تهدید جدی برای بازار ارزهای دیجیتال | بیت کوین پناهگاه مستحکمی مثل طلا است؟

مجله کوین تلگراف با چند کارشناس صنعت کریپتو درباره وضعیت ارزهای دیجیتال در صورت رکود اقتصادی جهانی مصاحبه کرده است. برخی فکر می‌کنند که سرنوشت ارزهای دیجیتال وابسته به سایر بازارهای مالی است، اما برخی دیگر معتقدند که رکود امور مالی سنتی می‌تواند منجر به پذیرش گسترده‌تر و افزایش قیمت ارزهای دیجیتال شود. 

مروری بر اتفاقات دنیای ارزهای دیجیتال در نیمه اول سال ۲۰۲۴

در نیمه نخست سال ۲۰۲۴ اتفاقات مهمی در صنعت کریپتو رخ داد؛ ای‌‌تی‌اف‌های اسپات بیت کوین (Spot Bitcoin ETFs) بعد از چراغ سبز کمیسیون بورس و اوراق بهادار، فعالیت خود را در بازارهای مالی ایالات متحده آغاز کردند. ترامپ، نامزد اصلی ریاست جمهوری ایالات متحده در اقدامی غیرمنتظره، قاطعانه از صنعت ارزهای دیجیتال حمایت کرد. بیت کوین چهارمین رویداد هاوینگ (Halving) را پشت سر گذاشت و سقف ۷۲ هزار دلاری را لمس کرد. اتریوم دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان نیز در صورت تایید ETF اتر در ماه جولای، نقطه عطف مهمی را به‌دست می‌آورد.

با وجود همه این اتفاقات مثبت، مسئله این است که دنیای ارزهای دیجیتال در خلأ قرار ندارد؛ اتفاقاتی که در دنیای واقعی رخ می‌دهد مانند جنگ‌ها، رویدادهای آب‌وهوایی غیرمتعارف و استمرار تورم پولی روی دنیای کریپتو هم اثر می‌گذارد. با توجه به شرایط حاکم بر جهان، فروپاشی سیستم‌های مالی سنتی چندان دور از انتظار نیست. حالا سوال این است که اگر این بحران تحقق پیدا کند و جهان دچار رکود اقتصادی شود، تکلیف آخرین بولران ارزهای دیجیتال چیست؟ آیا روند صعودی رمزارزها در این چرخه متوقف می‌شود؟

نظر کارشناسان در مورد فروپاشی امور مالی سنتی چیست؟

پائولو تاسکا (Paolo Tasca) اقتصاد‌دان و موسس مرکز فناوری‌های بلاکچین دانشگاه کالج لندن در مورد احتمال وقوع بحران در امور مالی سنتی می‌گوید:

قطعا تا پایان سال جاری اصلاحات عمده‌ای در بازارهای مالی اتفاق می‌افتد؛ اما ممکن است با بحران تمام عیاری مواجه نشویم. ماشه تغییرات، احتمالا بازار هوش مصنوعی را نشانه گرفته است. اما به نظر من بازار اصلی که باید به آن توجه کنیم، بخش بدهی‌ها است. ایالات متحده با کسری‌های مالی گسترده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند و ممکن است نرخ بهره را کاهش ندهد. در‌این صورت بازارهای اوراق قرضه و سهام به دلیل استمرار سیاست‌های پولی محدود‌کننده متضرر می‌شوند.

یو ژیانگ (Yu Xiong) پروفسور و مدیر آکادمی سری (Surrey Academy) در رابطه با احتمال بحران‌ مالی می‌گوید:

استمرار تورم، تنش‌های ژئوپلیتیک و همچنین کسب سود از حباب برخی دارایی‌ها بدون توجه به ارزش ذاتی آن‌ها نظیر دارایی‌های بخش فناوری و هوش مصنوعی، کاتالیزورهای بالقوه‌ای هستند. وقوع بحران مالی جهانی در سال ۲۰۲۴ را نمی‌توانیم انکار کنیم.

نمودار زیر قیمت سهام جهانی را نشان می‌دهدکه با شاخص شیلر (Shiller) محاسبه می‌شود. قیمت سهام جهانی در تاریخ ۱۷ ژوئن روی ۳۵.۶۴ بوده است که نسبت به میانگین تاریخی آن دوبرابر بیشتر است.نایجل گرین (Nigel Green) مدیرعامل و موسس گروه deVere معتقد است که بازارهای رشد و فناوری به‌غیر از بخش هوش مصنوعی بیش‌ازحد ارزش گذاری‌شده‌اند و دارای حباب هستند. او می‌گوید:

یک حباب می‌تواند باعث بی‌ثباتی گسترده بازار شود. درگیری‌های مداوم مانند درگیری بین اسرائیل و غزه یا تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی مانند موضوع تایوان باعث آشفتگی اقتصادی و از بین رفتن اطمینان سرمایه‌گذاران می‌شود. در نتیجه افراد به دارایی‌های غیرمتمرکز پناه می‌برند.

اگر کل اقتصاد جهان دچار بحران شود و به سمت سقوط حرکت کند، آنوقت برای دنیای کریپتوکارنسی‌ها چه اتفاق می‌افتد؟ ژیانگ در این رابطه می‌گوید:

از نظر تاریخی با شروع بحران‌های مالی، سیل فروش انواع دارایی‌ها از جمله ارزهای دیجیتال شروع می‌شود؛ زیرا سرمایه‌گذاران می‌خواهند نقدینگی داشته باشند. در نتیجه قیمت ارزهای دیجیتال هم مانند سایر بازارها دچار سقوط ناگهانی می‌شود. البته بعد از فروکش‌ کردن وحشت اولیه و در میان مدت، ممکن است یک مرحله بازیابی اتفاق بیفتد. در این مرحله سرمایه‌گذاران دوباره به دارایی‌های غیرمتمرکز پناه می‌برند و روند صعودی ارزهای دیجیتال دوباره شروع می‌شود.

اتفاقی که در بلندمدت می‌افتد قابل‌توجه است. با توسعه گسترده هوش مصنوعی، استقبال از بلاکچین و فناوری‌های غیرمتمرکز بیشتر می‌شود. بنابراین، اگرچه ممکن است همزمان با وقوع بحران در امور مالی سنتی در سال ۲۰۲۴، بازار کریپتو هم دچار بی‌ثباتی شود؛ اما احتمالا سقوط بزرگی در کار نیست. در واقع، چنین بحرانی می‌تواند در بلندمدت منجر به افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال شود.‌

آیا بحران اقتصادی اتفاق می‌افتد؟

بسیاری از کارشناسان معتقدند که بحران‌های اقتصادی، رویدادهای دوره‌ای هستند و به همین دلیل نگاه تاریخی به موضوع، بسیاری از مسائل را روشن می‌کند. مارک هیگینز (Mark Higgins) نویسنده کتاب «سرمایه‌گذاری در تاریخ مالی ایالات متحده: فهم گذشته برای پیش‌بینی آینده» است. او در این کتاب به بررسی نیروهای اقتصادی می‌پردازد که از سال ۱۹۷۰ تاکنون تاریخ مالی ایالات متحده را شکل داده‌اند. او می‌گوید:

معتقدم اگر بحرانی رخ دهد، اتفاقی که می‌افتد ناشی از خطری است که مردم متوجه آن نیستند، نه خطری که از آن هراس دارند. وحشت ۱۸۱۹ (Panic of 1819) اولین رکود بزرگ اقتصادی آمریکا بود که منشا آن به چهار سال قبل و فوران کوه تامبورا برمی‌گردد. این فوران به دلیل تغییرات شدید اقلیمی و آب‌وهوایی، برداشت محصول در بسیاری از مناطق جهان را با مشکل مواجه کرد.

نمونه تاریخی دیگر، وحشت ۱۹۰۷ و سقوط بورس اوراق بهادار نیویورک است که علت اصلی آن زلزله مهیب سانفرانسیکو در سال ۱۹۰۶ بود. بحران مارس ۲۰۲۰ نیز از همه‌گیری جهانی کووید ۱۹ نشات گرفت. هیچ‌یک از این انفجارهای مالی در زمان وقوع حادثه پیش‌بینی نمی‌شدند. در وضعیت فعلی با وجود فشارهای تورمی و سیاست‌های پولی انقباضی، آسیب‌پذیری در برابر بحران مالی نسبتا بیشتر شده است؛ اما پیش‌بینی اینکه آیا رکود رخ می‌دهد و چه زمانی خواهد بود، غیرممکن است.

آیا در زمان رکود اقتصادی بیت کوین یک پناهگاه امن است؟

برخی کارشناسان معتقدند که ارز دیجیتال یک دارایی ناهمبسته است. این یعنی اگر سهام و اوراق قرضه سقوط کنند، ارزهای دیجیتال لزوما دچار سقوط نمی‌شوند. البته چنین تفکری می‌تواند فقط یک آرزو باشد.

پائولو تاسکا در این خصوص می‌گوید:

کریپتو تا الان نشان داده است که به‌طور چرخه‌ای عمل می‌‌کند. فکر نمی‌کنم در سال ۲۰۲۴ نسبت به چرخه‌های قبلی ارزهای دیجیتال اتفاق متفاوتی رخ دهد. تفکر آکادمیک بر این باور نیست که بیت کوین می‌تواند در بحران‌ها یک پناهگاه امن باشد. اگر ارزش سهام کاهش پیدا کند یا سیاست‌های پولی و مالی محدودتر شوند، ارزش ارزهای دیجیتال هم کاهش پیدا می‌کند.

لوکاس کیلی (Lucas Kiely) مدیر ارشد سرمایه‌گذاری پلتفرم ثروت دیجیتال ییلد اَپ (Yield App) می‌گوید:

اگر در زمان بحران بازارهای مالی دچار فشار عرضه شوند، بازار ارزهای دیجیتال هم از سقوط ناگهانی بازار سنتی تبعیت می‌کند؛ چراکه این دارایی‌ها در شوک اولیه از همدیگر تاثیر می‌پذیرند. اما بیت کوین به دلیل ماهیت پرواز به سمت کیفیت نسبت به سایر دارایی‌ها سریع‌تر خودش را بازیابی می‌کند.

مارک فلوری (Marc Fleury) مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران شرکت فناوری مالی تو پرایم (Two Prime) در مورد بیت کوین و ارزهای دیجیتال در زمان بحران نظر مثبتی دارد و این‌طور می‌گوید:

ممکن است که ارزهای دیجیتال کاملا بر خلاف سایر دارایی‌ها عمل نکنند؛ اما چرخه‌های گذشته ثابت کرده است که گاهی‌اوقات می‌توانند به عنوان یک پناهگاه امن عمل کنند. زمانی‌که بانک سیلیکون ولی در مارس ۲۰۲۳ سقوط کرد و دومین ورشکستگی بزرگ بانکی در تاریخ ایالات متحده را رقم زد، تمام بازارهای سهام جهانی لرزیدند؛ اما بر خلاف انتظارات، قیمت بیت کوین افزایش یافت.