای نوپا در همان ابتدا به فکر جذب سرمایه‌گذار هستند چرا‌که معمولا به دلیل نداشتن صورت‌های مالی یا ضامن قادر به تامین مالی از شیوه‌های رایج مانند وام نبوده یا توانایی بازپرداخت اقساط را ندارند.
در چرخه سرمایه‌گذاری استارت‌آپ‌ها و تبدیل آنها به کسبوکارهای بزرگ سرمایه‌گذاری‌های متعدد صورت می‌پذیرد. در ابتدا موسس یا موسسان تنها سرمایه‌گذاران هستند. با پیشرفت کسبوکار دوستان و آشنایان به جمع سرمایه‌گذاران اضافه می‌شوند.
سپس سرمایه‌گذاری از طریق سرمایه‌گذاران فرشته یا سرمایه‌گذاری از راه تامین مالی جمعی روی کسبوکار صورت می‌گیرد. با این همه کسبوکارها اگر نتوانند از دره مرگ عبور کنند محکوم به فنا هستند. سرمایه‌گذاران فرشته نیز اشخاصی هستند که با توجه به علاقه فردی خود برای رشد کسبوکار در آنها سرمایه‌گذاری می‌کند. تامین مالی جمعی در حقیقت از طریق یک‌سری وب‌سایت‌ها صورت می‌پذیرد.
این وب‌سایت‌ها به صورت یک واسطه، سرمایه‌گذاران را به مدیران کسبوکار و کارآفرینان وصل می‌کنند. در مرحله بعد سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا جسورانه قرار دارد. این نوع سرمایه‌گذاری از نوع سهام ممتاز است. چرخه عمر سرمایه‌گذاری خطرپذیر به این شرح است:
الف) انتخاب طرح، ب) تامین مالی، ج) مدیریت شرکت‌های نوپا، د) خروج
سرمایه‌گذاران خطرپذیر در نقطه‌ای که نرخ سهام شرکت نوپا کم اما ریسک زیاد است ورود می‌کنند و در نقطه‌ای که نرخ سهام بالا است از کسبوکار خارج می‌شوند. استراتژی‌های متعددی برای خروج سرمایه‌گذاران خطرپذیر وجود دارد. در این زمان کسبوکارها به بلوغ خود رسیده‌اند و سهام آنها در بازار بورس عرضه عمومی می‌شود.
شاخص سهولت کسبوکار
شاخص سهولت کسبوکار نشان‌دهنده سهولت و مناسب بودن محیط هر کشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است. بانک جهانی هر سال وضعیت کشورهای مختلف را براساس این شاخص ارزیابی می‌کند. شاخص سهولت کسبوکار دارای ۱۰ زیر شاخص، شروع کسبوکار، شرایط و مقررات کسب مجوز، دسترسی به برق، ثبت مالکیت، اخذ اعتبارات، حمایت از سرمایه‌گذاران خرد، سهولت پرداخت مالیات، تجارت فرامرزی، اجرای قراردادها، ورشکستگی و پرداخت دیون است. در سال ۲۰۲۰میلادی، بانک جهانی ۱۹۰ کشور را رتبه‌بندی کرده و ایران در این رتبه‌بندی، رتبه ۱۲۷ و امتیاز ۵۸.۵ واحد را کسب کرده است. نسبت به سال ۲۰۱۹ امتیاز ۶ زیرشاخص بدون تغییر باقی مانده و در ۲ زیرشاخص شرایط و مقررات کسب مجوز و دسترسی به برق در مجموع ۰.۵ واحد با بهبود رتبه مواجه بوده‌ایم.
با توجه به بررسی‌های یادشده، برخی بر این باورند که محیط کسبوکار ایران شرایط مساعد برای سرمایه‌گذاری ندارد. ریسک سرمایه‌گذاری بالاست و سرمایه‌گذاران کمی این ریسک را قبول می‌کنند و اغلب سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سرمایه‌گذاری با ریسک کمتری را انجام دهند.
نتیجه‌گیری
توسعه فرآیندی برای بهبود اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه و توانمندسازی مردم و کسبوکارها برای پیشرفت ملی است. در این بین سرمایه‌گذاران فرشته، تامین مالی جمعی و سرمایه‌گذاران خطرپذیر از جمله تامین‌کنندگان مالی این دست از فعالیت‌های اقتصادی به‌شمار می‌روند. می‌توان با بهبود محیط کسبوکار علاوه‌بر ایجاد زمینه فعالیت برای استارت‌آپ‌ها و کسبوکارهای نوپا زمینه جذب سرمایه و بهبود تمام شاخص‌های کسبوکار را نیز ایجاد کرد.
ارسال نظر