ایمنی و بهداشت الزامی در شهرک‌های صنعتی
مصطفی کرمانی-فعال صنعت
نگاه اصلی در شهرک‌های صنعتی، رعایت تمام نکات ایمنی و استانداردهای مربوط به این بخش است و برای تحقق رعایت حداکثری ایمنی واحدهای ایمنی شرکت شهرک‌ها مواردی را تذکر می‌دهند، بیلبوردهایی در سطح شهرک‌ها نصب می‌کنند، دستورالعمل‌های مربوطه را به واحدها ارسال می‌کنند، کلاس‌های آموزشی برای مسئولان ایمنی واحدها برگزار می‌کنند و... براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته نظارت بر اجرای ضوابط مربوط به بهداشت و ایمنی در واحدهای با بیش از ۵۰ نفر نیرو، برعهده کارشناس ایمنی و بهداشت حرفه‌ای است که در واحدها مستقر می‌شوند. در واحدهای کوچک هم نظارت‌ها ازسوی نهادهای متولی به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود. در هر صورت، طبق مصوبات شرکت شهرک‌های صنعتی، واحدهای صنعتی مستقر در این شهرک‌ها موظفند دستورالعمل‌های مربوط به بهداشت و ایمنی را رعایت کنند که شامل مواردی قبل از شروع فعالیت و ساختمان‌سازی تا هنگام فعالیت نیروی کار و بعضا در شرایط بعد از وقوع حادثه می‌شود.
در این فرآیند برخی ضوابط ایمنی در تمام این واحدها مشترک و لازم الاجرا بوده و در برخی واحدها نیز باتوجه به ماشین‌آلات و مواد اولیه‌ای که به‌کار می‌گیرند، استانداردهای خاصی باید رعایت شود. با این همه گاهی واحدهای صنعتی در بخش ایمنی با مشکلاتی مواجه می‌شوند، یکی مربوط به نگاه بالا به پایین سازمان‌های متولی در برخورد با واحدهای صنعتی است که متاسفانه این نگاه سازمانی در اکثر نهادها مشاهده می‌شود. مشکل دیگر مربوط به پیگیری مواردی است که صنعتگر به‌دلیل عدم‌رعایت نکات بهداشتی و ایمنی متخلف شناخته شده است. در مواردی واحد صنعتی به‌وضوح متخلف است، اما مواردی هم وجود دارد که عدم‌رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و ایمنی مربوط به عدم‌آگاهی صنعتگر و شاید در مواردی سوءتفاهم است. به‌عنوان نمونه، رعایت برخی الزامات را محدود به سال قبل دانسته و... که در اغلب موارد صحبت‌های صنعتگر شنیده نمی‌شود. راهکار حل این مشکلات نیز این است که به‌عنوان نمونه انجمن رابط صنعتگر باشد و صنعتگر در زمینه دستورالعمل‌هایی که رعایت نکرده، به‌طور مستقیم مواخذه و محکوم نشود؛ به‌نوعی برخی از مواردی که باید از سوی یک واحد صنعتی رعایت شود، از سوی نهاد واسط برای او شفاف‌سازی شود و اگر تخلفی وجود داشته، دلایل صنعتگر شنیده شود. در این صورت، استانداردها توسعه پیدا می‌کند و راهکار بسیار خوبی برای برقراری ارتباط بین کارفرما، تشکل‌ها و مسئولان خواهد بود. نکته قابل تامل آنکه بروز حادثه در صنایع اجتناب‌ناپذیر است و کمبود منابع و امکانات، پیامدهای یک حادثه را بیشتر می‌کند، در حالی که با تقویت و ایجاد زیرساخت می‌توان ابعاد حادثه و بار مالی و جانی آن را کم کرد؛ به‌عبارتی شاید نتوان به‌طور صد درصدی جلوی حادثه را گرفت، اما می‌توان وسعت آن را کم کرد. وقتی ظرفیت زیرساخت‌ها پایین است در زمان حادثه دامنه خسارت‌ها بسیار زیاد خواهد شد و اتفاق در یک واحد، به‌راحتی واحدهای مجاور را هم درگیر می‌کند. در نهایت اینکه اداره کل شرکت شهرک‌ها باید زیرساخت را ایجاد کند. این موضوع باید مدیریت و از قبل پیش‌بینی شود که متاسفانه بسیاری از این موارد پیش‌بینی نشده و تبدیل به معضل شده است. واقعیت این است که مشکل عمده شهرک‌های صنعتی در بخش زیرساختی است که ازسوی نهادهای متولی و دولت تامین اعتبار نمی‌شود. یکی از بخش‌هایی که نکات ایمنی در آن سختگیرانه تعریف و اجرا می‌شود، بخش ساخت‌وسازهای صنعتی است. نظارت بر ساخت‌وسازهایی که در شهرک‌های صنعتی انجام می‌شود، براساس استانداردهای مربوط به ایمنی، زلزله و... است. ایمنی در این بخش، به‌ویژه از سال ۹۵ به بعد و زیر نظر نظام مهندسی ساختمان، براساس مصوبات سختگیرانه‌ای که برای این بخش وجود دارد، در سطح بالایی بوده و تخلفات در آن اندک است. به‌جرأت می‌توان گفت در ساخت‌وسازها در اکثر موارد، ضوابط مربوط به ایمنی به‌دقت بررسی و به‌عنوان نمونه، سیستم آتش‌نشانی و اطفای حریق واحدهای تولیدی به‌طور کامل و طبق دستورالعملی که داده‌شده اجرا می‌شود. بخشی دیگر از موضوع ایمنی در شهرک‌های صنعتی نیز به نیروی کار برمی‌گردد که در همه استان‌ها کمیته سه‌جانبه‌ای متشکل از نمایندگان وزارت صمت، شبکه بهداشت و درمان و وزارت کار شکل گرفته تا با استفاده از اهرم‌ها و بازوهای قانونی، در موضوع بازرسی کار، عملکرد بهتری داشته باشند.
ارسال نظر