گامی بزرگ برای هوشمندسازی شبکه گاز ایران

نخستین رویداد توسعه همکاری‌های دانش‌بنیان در استقرار هوشمندسازی نظام توزیع گاز طبیعی، دیروز در صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری برگزار شد. این رویداد چهار محور موضوعی داشت کنتور هوشمند، زیرساخت‌های انتقال داده، پلتفرم‌های تحلیل داده و الزامات و مقررات و تنظیم‌گری در دو بخش ارائه محور و نمایشگاهی با حضور معاون وزیر نفت و رییس شرکت ملی گاز و ۶۲ شرکت دانش‌بنیان در حوزه هوشمندسازی برگزار شد.

ساخت کنتورهای هوشمند در اولویت است

مجید چگنی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در افتتاحیه این رویداد با بیان اینکه صنعت گاز کشور برای استفاده از توان داخلی پیشگام است و مراکز نوآوری و انستیتوهای زیادی تشکیل شده است، تشریح کرد: شرکت ملی گاز ایران بیش از ۲۶ میلیون مشترک گاز طبیعی در کشور دارد. پارسال بیش از ۲۳۲ میلیارد مترمکعب گاز توزیع شد که مقداری بی‌نظیر در دنیاست. می‌توان گفت که گاز با همه ارکان کشور در ارتباط است بنابراین این صنعت مهم برای مدیریت بهینه دست نیاز خود را به سوی شرکت‌های دانش‌بنیان دراز می‌کند.

عکس: مهدی ایزدیار

وی بر لزوم بهینه‌سازی مصرف انرژی بویژه گاز طبیعی و در عین حال عرضه پایدار گاز به مصرف‌کنندگان از سوی شرکت ملی گاز ایران تأکید کرد و در این باره گفت: در حوزه سخت‌افزاری، ساخت کنتورهای هوشمند در اولویت است، اکنون در اروپا نیز بحث‌های هوشمندسازی پیگیری می‌شود و این پروژه کلان باید در طول چهار سال عملیاتی شود که طبق برآورد اولیه، ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است.

اینترنت اشیا در خدمت مدیریت انرژی

مهدی ایزدیار مدیرعامل فناپ زیرساخت که پلتفرم کنتورهای هوشمند گاز را مبتنی بر فناوری اینترنت اشیا طراحی و پیاده‌سازی کرده‌ است در حاشیه این مراسم ابراز داشت: سال‌هاست که موضوع اصلاح الگوی مصرف انرژی‌ در کشور مطرح است، چون طبق آمار همیشه بیشتر از متوسط جهانی مصرف می‌کنیم. در دوره انقلاب صنعتی چهارم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین راهکار موثری برای پاسخگویی به این چالش است که ما در زمینه مدیریت مصرف بنزین تجربه موفقی هم در این زمینه داریم و دستاوردهای آن را از سال ۱۳۸۶ تا کنون پیش رو داریم. مصرف بنزین ما در تیرماه ۱۳۸۶ بالغ بر ۷۳ میلیون لیتر بود که با راه‌اندازی این سامانه تا ۱۰ سال بعد یعنی ۱۳۹۶ مصرف بنزین در کشور به ۷۶ میلیون لیتر نرسیده بود.

وی افزود: خوشبختانه در رویداد امروز شرکت‌های دانش‌بنیان که در این حوزه فعالیت می‌کنند، دستاوردهای بسیار موفقی را عرضه کرده‌اند و آنچه به‌عنوان محصول دانش‌بنیان هوشمندسازی مصرف گاز ارائه شده دارای سه بخش است: یک بخش به کنتور هوشمند بر می‌گردد که برای نخستین بار در کشور بگونه‌ای طراحی شده که امکان انتقال اطلاعات را با دو پروتکل متفاوت فراهم می‌کند.

ایزدیار تصریح کرد: بخش دوم بستر ارتباطی است که هم‌اکنون افزون بر تکنولوژی NB-IoT و 5G با همکاری اپراتور دوم امکان ارتباطی لورا باند را هم دارد. بنابراین بستر هماهنگی با پروتکل‌های پدافندی و همچنین امکان ارتباط در صنایع حساس بر پایه دو پروتکل متفاوت ایجاد شده است.

مدیرعامل فناپ زیرساخت در تشریح بخش سوم کنتورهای هوشمند گاز را پلتفرم عنوان کرد و در این باره گفت: این پلتفرم نخستین و تنها پلتفرم افقی بومی در حوزه اینترنت اشیا است که به دست نیروهای جوان نوآور ایرانی طراحی و پیاده‌سازی شده است و بهره‌گیری از قابلیت‌های آن در هوشمندسازی کنتورهای گاز یکی از کاربردهای آن است.

وی ادامه داد: این پلتفرم از یک سو از طریق یک اپلیکیشن امور مشترکین به مصرف‌کنندگان امکان کنترل لحظه‌ای مصرف و همچنین امکان پرداخت الکترونیکی بهای گاز مصرفی را می‌دهد از سوی دیگر از طریق پایش داده‌ها به دولت این امکان را می‌دهد که طبق جدول سهمیه‌بندی مصرف فراتر از میزان معمول و استاندارد را بویژه در برخی صنایع مدیریت و کنترل کند. حتی می‌توان برای سطوح مختلف مصرف از دید حجم و بازه زمانی، نرخ‌های متفاوت تعیین کرد، امکانی که شاید در صنعت برق داریم اما در گاز نداریم، چون در صنایع بزرگ مانند فولاد کمبود گاز و برق اگر به قطع کردن انرژی بیانجامد زیان‌های سنگین و جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. اما با وجود چنین سامانه‌هایی این بستر فراهم می‌شود که در صورت گذشتن حجم مصرفی از یک میزان، دولت درآمد بیشتری داشته باشد و این درآمد را صرف توسعه زیرساخت‌ها بکند.