ضرورت رفع مشکلات تامین ماشین‌آلات
سجاد غرقی-فعال معدنی
امروزه ماشین‌آلات نقش بسیار مهمی در صنایع ایفا می‌کنند. در معادن برای استخراج و جابه‌جایی مواد معدنی حضور ماشین‌آلات کمک بسیار زیادی در پیشرفت مراحل انجام این کار دارد.براساس آمار، در حال حاضر از میان ۳۱هزار دستگاه ماشین‌آلات صنعتی معادن، نزدیک به ۱۸هزار دستگاه با طول عمر ۲۰ساله در فرسودگی قرار دارند؛ ادامه چنین روندی بخش معدن را با کاهش بهره‌وری و افت چشم‌انداز تولیدات محصولات معدنی مواجه می‌سازد.
درباره واردات این نوع تجهیزات سنگین ما شاهد وجود ۲ نوع چالش هستیم؛ مرحله نخست یا عام شامل تشریفات گمرکی یا تغییر مداوم قوانین است که در برخی مقاطع واردکنندگان این ماشین‌آلات را به زحمت می‌اندازد.مجوزدهی واردات ماشین‌آلات صنعتی از سوی پیمانکاران و معدنکاران را می‌توان به‌عنوان اصلی‌ترین مشکل این بخش عنوان کرد. در حال حاضر بخش عمده‌ای از ماشین‌آلات صنعتی فعال در حوزه معدن دچار فرسودگی هستند و بیشتر آنها عمری بیش از ۱۵ تا ۲۰ سال دارند. متاسفانه تداوم استفاده از این تجهیزات، منجر به کاهش بهره‌وری و افت چشم‌انداز تولیدات محصولات معدنی کشور می‌شود. حال با در نظر گرفتن این نکته، طی ۳ تا ۴ سال آینده یکی از چالش‌های اصلی کشور کمبود ماشین‌آلات معدنی است.اکثر ماشین‌آلات صنعتی بخش معدن امکان اورهال ندارند، متاسفانه تامین قطعات مربوط به این نوع ماشین‌آلات صنعتی به‌شدت سخت شده و به‌واسطه محدودیت‌هایی که از آن به‌عنوان حمایت از تولید داخلی معدنکاران یاد می‌شود، امکان نوسازی این تجهیزات وجود ندارد و همین موضوع باعث زمینگیر شدن معادن کشور شده است.هم‌اکنون بسیاری از معادن کشور مملو از ماشین‌آلات متوقف، فرسوده و کهنه است. باوجود اینکه معدنکاران این امکان را دارند تا خودشان ماشین‌آلات را وارد کنند، اما به‌دلیل محدودیت‌های قانونی، امکان وارد کردن ماشین‌آلات حتی با ارز شخصی نیز وجود ندارد. در سراسر جهان، شرکت‌های تولیدکننده ماشین‌آلات معدنی محدود و اندک و عمده این شرکت‌ها از میان برندهای ژاپنی، امریکایی و... هستند. این تصور که ما باید همه‌چیز را در داخل کشور بسازیم، گزاره درستی نیست، چرا که ظرفیت ما برای تولید ماشین‌آلات صنعتی بسیار پایین است و ظرفیت داخلی وجود ندارد.
شرکت هپکو در سال‌گذشته تنها موفق به تولید ۱۱۰ دستگاه ماشین راهسازی و معدنی شده است و در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، ۵۰۰ دستگاه ماشین معدنی وارد کشور شده است. این میزان تنها ۲ درصد از نیاز کشور را تامین می‌کند.بنا بر آمارهای منتشرشده، ۳۱ هزار ماشین معدنی در ایران وجود دارد که نزدیک به ۱۸ هزار دستگاه از آنها بیش از ۲۰ سال به‌کار گرفته شده است. در حال حاضر با در نظر گرفتن این آمار، می‌توان ادعا کرد که بیش از ۵۰ درصد ماشین‌آلات صنعتی بخش معدن فرسوده و نیازمند نوسازی یا تعویض هستند؛ در صورت بی‌توجهی به این موضوع در عمل صنعت معدنکاری کشور با چالش‌های جدی از قبیل افت تولید مواجه خواهد شد.طبق اهداف مشخص‌شده برای لجستیک مواد معدنی استخراج و فرآوری‌شده تا سال ۱۴۰۴، بخش معدن کشور نیازمند ورود ۲۵هزار دستگاه ماشین معدنی جدید است، اما تاکنون چنین موضوعی میسر نشده،بنابراین باتوجه با این مسئله ما اکنون فاصله زیادی با چشم‌انداز بخش معدن در سال ۱۴۰۴ داریم.اگر قرار است به اهداف سند چشم‌انداز بخش معدن و صنایع معدنی ۱۴۰۴ برسیم، نیازمند ۷۰۰ میلیون تن عملیات خاکبرداری هستیم، اما با ماشین‌آلات موجود چنین هدفی قابل‌تحقق نیست. معدنکاری در دنیا به این سمت حرکت می‌کند، اما ما هنوز گام‌هایی از دنیا عقب هستیم؛ البته شرکت‌های دانش‌بنیان کارهایی را در این حوزه شروع کرده‌اند، اما در حال حاضر نمی‌توانیم بگوییم کار عملیاتی خاصی انجام شده است./روزنامه صمت
ارسال نظر