آشنایی با پرچمداران ایران در ادوار المپیک

صمد نیکخواه بهرامی جزو معدود لژیونرهای بسکتبال است که در فرانسه بود اما بنا به دلایلی به ایران بازگشت. از ویژگی‌های او هوش بالا، قدرت مدیریت قوی و شوت‌های سه امتیازی است. صمد برادر آیدین نیکخواه بهرامی است. اما جای پرچمدار از یک رشته تیمی در المپیک خالی بود که مسئولان ارشد ورزش در ابتکاری نو این بار از یک چهره ورزشی در رشته تیمی پرچمدار برگزیدند.

نیکخواه بهرامی البته پیش از این یکبار در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۰ گوانگژو پرچمداری کاروان ایران را تجربه کرده بود.

اگر به سابقه رشته تیمی در ادوار المپیک نیم نگاهی داشته باشیم از نخستین حضور ایران در المپیک ۱۹۴۸ لندن، بسکتبال تنها رشته تیمی است که در کنار پنج رشته انفرادی به بازی‌ها راه یافته بود. در واقع بسکتبال رکورددار نخستین حضور رشته تیمی ایران در ادوار المپیک است و طی این ۱۷ دوره بازی‌ها سابقه سه بار حضور در ۱۹۴۸ لندن، ۲۰۰۸ پکن و امروز در توکیو را دارد.

ایران در ۱۷ دوره حضور، ۱۷ پرچمدار را برای صف اول کاروان ایران در افتتاحیه بازی‌ها برگزید که بیشتر آنها از کشتی‌گیران و وزنه‌برداران هستند. در میان ۱۷ دوره با احتساب المپیک توکیو، در سه دوره افراد غیر ورزشی، پرچمدار ایران در بازی‌های المپیک شده‌اند. در نخستین دوره حضور ایران در المپیک و در بازی‌های ۱۹۴۸ لندن، مصطفی بهارمست به عنوان نماینده انجمن ورزشی ارتش، جعفر سلماسی به عنوان مربی تیم ملی در بازی‌های ۱۹۶۰ رم و نصرت الله شاهمیر به عنوان رئیس فدراسیون شنا در بازی‌های ۱۹۶۴ توکیو پرچمدار کاروان شدند.

احترام به کسوت جهان پهلوان تختی

البته انتخاب سلماسی به عنوان پرچمداری هم روایتی دارد؛ در بازی‌های المپیک ۱۹۵۶ ملبورن، امامعلی حبیبی و مرحوم غلامرضا تختی نخستین و دومین مدال طلای تاریخ ورزش ایران در المپیک را کسب کردند. اتفاقی بزرگ و تاریخی که باعث می‌شد نخستین نامزد برای پرچمداری ایران در بازی‌های ۱۹۶۰ باشند. در این میان تختی با قامتی بلند، انتخاب اول مدیران ورزشی وقت ایران بود و قرار شد که پرچمدار کاروان ایران در بازی‌های المپیک رم باشد. اما جهان پهلوان تختی به احترام کسوت، پرچم را به جعفر سلماسی سپرد و هیچ گاه پرچمدار نبود.

سلماسی خود در کتاب خاطراتش نوشت که پرچمدار این کاروان، غلامرضا تختی بود. اما او پرچم را آورد و به سلماسی تقدیم می‌کند. تختی مقابل دیدگان بهت‌زده سایر ورزشکاران می‌گوید: «وقتی از من پیشکسوت‌تر هم در این کاروان هست، حق اوست که جلوتر از همه قرار بگیرد.»

اما بازی‌های ۱۹۸۸ سِئول که نخستین حضور ایران در المپیک بعد از انقلاب بشمار می‌رود سیدحسن زاهدی قهرمان تکواندو ایران در واقع نخستین پرچمدار کاروان ایران در المپیک بعد از انقلاب بود که در جایگاه ورزشکاری انتخاب شد.

سه بانوی پرچمدار

از دیگر ابتکارهای ایران در این زمینه به المپیک ۱۹۹۶ آتلانتای امریکا باز می‌گردد که لیدا فریمان بانوی تیرانداز آذربایجانی نخستن پرچمدار زن لقب گرفته بود و همه نگاه‌ها به پرچمدار بانوی مسلمان ایرانی معطوف شد که چگونه پرچم جمهوری اسلامی ایران را حمل می‌کند. پس از آن در المپیک ۲۰۰۸ پکن هما حسینی، قهرمان قایقرانی کشورمان، دومین پرچم‌دار و زهرا نعمتی در تیراندازی سومین پرچمدار زن ایران در بازی‌های المپیک بود.

در مجموع بیشترین پرچمداری به رشته کشتی آزاد اختصاص دارد که پنج کشتی‌گیر در پنج دوره پرچمدار بودند، در المپیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی ابوالفضل انوری، المپیک ۱۹۷۲ مونیخ عبدالله موحد، المپیک ۱۹۷۶ مونترال و المپیک ۱۹۹۲ بارسلونا علیرضا سلیمانی و المپیک ۲۰۰۰ سیدنی امیررضا خادم.

پس از آن در رشته وزنه‌برداری برای سه دوره پرچمدار انتخاب شدند در المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی محمود نامجو، المپیک ۱۹۵۶ ملبورن محمود نامجو و المپیک ۱۹۶۰ رم جعفر سلماسی.

البته تنها ورزشکاری که برای ۲ بار پرچمدار کاروان انتخاب شده بود کسی نبود جز مرحوم محمود نامجو یکی از پرافتخارترین وزنه‌برداران ایران.