سال عقبگرد از پیمان‌ها
پیمان افضل- فعال معدنی
جهان در سالی که گذشت، با بحران بزرگی در زمینه تامین انرژی روبه‌رو شد. بحرانی که در نتیجه جنگ میان روسیه و اوکراین و کاهش صادرات گاز به قاره سبز ایجاد شد و بسیاری از کشورها را بر آن داشت، تا از تلاش‌های خود برای مهار تولید کربن، حداقل به‌شکل موقت، عقب‌نشینی کنند.
گازهای گلخانه‌ای از تولید صنعتی و همین‌طور فعالیت‌های روزمره انسان‌ها تولید می‌شود.البته به‌صورت تئوری و با دانش امروزی نمی‌توان میزان تولید کربن را به‌صفر رساند، اما می‌توان میزان آن را به صفر نزدیک کرد.در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی، زمانی که اسیدیته جو زمین به بیشترین مقدار خود رسید و باران‌های اسیدی زنگ خطر را برای مردم کره زمین به‌صدا درآورد، این موضوع برای نخستین‌بار مطرح شد.
کربن صفر، تلاش بشر برای کاهش تولید گاز دی‌اکسیدکربن و مونوکسیدکربن به کمترین میزان ممکن اطلاق می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر، تلاش برای اینکه میزان کربن رهاشده در جو زمین به همان مقدار اندک و طبیعی، برای مثال به همان مقداری که حاصل فتوسنتز گیاهان بوده یا به‌میزانی که در زندگی انسان پیش از انقلاب صنعتی ایجاد می‌شده است، بازگردد. از آنجایی که مهم‌ترین منبع تولید گازهای گلخانه‌ای سوختهای فسیلی، به‌ویژه نفت خام و زغال‌سنگ است، دنیا در تلاش است تا مصرف نفت و زغال‌سنگ را کاهش دهد.
رشد زیاد تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک مثل انرژی باد، خورشید، زمین‌گرمایی و انرژی ناشی از جزر و مد دریا و موارد جدیدی مانند بایوگاز یا گاز فاضلاب، امیدها را به کم کردن میزان کربن تولیدشده افزایش داده است. پژوهشگران زیادی روی مزایای استفاده از انرژی‌های نو و پاک کار می‌کنند و با تاکید بر این مزایا میزان تولید و گسترش استفاده از این انرژی‌ها به‌شدت رو به افزایش است و سهم این قبیل سوخت‌ها در بازار انرژی بی‌وقفه بیشتر از پیش می‌شود.
پیش از این، گفته می‌شد تا سال ۲۰۵۰ شاید میزان استفاده از سوختهای پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر نتوانند به حد مناسبی در دنیا برسند. این درحالی است که در دوران همه‌گیری کرونا و بعد از آن تولید این نوع از انرژی‌ها سرعت گرفت تا جایی که بسیاری از کشورها که می‌خواستند تا سال ۲۰۵۰ به انتشار کربن صفر در صنعت و انرژی و زندگی روزمره دست پیدا کنند، زمان این هدفگذاری را جلو آوردند و سال 2035 را هدفگذاری کردند. این کشورها تلاش بسیار زیادی کردند تا استفاده از خودروهای الکتریکی را گسترش دهند و حتی روی سوخت هواپیماها و کشتی‌ها کارهای زیادی انجام داده و سوخت بخشی از این ناوگان را به انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل کرده‌اند.
همان‌طور که گفته شد، کشورهای اروپایی، مانند آلمان، پس از جنگ اوکراین و روسیه به‌ناچار دوباره سراغ سوخت‌هایی مانند زغال‌سنگ رفته‌اند. متاسفانه نقش صدراعظم پیشین آلمان، آنگلا مرکل و دولت او، در ایجاد این بحران بسیار پررنگ است، زیرا کشورهای اروپای‌غربی را به‌شدت به سوخت روسیه وابسته کرده و در حال حاضر این کشورها به‌شدت تلاش می‌کنند تا از منابع دیگری مانند امریکا و قطر، سوخت موردنیاز خود را تامین کنند، علاوه بر این، برای تامین کسری انرژی خود در زمستان جاری به‌سراغ منابع زغال‌سنگ رفته‌اند.
به‌هرحال، این مسئله بحرانی موقتی بوده و تا پایان جنگ اوکراین ادامه دارد. با این‌همه در شرایط فعلی موضوع مهم این است که این کشورها بتوانند از منابع دیگر، سوخت موردنیاز خود را تامین کنند.
در نهایت با توجه به ضرورت تامین انرژی مورد نیاز و اجبار به مصرف سوختهای فسیلی، بدون تردید، این عقبگرد از معاهده پاریس و پیمان کیوتو به همه تلاش‌ها و دستاوردهای بین‌المللی آسیب می‌زند.
گذشته از این، کشورهای اروپایی در این مدت دچار کسری تراز تجاری شده‌اند. علاوه بر این، تورم شدیدی را تجربه می‌کنند و قیمت‌ها بسیار بالا رفته است.
به‌هرحال، پس از این دوره بحرانی، اتحادیه اروپا و بسیاری دیگر از کشورهای بزرگ دنیا، دیگر از صنایعی که کربن زیادی تولید می‌کنند، خرید نخواهند کرد که این مسئله می‌تواند برای صنعت ما بسیار خطرناک باشد.
براساس آمار، ما نیز به‌ازای تولید هر تن محصول ـ مانند فولاد ـ کربن زیادی تولید می‌کنیم، در حالی که بسیاری از کشورها حتی عربستان، امارات، عمان و کشورهایی از این دست تلاش دارند تا به‌سوی حذف انتشار کربن حرکت کنند و به این منظور برنامه‌ریزی کرده‌اند. گفته می‌شود، قرار است ظرف ۲۰ سال آینده، عربستان و عمان ۳۵ میلیون تن فولاد با کربن پایین تولید کنند و به‌این‌ترتیب می‌توانند به‌راحتی بازارهای صادراتی فولاد ایران را به‌دست بیاورند.
ارسال نظر