چرا لاستیک چند نرخی شد؟

قریب به یکماه است که بازار لاستیک حال و احوال خوشی ندارد و مشتریان آن‌ها در بازار به سبب چند نرخی بودن قیمت انواع تایرها اعم از سبک و سنگین دچار مشکل هستند.

اوایل سال گذشته بود که لاستیک و مواداولیه برای تخصیص ارز، از گروه ۱ به گروه ۲ انتقال پیدا کرد و بدین ترتیب ارز تخصیصی به این گروه کالایی نیمایی شد. زمانیکه دولت دوازدهم در تامین ارز دچار مشکل شده بود، تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی صنعت تایر را حذف و ارز نیمایی را جایگزین کرد. این اقدام که می توانست قیمت لاستیک را شفاف و بساط رانت را جمع کند؛ بدین منظور هم لاستیک یارانه‌ای تعریف شد و به هر شخص یک سهمیه اختصاص یافت. ضمن اینکه برای نزدیک شدن قیمت لاستیک دولتی و آزاد به یکدیگر، سامانه جامع تجارت را راه اندازی کردند اما آیا نتیجه آنطور که می‌خواستند، پیش رفت؟

همانطور که فعالان این حوزه پیش‌بینی می‌کردند، با تغییر اولویت تخصیص ارز، توجه به تغییر قیمت‌ها جلب شد و بر تورم کشور نیز تاثیرگذار بود. حال اما مدت‌هاست که خرید و فروش‌ها در این سامانه انجام می‌گیرد اما همچنان در بازار لاستیک قیمت‌ها چند نرخی است و مشکلات زیادی را برای خریداران ایجاد کرده است.

در این رابطه، مصطفی تنها- سخنگوی انجمن تولیدکنندگان تایر با بیان اینکه در حال حاضر یک نرخ متعلق به تایرهای وارداتی است که خود چند نرخ دارند، اظهار کرد: به سبب اینکه تایرهای وارداتی با ارز نیمایی وارد می‌شوند، طبیعتا باتوجه به مبادی واردات متفاوت، دارای قیمت‌های متفاوت نیز هستند. بطور مثال قیمت تایر وارداتی از کشور چین با قیمت تایر وارداتی از کشور ترکیه متفاوت است؛ حتی در واردات از یک کشور بسته به میزان کیفیت و کارخانه‌های تولیدکننده، دارای تفاوت قیمت هستند

وی افرود: علاوه‌براینکه در سال گذشته که ارز تخصیصی به تایرها به ارز نیمایی تبدیل شد، به صنایع تولیدکننده اجازه داده شد که برای کالاهایی که در مسیر واردات بود تا ابتدای خرداد ماه ۱۳۹۹، بدون پرداخت مابه‌التفاوت واردت خود را تکمیل و از گمرک ترخیص کنند.

این مقام صنعتی تصریح کرد: اما در مقابل یکی- دو شرکت خاص، متعلق به نهادهای خاص، این امکان را پیدا کردند که تا حدود اواخر سال گذشته نیز با همان ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی، تایرهای وارداتی در ظاهر و اسما در راه خود را وارد و از گمرک ترخیص کنند. طبیعتا آن‌عرضه ها نیز از طریق سامانه جامع تجارت (زیر نظر ستاد تنظیم بازار) باید تایرهای وارداتی خود را توزیع می‌کردند؛ لذا پس از ترخیص محموله‌های مذکور، تایرها بر اساس ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار توزیع شدند که خود یک نرخ جدید ایجاد می‌کرد و در نهایت منجر به چند نرخی شدن تایرها در بازار شد.

تنها تاکید کرد: در رابطه با تایرهای تولید داخل نیز یک نرخ متعلق به آن‌هاست که در ظاهر باید یک قیمت داشته باشند اما قیمت‌ها عملا ثابت نیست؛ چراکه صنعت تایر در برهه‌ای با افت‌وخیزهایی مواجه شده و در مواقعی کارخانه تایر برای تامین نقدینگی و فروش محصولات خود مجبور شده است، برخی تایرها را شرایطی (مثلا در دو قسط) بفروشد. یا نماینده فروش گاهی برای عرضه سریع‌تر محصولات برای برگشت پول، تخفیف‌هایی بر روی کالاها قرار داده است؛ بنابراین موارد اینچنینی ممکن است زمینه ساز نرخ جدید باشد.

سخنگوی انجمن تولیدکنندگان تایر خاطرنشان کرد: البته زمانیکه بازار در شرایط رقابتی واقعی باشد، اصولا قیمت ها نمی‌تواند یکسان بماند. در شرایط رقابتی قیمت‌ ها متفاوت می‌شود و فی‌نفسه این چندگانه شدن قیمت‌ها در این شرایط، لزوما بد نیست. وقتی بازار در شرایط کاملا رقابتی باشد، طبیعتا قیمت‌ها به عنوان ابرازی دیگر علاوه بر کیفیت، متفاوت می‌شود تا تولیدکنندگان برای تصاحب بازار باهم رقابت کنند.