استقبال مردم از پیش فروش خودرو کم شد

رشد قابل توجه نرخ کارخانه‌ای خودروها و افت نرخ‌های نجومی بازار، تقاضای شرکت در فرآیند قرعه کشی خودروسازان را کاهش داده و تعداد ثبت نام‌کنندگان برای خرید خودرو نسبت به قبل کمتر شده است. این موضوع باعث شده تا مردم سرمایه‌گذاری کمتری در شرکت‌های خودروساز انجام دهند و در نتیجه تامین مالی از این محل برای خودروسازان کاهش داشته است.

یک مقام مسئول در صنعت خودروسازی در این مورد با بیان اینکه ورودی پول از محل ثبت نام‌های مردم به شرکت‌های خودروساز کم شده است، گفت: با افزایش نرخ خودرو، استقبال مردم از ثبت نام و پیش خرید خودرو کاهش یافته است.

وی تصریح کرد: درحال‌حاضر خودروسازان با مشکل تامین نقدینگی روبه‌رو هستند و کاهش ثبت نام‌ها نیز این مشکل را تشدید می‌کند.

کاهش تقاضا برای خرید خودرو از شرکت‌های خودروساز باعث شده تا خودروسازان نام برخی خودروها را از فهرست قرعه کشی خارج کنند. در این رابطه می‌توان به حذف دو محصول سایپا ۱۵۱ و نیسان تک سوز آپشنال از روند قرعه کشی سایپا و عرضه مستقیم این خودروها اشاره کرد.

در این مورد مجید باقری، قائم مقام فروش سایپا می‌گوید: با توجه به اینکه متقاضی برای این دو محصول کمتر از سهمیه در نظر گرفته شده بوده، لذا تمام ثبت‌نام‌کنندگان این دو محصول بدون قرعه کشی می‌توانند تکمیل وجه کنند.

رزرو ۲۰۰ درصدی در قرعه کشی‌ها

در عین حال شاهد افزایش انصرافی‌ها در خرید خودرو و در نتیجه بازنگری در تعداد رزروهای قرعه کشی خودروسازان نیز هستیم، به طوری که این موضوع باعث شده شرکت‌های خودروساز تعداد افراد رزرو برای جایگزینی برندگان قرعه کشی را افزایش دهند.

قائم مقام سایپا در این مورد می‌گوید: در قرعه کشی‌های قبلی برخی از منتخبان به دلایل مختلف از خرید خودرو انصراف می‌دادند و بر همین اساس مجوزی از کمیته خودرو اخذ کردیم تا بتوانیم رزرو منتخبان را به میزان ۲۰۰ درصد افزایش دهیم.

این در حالی است که در طرح عرضه خودرو با قرعه کشی، تنها به اندازه ۱۰ درصد برندگان، ظرفیت رزرو در نظر گرفته می‌شد و به مرور افزایش یافت.

در پیش فروش آذرماه ایران خودرو ۵۳۳ هزار و ۴۰۰ نفر برای حضور در قرعه کشی ثبت نام کردند. این در حالی است که در پیش فروش محصولات این شرکت خودروساز در خردادماه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر ثبت نام کرده بودند. هرچند ظرفیت عرضه محصولات در این دو مرحله قرعه کشی با یکدیگر تفاوت دارد اما نمی‌توان گفت که مردم توجه زیادی به ظرفیت‌ها داشته‌اند و بر اساس آن، میزان ثبت نام‌ها کاهش یافته است، چرا که غالباً ظرفیت فروش در زمان ثبت نام اعلام نشده است.

در پیش فروش خرداد ماه محصولات سایپا نیز ۲۴۳ هزار نفر ثبت نام کردند در حالی که در قرعه کشی پیش فروش دی ماه این خودروساز۱۳۱ هزار و ۹۴۷ نفر ثبت نام کردند.

قیمت کارخانه در حال نزدیک شدن به نرخ‌های بازار

کاهش ثبت نام مردم در قرعه کشی خودروسازان در شرایطی اتفاق افتاده که شورای رقابت و خودروسازان با تعیین دستورالعمل جدید برای قیمت‌گذاری خودروها به دنبال نزدیک کردن نرخ کارخانه‌ای خودروها به نرخ‌های بازار هستند.

رضا شیوا، رئیس شورای رقابت در این مورد می‌گوید: بازار خودرو وضع خوبی دارد، قیمت‌ها رو به کاهش است و اطمینان داریم با افزایش تولید، نرخ خودرو درب کارخانه به نرخ بازار نزدیک شود.

این گفته شیوا برخلاف وعده‌های قبلی مسئولان وزارت صنعت و خودروسازان است که همواره بر لزوم نزدیک شدن نرخ بازار به نرخ کارخانه تاکید داشتند، حالا ظاهراً قرار است نرخ کارخانه آنقدر بالا رود تا به نرخ بازار نزدیک شود. در این شرایط مشخص نیست که رشد تیراژ تولید خودروسازان چقدر زمان خواهد برد و تا چه اندازه بر تعدیل نرخ بازار اثرگذار خواهد بود؟

طبق مصوبه جدید شورای رقابت، ۵۵ درصد تولید خودروسازان به خودرو‌هایی که اقتصادی‌تر هستند و عامه مردم می‌توانند خرید کنند، اختصاص دارد که آنها از دستور العمل قیمت‌گذاری شورای رقابت تبعیت می‌کنند و ۴۵ درصد خودرو‌ها نیز مشمول فرمول جدید می‌شوند.

به گفته رئیس شورای رقابت، ۱۸ خودرو مشمول فرمول جدید قیمت‌گذاری خواهند شد که شامل پژو پارس، پژو ۲۰۷ اتومات، پژو ۲۰۷ دستی، سمند سورن پلاس، رانا پلاس، رانا پلاس TU۵، دنا پلاس توربو شارژ، دنا پلاس توبوشارژ اتومات، هایما توربو دستی، هایما توربو اتومات، تارا، ساینا S، کوییک، شاهین، آریا، برلیانس و چانگان می‌شود.

در عین حال، خودروهای با تیراژ تولید بالا نیز با فرمولی قیمت‌گذاری می‌شوند که ربطی به نرخ تورم ندارد و بر مبنای رشد تولید، قیمتشان بالاتر می‌رود.

توزیع رانت با فرمول جدید شورای رقابت

مسئولان وزارت صنعت اوایل امسال روش قرعه کشی را به منظور مدیریت بازار و کنترل قیمت‌ها مصوب و اجرایی کردند و قرار بود با این روش شاهد کاهش اختلاف نرخ کارخانه و بازار باشیم اما این هدف محقق نشد و به دلیل عرضه ناچیز خودرو از سوی خودروسازان، به جزء کاهشی که در پی افت نرخ ارز در بازار خودرو اتفاق افتاد، قرعه کشی نتوانست تاثیری در کنترل قیمت‌ها داشته باشد.

در نهایت حالا گران شدن نرخ کارخانه‌ای خودروها رغبت مردم را به ثبت نام و حضور در فرآیند قرعه کشی کاهش داده است. در عین حال به گفته کارشناسان بازار، فرمول شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودروها نیز از ایجاد تعادل در بازار خودرو جلوگیری خواهد کرد.

رسول سلیمانی، یک کارشناس بازار خودرو در مورد فرمول جدید شورای رقابت معتقد است: فرمول جدید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودرو باعث توزیع رانت می‌شود و با این دستورالعمل، اختلاف نرخ کارخانه و بازار همچنان ادامه خواهد داشت.

وی می‌گوید: در فرمول جدید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودرو، توزیع رانت وجود دارد، رانتی که نصیب مصرف‌کننده واقعی نمی‌شود.

وی با بیان اینکه طبق دستورالعمل جدید شورای رقابت ۴۵ درصد خودروهای تولیدی در کشور با قیمتی نزدیک به حاشیه بازار فروخته خواهند شد، می‌گوید: با این وجود، اختلاف نرخ بین بازار و کارخانه باز هم حفظ خواهد شد و این موضوع هم در خودروهای لوکس و هم در خودروهای پرتیراژ ادامه می‌یابد.

سلیمانی در عین حال می‌گوید: حاشیه قیمت‌ها در بازار خودرو افزایش نمی‌یابد، زیرا به قدرت خرید مردم وابسته است، اما نرخ جدید کارخانه قدری کمتر از نرخ بازار خواهد بود.

در هر حال، آنچه به نظر می‌رسد اشباع قیمت‌ها در بازار خودرو است و در این وضعیت اگر روند طبیعی بازار ادامه داشته باشد، باید شاهد حرکت قیمت‌های بازار به سمت نرخ‌های کارخانه باشیم که یکی از علامت‌های آن کاهش رغبت مردم به حضور در قرعه کشی خودروسازان است. قطعا برای عملی شدن این موضوع باید از دستکاری بازار، افزایش مداوم نرخ کارخانه و نرخ گذاری‌های حاوی رانت پرهیز شود.

برخی کاربران سامانه «فارس من» با ثبت سوژه‌ای با عنوان «چرا خودرو اینقدر گران است؟» نسبت به تصمیم گیری برای افزایش نرخ خودرو در پی رشد تولید معترض شدند.