زمان مناسب عرضه اولیه شرکت ها در بورس

سهامداران عمده یک شرکت همواره نیم‌نگاهی به عرضه اولیه سهام آن دارند و اهداف مختلفی نظیر امکان خروج سهامداران، جذب نقدینگی، برندسازی و الی آخر را برای این موضوع برمی‌شمارند.

اما اگر بخواهیم صرفاً «از منظر مالی»این قضیه را تحلیل کنیم، وقت مناسب برای ورود به بورس شرکت چه زمانی است؟

پاسخ اینکه موقع مناسب جهت عرضه اولیه زمانیست که شرکت از منظر سودآوری و جریان نقدی به بلوغ رسیده باشد. به زبان ساده‌تر و عملیاتی، دیگر قرار نباشد درآمد فروش و سودآوری شرکت برای سال‌های متمادی در آینده (حداقل در ۲ تا ۳ سال آینده) رشد بالا (مثلاً ۵۰ درصدی) را تجربه کند.

سؤال دیگر اینکه اگر شرکتی دارای این خصوصیات بود، سایر عوامل ثابت و صرفاً از منظر مالی، سهام آن را عرضه اولیه نکنیم؟ سایر عوامل ثابت، خیر. اجازه بدهیم مقادیر شاخص‌های یاددشده به بلوغ برسند، در غیر اینصورت سهام شرکت را ارزان فروخته‌ایم (از منظر سهامدار عمده نکتهٔ منفی است و از منظر مقامات ناظر و سهامداران خرد نکته مثبت است! ).

با یک مثال موضوع روشن‌تر می‌شود. فرض کنید شرکتی داریم که قرار است در سال سودی برابر ۲۰۰ میلیارد تومان بسازد، اما این سود بر اساس اطلاعات موجود جهش فوق‌العاده‌ای خواهد داشت و به رقمی بالای ۵۰۰ میلیارد تومان (بیش از ١٥٠ درصد افزایش نسبت به سال قبل) و از سال ١٤٠١ به بعد بر اساس اطلاعات موجود رشد سودآوری آن در حدود ١٥ تا ٢٠ درصد خواهد رسید (این مثال فرضی نیست، بلکه یک مورد واقعی است که چندی پیش تیم کارشناسی ما با آن مواجه شد).

فرض کنید ضریب قیمت به سود برای این شرکت بر اساس عرف بازار و مقام ناظر برابر ١٠ مرتبه باشد.

ارزش بازار شرکت در صورت عرضه در سال ١٣٩٩ برابر ٢٠٠٠ میلیارد تومان (١٠ ضربدر ٢٠٠) خواهد شد، اما این رقم در سال ١٤٠٠ برابر ٥٠٠٠ میلیارد تومان (١٠ ضربدر ٥٠٠) خواهد شد. شما باشید چه می‌کنید! ؟

وظیفه مشاور ارزشیابی صرفاً برآورد ارزش سهام نیست، بلکه وی باید زمان مناسب جهت عرضه اولیه را نیز ریزکاوی و تحلیل نماید. از طرف دیگر، عرضه سهام یک شرکت در بورس هم هنر سهامدار عمده نیست، هنر وی زمانی می‌باشد که سهام شرکت را به قیمت عادله عرضه کند.

پی‌نوشت: احتمال دارد برخی از دوستان این یادداشت را بدین صورت نقد کنند که جهش در سودآوری و جریان نقدی در روش‌های تنزیل جریان نقدی یا از طریق بالا بردن ضریب قیمت به سود دیده می‌شود. پاسخ به این نقد این است که بله دیده می‌شود اما از منظر عملیاتی، قانع کردن بازار و مقامات ناظر در این شرایط بسیار دشوارتر است، علی‌الخصوص زمانیکه دارایی‌های شرکت عمدتاً نامشهود باشد.