استانداردسازی میانبر جذب سرمایه

در گذشته، عمده فعالیت‌های اکتشافی معادن در ایران را شرکت‌ها و مهندسان روس انجام می‌دادند. بنابراین، بسیاری از روش‌های مرسوم به‌کار برده شده در تخمین ذخایر معدنی و همچنین امور اکتشافی معادن ایران، به‌ویژه درباره زغال‌سنگ، به روش روسی شهرت دارد.بااین‌حال، عمده ذخایر معدنی کوچک و متوسط در ایران، از هیچ‌گونه استانداردی در تهیه گزارش‌های اکتشافی و تخمین ذخیره خود بهره نمی‌برند و همین موضوع سبب شده است که کشور، حتی در سال‌هایی که تحریم‌های بین‌المللی بسیار محدودتر بودند، با معضل جذب سرمایه‌گذار خارجی روبه‌رو شود و در جلب اعتماد آنها ناموفق باشد.در چند سال گذشته، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با برگزاری دوره‌های آموزشی و همچنین بازنویسی برخی گزارش‌های اکتشافی و رده‌بندی ذخایر معادن تحت‌امر خود، اقداماتی را در راستای استانداردسازی انجام داده است.

علاوه بر این، معادن بزرگ ایران که البته تعداد آنها کمتر از انگشتان دست است نیز، گزارش‌های اکتشافات تکمیلی خود را برمبنای استانداردهایی مانند جورک JORC، NSTW و... انجام داده‌اند. روش جورک که موسسه اصلی آن در استرالیا قرار دارد، اصلی‌ترین استانداردی است که مطابقت خوبی با معادن ایران دارد.اما همان‌گونه که ذکر شد، مسئله اصلی استانداردسازی، گزارش‌های رده‌بندی ذخایر در معادن کوچک و متوسط مقیاس کشور است که بیش از ۹۸ درصد معادن ما را تشکیل داده‌اند.برای رفع این نقص لازم است ادارات صمت استان‌ها بر نحوه تهیه گزارش‌های استاندارد توسط بهره‌بردار و گروه مشاور وی نظارت دقیق داشته باشند و نقش خود را به‌درستی ایفا کنند. لازم به ذکر است که عمده روش‌های رده‌بندی ذخایر معدنی در ایران، روش موردوثوق سازمان ملل متحد است.

در حال ‌حاضر باتوجه به تحریم‌های بین‌المللی که بخش معدن را نیز در برگرفته، پیوستن به مجامع بین‌المللی کمی سخت‌تر از گذشته شده است. عمده این موسسات و مجامع بین‌المللی، در کشورهای استرالیا، کانادا و ایالات‌متحده قرار گرفته‌اند.براساس آنچه اشاره شد، به‌طورکلی مبنای ورود سرمایه‌گذار خارجی به معادن ایران، گزارش‌های استانداردی است که طی آن امکان ارزیابی فنی و مالی صحیح سرمایه‌گذار از ذخیره معدن فراهم می‌شود. به‌نظر می‌رسد باتوجه به نیاز بخش معدن کشور به ورود سرمایه‌گذار خارجی و جذب سرمایه‌های سرگردان داخلی، می‌توان با استانداردسازی گزارش‌های پایان عملیات اکتشاف و تخمین ذخیره معادن کوچک و متوسط ایران، قدم بزرگی در راستای توسعه این بخش مهم اقتصادی برداشت.باتوجه به گزارش‌های منتشرشده از سوی سازمان ایمیدرو، یکی از دلایل عمده فعالیت نداشتن یا زیر ظرفیت بودن این معادن، نبود سرمایه کافی در مراحل تکمیل حفاری، استخراج و فرآوری است.جذب سرمایه‌های سرگردان کشور که به‌جای طلا و ارز و دیگر بازارهای کاذب می‌تواند جذب بخش معدن شود و زمینه رشد و شکوفایی آن را فراهم آورد، بسترسازی مناسب خود را می‌طلبد که همان استانداردسازی گزارش‌های معدن به‌ویژه در حوزه تخمین ذخایر است.البته نباید فراموش کرد که در اختیار داشتن افرادی که دارای مدرک معتبر در این زمینه باشند، نیازمند صرف هزینه است، زیرا در حال‌ حاضر تعداد افرادی که دارای مدرک معتبر جورک باشند، چندان زیاد نیست، در نتیجه می‌توان در قدم‌های ابتدایی از کارشناسان خارجی استفاده کرد، اما همزمان، باید امکانات آموزشی در کشور به‌اندازه کافی مهیا شود تا علاقه‌مندان بتوانند این مدرک را دریافت کنند و در این زمینه به فعالیت بپردازند./روزنامه صمت