پیمان‌های پولی برد-برد تمام شوند

با اجرای مراحل اولیه پیمان‌های پولی، برخی نگرانی‌ها بابت نبود توازن در تجارت میان ایران و کشورهای هم‌پیمان، شکل گرفت. در رابطه با این نگرانی، باید به بررسی مولفه‌های دخیل در توسعه تجارت و منابع ارزآور کشور توجه کرد. یکی از پارامترهای جدی در بحث تامین شدن منابع ارزی مورد نیاز کشور، وجود توازن در صادرات و واردات است. در رابطه با ارزیابی شرایط فعلی باید به آمار میزان تجارت و وضعیت تراز تجاری ایران با کشورهایی که قصد اجرای پیمان‌های پولی را داریم، توجه کنیم. بدون در دست داشتن اطلاعات درباره جزئیات تجارت ایران و کشورهای هم‌پیمان، نمی‌توان برای توسعه تجارت و استفاده از مزایای پیمان‌های پولی اقدامی مناسب انجام داد. پیمان‌های پولی در ذات، ظرفیت خوبی را برای افزایش صادرات و فعالیت‌های تجاری ایران فراهم می‌کند. کاهش وابستگی تبادلات مالی و امور بازرگانی به دلار، تسهیل مراودات و تسریع تجارت را به همراه خواهد داشت. با اجرای پیمان‌های پولی مسئله تامین منابع ارزی کشور تا حد زیادی برطرف شده و از این رو می‌توان راهکارهای اینچنینی را مثبت ارزیابی کرد. فارغ از مزایا و ابعاد مثبت عنوان شده، اجرای پیمان‌های پولی به‌تنهایی کافی نبوده و باید سایر مولفه‌های اقتصادی را نیز برای ثمردهی موافقتنامه‌ها و پیمان‌های بین‌المللی در نظر داشته باشیم. کنترل تورم داخلی و حفظ ارزش پول، از مهم‌ترین این مولفه‌ها بوده که نباید آن‌ها را نادیده گرفت. تورم داخلی به طور مستقیم بر کیفیت تولید و کمیت صادرات اثرگذار است. از سویی دیگر ما نباید در طی یک سال شاهد افت 50 درصدی ارزش پول خود باشیم. چرا که حفظ پایه پولی،‌ یکی از ارکان مهم استمرار پیمان‌های پولی و استفاده کردن از این تفاهمنامه‌هاست. سایر کشورهای منطقه در چند مدت اخیر با تورمی مشابه تورم ایران مواجه نبوده و به اندازه ریال، ارزس خود را از دست نداده‌اند. این اتفاق می‌تواند در ادامه ضررهای زیادی را بر تعاملات تجاری ایران وارد کند و این موانع در کنار هم، باعث به هم خوردن توازن در تجارت شوند. اگر بین صادرات و واردات توازن برقرار نباشد، دغدغه‌ای جدی شکل خواهد گرفت که این نگرانی صحیح است و محلی از اعراب دارد. زمانیکه میزان صادرات کمتر از واردات باشد، در اصل ارزآوری کشور کمتر از میزان خرج ارز بوده که پس از مدت زمانی کوتاه اقتصاد کشور را به چالش می‌اندازد. در صورت کمبود ارز ورد معامله در پیمان‌های پولی، ناچار به جایگزین ارزهای دیگری هستیم. در اصل مشکل تامین ارز، از ارزی به ارز دیگر منتقل شده و وضعیت اقتصاد کلان رو به بهبودی نرفته است. بنابراین در راستای رفع این معضل و بهره‌گیری از فرصت‌های پیمان‌های پولی، باید به مولفه‌های زیرساختی و نکته‌های اقتصادی مهم، توجه جدی داشته باشیم. در حال حاضر ایران با دو کشور چین و روسیه قرارداد اجرای پیمان پولی دارد. میزان مبادلات تجاری ایران با روسیه، حجم قابل توجهی نیست اما چین به عنوان یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران محسوب شده و تعاملات تجاری و مالی زیادی با این کشور داریم. اگر نتوانیم توازن در تجارت با کشور چین برقرار کنیم، ضعف در تامین منابع ارزی همچنان ادامه‌دار خواهد بود.

به طور کلی، بررسی و ارزیابی تاثیر پیمان‌های پولی در تجارت کلان کشور، کمی زود به نظر می‌رسد. برای به اصطلاح جا افتادن پیما‌ن‌های پولی، زمان لازم است. اما باید برای پایه‌های آن، یک تعریف تجاری و اقتصادی صحیح داشته باشیم که در نهایت،‌ بازی تجارت برای ایران و کشورهای طرف معامله برد-برد تمام شود. از آنجاییکه ایران سالهاست در شرایط تحریمی قرار دارد،‌ نباید توافقنامه‌ها را به گونه‌ای تدوین کنیم که سایر کشورها بتوانند از این شرایط ایران سو استفاده کنند.