گام بلند خودروسازان در همکاری با دانش‌بنیان‌ها

چند وقتی است که همکاری صنعت خودرو با دانش‌بنیان‌ها رنگ و بو دیگری به خود گرفته است، قطعاتی که تا ماه‌های پیش واردات آن صورت می‌گرفت قرار است با همت مجموعه‌های دانش‌بنیان ساخته شود و این به منزله حرکت خودروسازان به سمت خوداتکایی است. در این باره با محمدرضا نجفی منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌آید:

 آیا ضرورتی وجود دارد که شرکت‌های خودروسازی از توان مجموعه‌های دانش‌بنیان استفاده کنند؟

این روندی است که در تمام دنیا طی شده است و صنعت خودروی ایران مستثنا از چنین مقوله‌ای نیست. زمانی که دانش شرکت‌های خودروسازی و دانش مجموعه‌های دانش‌بنیان در کنار هم قرار گیرد به هم افزایی می‌رسد که نتیجه آن توسعه همه جانبه صنعت خودرو است. صنعت خودرو با در اختیار گذاشتن امکانات خود به مجموعه‌های دانش‌بنیان می‌تواند شرایطی را فراهم کند که شرکت‌های دانش‌بنیان با سرعت بیشتری به تولید علم در صنعت خودرو دست پیدا کنند. زمانی که در صنعت خودرو دانش روز مورد استفاده قرار گیرد، دیگر نبود قطعه و یا پایین بودن کیفیت خودرو توجیه پیدا نمی‌کند چرا که شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان یک بازوی قدرتمند می‌توانند در کنار شرکت‌های خودروسازی قرار گیرند و این اتفاق در نهایت به نفع مصرف‌کننده نهایی خواهد بود.

آیا تاکنون همکاری‌های مشترکی بین خودروسازان و شرکت‌های دانش‌بنیان صورت گرفته است؟

بله، همکاری‌های گسترده‌ای صورت گرفته اما برای آنکه نتیجه بخشی آن بهتر باشد بایستی همکاری‌ها مستمر و پیوسته باشد در این صورت نتیجه آن با سرعت بیشتری عاید صنعت خودروی کشور می‌شود، در خیلی از قطعات خودرو به دانش فنی نیاز داریم لذا چاره‌ای جز بهره گیری از توان مجموعه‌های دانش‌بنیان نیست. قطعه سازان هم از این قاعده جدا نیستند، آنها باید به این سمت حرکت کنند. لذا پیشنهاد می‌کنم که مثلث همکاری‌ها بین خودروسازان، قطعه سازان و دانشگاه‌ها (دانش بنیان ها) شکل گیرد.

چه زمان می‌توان در قالب پیشنهادی که دادید همکاری‌ها را آغاز کرد؟

اکنون این اتفاق افتاده است. شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی با دانشگاه‌ها و مجموعه‌های دانش‌بنیان در حال همکاری مشترک هستند. در گذشته به جهت آنکه کمبود منابع ارزی و تحریم نبود، خودروسازان و قطعه سازان مجدانه همکاری با دانش‌بنیان‌ها را دنبال نمی‌کردند ولی در مقطع فعلی تمام بخش‌های صنعت مصمم شدند تا از توان نخبگان، دانشگاه‌ها و دانش‌بنیان‌ها استفاده کنند. بروز چنین اتفاق‌های است که تحریم را به یک فرصت تبدیل می‌کند.

 برای اینکه همکاری بین قطعه سازان، خودروسازان و دانش‌بنیان‌ها تقویت شود و در یک راستا کار کنند، چه مجموعه هایی باید پیش قدم شود؟

برای اینکه همکاری‌ها مستمر و هدفمند شود، وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند نقش آفرین خوبی باشد. وزارت صمت با برگزاری جلسات و اعلام نیازهای طرفین می‌تواند همکاری‌ها را ساماندهی کند. سایپا و ایران خودرو به قطعاتی نیاز دارند که ساخت آن با همت مجموعه‌های دانش‌بنیان خواهد بود لذا تعریف پروژه‌های مشترک می‌تواند کمبود برخی از قطعات را به صفر برساند.

آیا همکاری‌ها با دانش‌بنیان‌ها توسط تولیدکنندگان با جدیت دنبال می‌شود؟

بله خودروسازان و قطعه سازان در همکاری‌های خود جدی هستند اما برای آنکه در این بخش پیشرفت‌ها هماهنگ شود، توصیه می‌کنم پارک علم و فناوری در تولید قطعات استراتژیک خودرو ایجاد شود. زمانی که ارز، نرخ پایینی داشت قطعه سازان هر قطعه‌ای را که تولید می‌کردند امکان رقابت با قطعات مشابه خارجی را نداشت و همین امر باعث می‌شد خودروسازان برای حفظ نرخ محصولات خود سراغ قطعات خارجی بروند، ولی با افزایش نرخ ارز، تولید در کشور سود ده شده است. بدین جهت سرمایه‌گذاری در تولید انواع قطعات مطلوب و اقتصادی است.

آیا مجموعه‌های دانش‌بنیان قوی در صنعت خودرو داریم؟

خیلی از شرکت‌های قطعه ساز دانش‌بنیان شدند و یا یکسری از دانش‌بنیان‌ها در صنعت خودرو در حال فعالیت هستند. با ایجاد میز داخلی‌سازی قطعات که توسط وزارت صمت ایجاد شده و شرکت‌های خودروسازی که در راستای آن در حال حرکت هستند، ما شاهد حضور مجموعه‌های دانش‌بنیان قوی هستیم.

برای اینکه از دانش‌بنیان‌ها استفاده بیشتری شود چه توصیه‌ای دارید؟

سه اقدام در این بخش می‌توان انجام داد. اول اینکه دانش جدید را خودمان به وجود آوریم؛ دوم آنکه از متخصصان بازنشسته ایرانی خارج از کشور استفاده کنیم و سوم ماشین‌آلات دست دوم خارجی وارد کنیم تا قطعات مورد نیاز با سرعت بیشتری تامین و ساخته شود. شیوع ویروس کرونا به سیاست‌گذاران ثابت کرد که بدون بروکراسی‌های اداری و تشریفات می‌توان تولید را چند برابر کرد، لذا اطمینان بین طرفین مهم‌ترین رکن است. از آنجا که در شرایط خاص هستیم امیدواریم که دولت برخی از محدودیت‌ها را حذف کند تا تولید برخی از قطعات وارداتی میسر شود