مهمترین پروژه سایپا شکست خورد | شاهین به قهقرا رفت؟

هم اکنون مشکل اصلی سایپا به خودرو شاهین و تعهدات مربوط به آن باز می‌گردد. این سدان ملی که بر پایه پلتفرم تویوتا یاریس طراحی شده، یک سدان در گروه C بوده و رقیب جدی تارا ایران خودرو به حساب می‌آید. اوایل کار قرار بود که زیر کاپوت شاهین، پیشرانه برلیانس اچ ۳۳۰ تعبیه شود، اما تحریم‌های غرب باعث به تعویق افتادن پروژه و سپس منتفی شدن موضوع شد.

در نهایت نارنجی پوشان جاده مخصوص به این نتیجه رسیدند که سایپا شاهین را با موتور توربوشارژ تیبا به بازار بفرستند که در همان ابتدا با انتقادات فراوانی از سوی مردم مواجه شد. هم اکنون خودرو شاهین به دلایل متعددی از جمله کیفیت مونتاژ و ایمنی مناسب، طراحی مدرن و فضای کافی برای سرنشینان مورد پسند مشتریان قرار گرفته و جزو محصولات پرفروش کشور است.

تنها مشکل شاهین به زیر کاپوت و قلب تپنده آن بر می‌گشت که سایپا سعی کرد با به‌روزرسانی‌های اخیر، ایرادات فنی را از بین ببرد و موفق هم شد. حالا گرچه مشکلات فنی و عملکرد خودرو کاهش یافته، اما دردسرهای تازه‌ای برای مدیران این خودروسازی به وجود آمده که در بالا ذکر شد.

کاهش ایرادات شاهین با عرضه نسخه پلاس

در حال حاضر شاهین پلاس به عنوان نسخه ارتقایافته این سدان به بازار عرضه و تعدادی هم به مشتریان تحویل داده شده است. مهم‌ترین تغییر و تحول به پیشرانه و گیربکس و برخی آپشن‌های رفاهی مربوط می شود و با اینکه بهتر از قبل شده، اما کامل نیست.

شاهین پلاس به لحاظ طراحی ظاهری با نسخه قبلی هیچ تفاوتی نداشته و فقط در نسخه فعلی شاهد نصب لوگوی AT روی گل گیر شاگرد و لوگو پلاس روی پشت خودرو هستیم. شاید اگر نارنجی پوشان رینگ و لاستیک جدیدی برای این محصول در نظر می‌گرفتند، استقبال بیشتری از آن می‌شد. داخل کابین هم تغییر و تحولات اندک و منحصر به تریم بوده است. (از مشکی خالی به مشکی – کرم تغییر کرده)

یکی از نقاط ضعف اصلی کابین شاهین پلاس، کیفیت موادی است که می‌توانست بهتر باشد. گرچه یکسری امکانات مثل صندلی چرمی، صندلی راننده برقی و گرم کن صندلی به نسخه پلاس اضافه شده، اما همچنان مهم‌ترین تغییر این سدان، تعویض موتور است. هم اکنون زیر کاپوت یک پیشرانه EC5 متعلق به پژو و سیتروئن نصب شده که 1.6 لیتری تنفس طبیعی بوده و می‌تواند در شرایط ایده آل، 115 اسب بخار قدرت و 147 نیوتن متر گشتاور تولید کند.

وعده‌های نافرجام سایپا و ضعف مدیریت

تا به امروز، سایپا موفق به فروش تعداد قابل توجهی شاهین از طریق سامانه یکپارچه شده و تعهدات خود را باید تا پایان سال ۱۴۰۳ به سرانجام برساند که با توجه به مشکلات و چالش‌های تولید، تحقق آن‌ها بعید به نظر می‌رسد.

به استناد گفته‌های بعضی از مشتریان، موعد تحویل حواله شاهین‌های تابستان و پاییز سال جاری با تبدیل به نسخه پلاس، به بهمن و اسفند ۱۴۰۳ تغییر یافته و الباقی تعهدات به سال ۱۴۰۴ موکول شده است. عمده این مشکلات به سخنرانی معاون بازاریابی و فروش سایپا در مرداد ماه ۱۴۰۳ باز می‌گردد که گفته بود:

تا پایان سال جاری ۴۰ هزار دستگاه خودرو شاهین پلاس به بازار عرضه می‌شود و تولید انبوه این خودرو از ابتدای خرداد ماه آغاز شده است. در صورتی که در مراسم تحویل نمادین شاهین در آبان ماه سال جاری، مدیرعامل سابق سایپا از آغاز تولید انبوه شاهین پلاس از ابتدای آبان ماه خبر داده بود.

در مراسم تحویل نمادین، تنها ۱۰ دستگاه خودرو به مشتریان تحویل داده شد که ۹۰ روز زودتر از موعد سررسید تحویل بود و مدیر عامل سایپا تأکید کرد که با توجه به ظرفیت تولید ۲۰ دستگاه شاهین پلاس در هر ساعت، تعهدات بعدی خیلی زودتر از آنچه وعده داده شده، انجام می‌شود.

بررسی اسناد و مدارک شرکت سایپا در سایت کدال، نشان می‌دهد که تا پایان آذر ماه ۱۴۰۳، ۲۷ هزار دستگاه شاهین تولید شده که تعداد پلاس‌های آن معلوم نیست. همچنین مشخص شد که تعداد تولید ماهیانه شاهین پلاس، ۲۵۰۰ دستگاه است که با این آمار، اجرای تعهدات به موقع بعید به نظر می‌رسد.

ماجرا از جایی جالب می‌شود که نارنجی پوشان به صراحت اعلام کرده‌اند که تقاضا برای شاهین پلاس، بیشتر از عرضه بوده و عرضه محدود باعث بروز برخی مشکلات از جمله ایجاد حباب قیمتی در بازار آزاد شده است. اولین قیمت نسخه ارتقایافته این سدان ملی، ۷۵۷ میلیون تومان بود که پس از افزایش ۳۰ درصدی قیمت به ۸۶۲ میلیون تومان در کارخانه رسید. عرضه محدود باعث شده که نرخ بازار آزاد این خودرو به ۱ میلیارد و ۲۱۷ میلیون تومان برسد.

شرکت سایپا قریب به دو سال است که به وعده‌ها و تعهدات جاری خود عمل نکرده و چالش‌های فراوانی برای متقاضیان محصولاتش ایجاد کرده است. ثبت نام کنندگان طرح‌های این شرکت از فرآیند ثبت نام و طرح‌ها راضی نیستند و میزان اطمینان آن‌ها به سایپا کمتر از گذشته شده است. یکی از مهم‌ترین گلایه‌های مشتریان، تأخیرهای طولانی مدت در تحویل خودروهاست.

فرض کنید در قرعه کشی سایپا برنده یک دستگاه شاهین پلاس می‌شوید با این امید که تا حداکثر سه ماه دیگر سوار خودرو شخصی شوید و به مسافرت بروید، اما تأخیرهای پیاپی و مکرر نارنجی پوشان، تمام برنامه‌های شما را به هم می‌ریزد و ضرر و زیان مالی زیادی به شما می‌زند. یکی دیگر از گلایه‌های پرتکرار از شرکت سایپا، تأخیرهای همراه با افزایش قیمت است.

برای مثال مشتریان برای خرید یک دستگاه شاهین اتوماتیک ثبت نام کرده‌اند، اما سایپا اعلام کرده که فقط امکان تحویل نسخه پلاس وجود دارد و متقاضیان مجبور شده‌اند ۱۲۳ میلیون تومان برای مابه التفاوت دو مدل خودرو بپردازند. شواهد و قرائن حاکی از این است که سایپا در انبارهای خود به احتکار شاهین پلاس مشغول است که این خبر، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های داخلی داشته!

گرچه این خودروساز داخلی تلاش زیادی در راستای رفع ایرادات سدان تولیدی خود کرده، اما عمل نکردن به تعهداتش باعث ایجاد نارضایتی‌های متعدد شده و به اطمینان و اعتماد مشتریان لطمه زده است. به نظر می‌رسد وقت آن فرا رسیده که خودروسازان در کنار توجه به سودهای کلان به مصرف کنندگان هم توجه نشان دهند.