بورس کالا ایده‌آل‌ترین شیوه عرضه خودروهای وارداتی
رضا آریاراد-کارشناس حوزه خودرو
در شرایطی که عرضه خودرو، چه خودروهای داخلی و چه خارجی، متناسب با تقاضا نیست، سیاست قیمت‌گذاری دستوری در پیش‌گرفته شده و شاهد تصمیمات مقطعی درباره بازار و صنعت خودرو هستیم که مشکلات زیادی را به‌وجود آورده است. در این شرایط، یکی از روش‌هایی که به‌طور خاص در بازار خودرو ما مطرح شد، عرضه خودرو در بورس کالا با هدف شفاف‌سازی قیمت و رسیدن خودرو به‌دست مصرف‌کننده حقیقی بود که برای خودروهای داخلی اجرا می‌شود و قرار بود برای خودروهای وارداتی هم اجرایی شود.دولت بعد از ۵ سال از ممنوعیت واردات خودرو، به‌دنبال این است که با انجام اقداماتی مانند عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا و شماره‌گذاری خودروهای مناطق آزاد برای تردد در سرزمین اصلی، اندکی به بازار خودرو کشور کمک و تا حدودی مشکلات آن را برطرف کند.
عرضه خودرو در بورس کالا یک ضابطه را شکل می‌دهد و فیلترینگ‌هایی که این ضوابط حاکم می‌کنند، منجر به شفافیت نرخ خودرو و دسترسی مصرف‌کننده واقعی به خودرو می‌شود. اینکه عرضه بخشی از خودروها در بورس کالا انجام نشود، یعنی بازار این خودروها به سمت قیمت‌گذاری دستوری سوق داده می‌شود. می‌توان گفت عرضه خودرو در بورس کالا، باتوجه به کشش عرضه و تقاضا و شرایط خاص بازار خودرو ما، حالت موثری از عرضه خودرو است. در شرایط کنونی که عرضه متناسب با تقاضا نیست و تقاضای خودرو در کشور بین یک و نیم تا ۲ میلیون دستگاه خودرو عنوان می‌شود، اگر به این تعداد عرضه خودرو برسیم، عرضه متناسب با تقاضا خواهد شد و نوسان قیمت‌ها در بازار کاهش خواهد یافت. در شرایط کنونی باتوجه به نوسانات زیادی که در بازار خودرو شاهد هستیم، بازار بورس تا حدودی عامل کمک‌کننده خوبی برای کنترل بازار و در روند عرضه خودروهای داخلی، یکی از بهترین تصمیمات بوده است. البته بحث عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا طبیعتا جدا از خودروهایی است که در داخل کشور تولید و عرضه می‌شوند. خودروهای وارداتی مبنای محاسبه قیمت مشخصی دارند و طبیعتا با ارز مشخصی وارد می‌شوند که با احتساب عوارض گمرکی، تعرفه، مالیات و...، در نهایت نرخ این خودروها مشخص می‌شود؛ یعنی در کل شیوه قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی شفاف و نرخ نهایی آنها کاملا مشخص است.
اگر به‌عنوان نمونه، قرار بر واردات ۱۰۰ هزار خودرو صفر است و باید تا ۵ برابر این عدد، واردات خودروهای دست‌دوم داشته باشیم، در واقع افزایش عرضه پیش می‌آید که قطعا بر بازار خودروهای خارجی موثر است. البته این روند تاثیری بر بازار خودروهای داخلی نخواهد داشت و در ابتدایی‌ترین شکل، شاید تا حدودی بازار خودروهای خارجی را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ آن‌هم نه در حدی که موردنظر است، زیرا میزان عرضه متناسب با میزان تقاضا برای این خودروها نیست و طبیعتا قیمت‌ها همچنان افزایشی خواهد بود. از سویی نرخ این خودروها وابسته به نرخ ارز است که این روزها نوسان زیادی را تجربه می‌کند و قیمت‌ها در این بازار همواره روند افزایشی دارد. واردات خودرو با سازکار کنونی تاثیرات بسیار محدودی بر بازار خودروهای خارجی خواهد داشت.حال باتوجه به ممنوعیت پنج‌ساله واردات خودرو و تقاضای بسیار زیاد در بازار خودروهای خارجی، بهتر است عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا باشد؛ یعنی ایده‌آل‌ترین حالت این است که کشف نرخ توسط عرضه‌کننده و تقاضاکننده انجام شود. نرخ تعیین‌شده با این روش، نرخی شفاف و متقاضی راضی به پرداخت آن است؛ در واقع در راستای مکانیسم اصلی بازار سرمایه یعنی شفاف‌سازی قیمت است. شاید هم بتوان گفت در هر شرایطی، چه واردکننده به‌طور مستقیم خودروهای وارداتی را به متقاضیان عرضه کند و چه از طریق بازار سرمایه این اتفاق رخ دهد، خیلی نمی‌توان به تاثیرات آن بر بازار خوشبین بود، اما اگر در چارچوب فیلترها یا قوانین و مقرراتی که بر عرضه خودرو گذاشتیم باشد؛ یعنی متقاضی واقعی وارد شود و خودرو را خریداری کند، بهتر است؛ یعنی این شیوه بسیار قانونمندتر خواهد بود تا اینکه واردکننده به‌طور مستقیم آن را به مصرف‌کننده برساند و دلالی و واسطه‌گری دیگری ایجاد شود.به‌نظر من، حتی برای خودروهای وارداتی در شرایطی که محدودیت واردات و عرضه داریم، ایده‌آل‌ترین حالت این است که این خودروها در بورس کالا عرضه شوند و به‌دست مصرف‌کننده واقعی برسند. در این صورت، حداقل امتیاز این است که خودرو با نرخ معقولی که متقاضی حاضر به پرداخت آن است، عرضه می‌شود و طبیعتا با عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا، از اضافه شدن بخشی از نوسانات و حاشیه‌ها به بازار جلوگیری خواهد شد. در این میان، تنها زمانی می‌توانیم امیدوار به کشف قیمت‌های شفاف، واقعی برسیم که هم عرضه‌کننده رضایت داشته باشد و هم متقاضی، که عرضه متناسب با میزان تقاضا باشد، اما متاسفانه در حال حاضر این‌گونه نیست.
ارسال نظر