کدام بازار نقد شونده‌ترین بازار است

مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه درباره تعریف نقد شوندگی در بازار سرمایه، بیان کرد: از نظر تئوریک نقد شوندگی مسئله‌ای مرتبط با زمان و قیمت است و اهمیت آن نیز به به دو موضوع مربوط می‌شود. به عبارت دیگر هر چه امکان معامله دارایی در کمترین زمان و در نرخ‌های جاری وجود داشته باشد، دارایی از نقدشوندگی بیشتری برخوردار است. هر چند که نقد شوندگی در خرید و فروش وجود دارد، اما عمدتا مسائل مربوط به نقد شوندگی در قابلیت فروش یا نقد کردن سریع دارایی‌ها بدون افت قیمت زیاد مطرح می‌شود.

وی افزود: اساسا نقد شوندگی یکی از مهمترین ریسک‌های یک سرمایه گذاری است و هر چه درجه نقد شوندگی یک دارایی یا طبقه دارایی (بازار) کمتر باشد، ریسک آن بیشتر شده و در نتیجه ارزش آن دارایی کمتر می‌شود. به همین دلیل است که دارایی‌هایی که نقد شوندگی پایینی دارند ممکن است با اختلاف زیادی زیر ارزش ذاتی معامله شوند.

او درباره میزان تغییرات نقدشوندگی در بازار امسال گفت: سال ۹۹ نقدشوندگی سهام در بازار سرمایه دو نیمه کاملا متفاوت را تجربه کرد. بازار کار خود را با حجم معاملات خرد ۴ هزار میلیارد تومانی در ابتدای سال شروع کرد و با ثبت رکورد‌های بالای ۳۰ هزار میلیارد تومان در تابستان داغ بورس، نیمه اول سال را با میانگین معاملات خرد ۱۶ هزار میلیارد تومانی کار خود را تمام به پایان رساند، که خود نسبت به سال‌های قبل رکورد دار بود و صنعت کارگزاری با این حجم معاملات بعد از سال‌ها جانی دوباره گرفت.

او ادامه داد:، اما از شهریور امسال حجم و ارزش معاملات افت خود را شروع کرد که در دو دوره قبل و بعد از اعمال دامنه نوسان نامتقارن قابل بررسی است. پیش از اعمال دامنه نوسان نامتقارن، ارزش معاملات خرد در بازار متوسط بالای ۱۰ هزار میلیارد تومان بود، ولی بعد از آن رکورد‌های پایینی را تجربه کرد که برای بازار اتفاقی دراماتیک است.

قلی پور در پاسخ به پیامد‌های کاهش نقدشوندگی در بازار بیان کرد: اگر یک تعریف خلاصه برای بازار داشته باشیم، نقد شوندگی است. بازار یعنی محلی برای نقد کردن دارایی و نوسان قیمت در جایگاه بعدی از اهمیت قرار می‌گیرد. کاهش نقد شوندگی بازار در مرحله اول، پویایی بازار را کاهش می‌دهد و تخصیص بهینه نقدینگی را دچار اختلال می‌کند. ریسک بازار را افزایش داده و منجر به خروج سرمایه گذار محتاط‌تر شده و برای ورود پول‌های جدید مانع ایجاد می‌کند.

اما مهمترین اثر منفی کاهش نقد شوندگی بر ارزش ذاتی دارایی هاست؛ چرا که افزایش ریسک نقد شوندگی، بازده مورد نظر required rate of return یا نرخ تنزیل جریانات نقدی را افزایش داده و ارزش ذاتی سهام را پایین می‌آورد.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به تاثیر تغییر نقد شوندگی بر بازار‌های موازی اظهار کرد: بازار پول و ابزار‌های وابسته به آن نقد شونده‌ترین بازار هستند. یعنی سپرده‌ها و صندوق‌های با درآمد ثابت طی یک روز قابلیت نقد شدن بدون کاهش ارزش را دارند. سایر بازار‌ها مانند طلا و ارز نیز نقد شوندگی بسیار بالایی دارند و بازار خودرو و ملک در مرحله بعدی قرار می‌گیرند. املاک و مستغلات کمترین نقد شوندگی را دارند البته به چرخه‌های اقتصادی هر بازار نیز باید توجه داشت.

تغییر در نقد شوندگی هر بازاری یکی از معیار‌های رونق یا رکود در آن بازار است و نقدینگی بین این بازار‌ها بر اساس رونق، رکود و چشم انداز‌ها جابجا می‌شود؛ لذا کاهش نقد شوندگی بورس، به معنی رکود تلقی شده و منجر به هدایت نقدینگی به بازار‌های موازی به ویژه ابزار‌های با درآمد ثابت شده است.

منبع: باشگاه خبرنگاران