۱۰ استراتژی آموزش و پرورش برای بازگشایی مدارس از زبان معاون وزیر

سید جواد حسنی معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با بیان چرایی آغاز آموزش‌های حضوری گفت: معلمان و مدیران آموزش و پرورش سنجیده‌ترین واکنش را در عصر کرونا داشتند و معلمان را می‌توان مجاهدان آموزش در عصر کرونا نامید.

وی گفت: کرونا وضعیتی را ایجاد کرد که نظام تعلیم و تربیت به ناچار به سمت آموزش‌های مجازی و از راه دور رفت.

حسینی با اشاره به آسیب‌های آموزش‌های مجازی گفت: نخستین آسیب آموزش‌های مجازی افت زیاد کیفیت نظام یاددهی و یادگیری بود و این افت کیفیت هم در نظام جهانی و هم در کشورمان مشهود بود.

معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه مطالعات یونسکو و سازمان ملل نشان می‌دهد تحصیل ۹۴ درصد از یادگیرندگان در نبود مدرسه با اختلال مواجه شده است، اظهار کرد: بر اساس این مطالعات ۹۹ درصد دانش آموزان در کشورهای با درآمد متوسط و کم تحت تأثیر وضعیت منفی کرونا قرار گرفته‌اند.

وی افزود: در مهر سال گذشته ۱۱۰ کشور مدارس را تعطیل کردند که ۵۵۰ میلیون یادگیرنده تحت تأثیر این تعطیلی قرار گرفتند.

وی با اشاره به نظر سنجی یونسکو تحت عنوان «کودکان را نجات دهیم» گفت: بر اساس این نظرسنجی که در بین دانش‌آموزان ۱۱ تا ۱۷ ساله ۶۴ کشور دنیا انجام شده است، از هر ۱۰ نفر دانش آموز ۸ نفر احساس کرده‌اند چیز کمی آموخته‌اند یا نیاموخته‌اند و ۸۰ درصد احساس کرده‌اند برای یادگیری با مانع جدی مواجه بوده‌اند.

حسینی با بیان اینکه آموزش و پرورش ایران هم در عصر کرونا دچار چالش شد گفت: مطالعات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در کشورمان نشان می‌دهد در ایام کرونا و آموزش‌های مجازی تنها ۳۵ درصد دانش‌آموزان حضور کافی و آنلاین در فضای مجازی داشته‌اند.

وی افزود: بر اساس این مطالعات ۳۳ درصد دانش‌آموزان فقط حضور کمی به جای حضور کیفی در آموزش‌های مجازی داشته‌اند و حضور موثری برای یادگیری تعمیق یافته نداشته‌اند و ۳۳ درصد دانش‌آموزان نیز کمتر از ۵ ساعت‌ در هفته از شاد استفاده کرده‌اند.

معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: در مجموع این مطالعه نشان می‌دهد تنها ۲۴ درصد از دانش‌آموزان معتقدند آموزش‌های مجازی کیفیتی مانند آموزش‌های حضوری داشته است، ۴۲ درصد دانش‌آموزان آموزش‌ها را در حد قابل قبول ارزیابی کرده‌اند و ۳۳ درصد دانش‌آموزان آموزش‌های مجازی را ضعیف ارزیابی کرده‌اند.

وی گفت: بر اساس نتایج این مطالعه از هر ۴ دانش‌آموز، ۳ دانش‌آموز معتقدند آموزش‌های مجازی نتوانسته است کیفیت آموزش‌های حضوری را داشته باشد و خلأ آموزش‌های حضوری را جبران کند.

حسینی تصریح کرد: نتایج تمام مطالعات نشان می‌دهد نظام یاددهی و یادگیری که اساس توسعه هر جامعه است با صدمه و لطمه جدی مواجه شده است.

معاون وزیر آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه تعطیلی مدارس موجب گسترش و تعمیق بی‌عدالتی شده است، گفت: تعطیلی مدارس بیشترین آسیب را به قشر آسیب پذیر زده است زیرا خانواده‌های کم برخوردار دسترسی کمتری به ابزار دیجیتالی دارند و این خانواده‌ها کمتر پشتیبان و حامی دانش‌آموزان در آموزش‌های مجاری هستند.

وی با بیان اینکه مدرسه محیطی حفاظتی است و فقدان دسترسی به مدرسه برای قشر کم برخوردار آسیب‌ها را رشد می‌دهد، گفت: بهداشت و سواد بهداشتی در خانواده‌های کم برخوردار کم است و مدرسه می‌تواند جبران‌کننده این سواد کم بهداشتی باشد.

وی گفت: بسیاری از دانش آموزان کم برخوردار در مدارس شبانه روزی تحصیل می‌کنند و تعطیلی این مدارس موجب عدم برخورداری دانش‌آموزان از مواد مغذی و افزایش سوء تغذیه در بین دانش‌آموزان کم برخوردار شده است.

معاون وزیر آموزش و پرورش با اشاره به آسیب‌های فضای مجازی و در خانه ماندن دانش‌آموزان بر سلامت‌های روانی دانش‌آموزان گفت: سازمان بهداشت جهانی سلامت را فقط سلامت بدنی نمی‌داند و سلامت را دارای ابعاد مختلفی می‌داند و پژوهش‌ها نشان می‌دهد تعطیلی مدارس بر ابعاد مختلف سلامت دانش‌آموزان موثر بوده است.

وی افزود: افزایش رفتاری‌های پرخاشگرانه، تغییر در اشتها، اختلال در خواب برهم ریختگی در نظم خانواده، افزایش تعارضات خانوادگی، پرخوری، کم تحرکی، قلدری، کاهش آستانه تحمل، کسالت، انزوا، اعتیاد اینترنتی، افسردگی عدم وجود فضای مناسب برای آموزش‌های مجازی و عدم آموزش آداب معاشرت از جمله آسیب‌های در خانه ماندن دانش‌آموزان است.

وی گفت: نتایج مطالعات نشان می‌دهد عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس موجب افزایش آسیب‌های روانی می‌شود لذا ضرورت دارد به سمت بازگشایی مدارس حرکت کنیم.

حسینی با اشاره به بخشی دیگر از مطالعات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گفت: بر اساس این مطالعات در ۳۸ کشور دارای نرخ بالای مرگ و میر و پیش از واکسیناسیون سراسری فقط ۶ کشور مدارس را تعطیل کرده‌اند ‌در حالی که ۲۴ کشور در اوج موج دوم مدارس را تعطیل نکردند.

وی افزود: سازمان جهانی بهداشت و یونیسف مشترکا از مقامات کشورهای جهان خواسته‌اند بازگشایی مدارس را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دستور کار خود قرار دهند.

حسینی تصریح کرد: هیچ مطالعه‌ای و مستندی در دنیا منتشر نشده است که ثابت کند بازگشایی مدارس در پاندمی کووید ۱۹ موثر بوده و یا موثر نبوده است اما مطالعات و پژوهش‌ها نشان می‌دهد نرفتن به مدارس موجب آسیب‌های فراوانی شده است.

وی با بیان اینکه علی‌رغم ضرورت بازگشایی مدارس هنوز جامعه و پروتکل‌های بهداشتی برای این بازگشایی به صورت کامل مهیا نیست اظهار کرد: در پارادایم جدید و مهر پیش رو باید آموزش‌ها ترکیبی باشد و این موضوع بسیار سختی است زیرا نیاز به اقناع جامعه، خانواده و دانش آموزان دارد و همچنین خود وضعیت کرونا نیز مبهم است و آینده آن و جامعه نامشخص است.

معاون وزیر با اشاره به استراتژی و راهبردهای آموزش و پرورش در مهر پیش رو گفت: استراتژی آموزش و پرورش شروع مهری باشکوه و بی‌دغدغه است.

وی در ادامه با بیان ۱۰ اصلی که باید در بازگشایی مدارس و آموزش‌های حضوری در کنار سایر آموزش‌ها رعایت شود گفت: نخستین اصل بازگشایی مدارس به صورت تدریجی است و تدریجی بودن به مفهوم این است که از اول مهر نه مدارس صد درصد حضوری است و نه صد درصد مجازی بلکه بر اساس اطلس یادگیری آموزش‌ها ترکیبی خواهد بود.

حسینی با اشاره به دومین اصل بازگشایی مدارس افزود: آموزش‌ها با توجه به شرایط منطقه، مدرسه، کلاس و پایه اقتضایی است.

حسینی سومین اصل را آموزش‌های ترکیبی دانست و گفت: اصل بعدی تقدم ذاتی سلامت است و بر همین اساس واکسیناسیون ۹۰ درصد معلمان انجام گرفته است و ‌دانش آموزان نیز در اولویت واکسیناسیون قرار دارند.

وی پنجمین اصل را ارتقای کیفیت دانست و گفت: اصل بعدی تفویض اختیار به شورای مدرسه و منطقه است تا در خصوص نوع آموزش با تقدم ذاتی سلامت بر همه امور تصمیم بگیرند.

معاون وزیر آموزش و پرورش افزود: عدالت به‌ویژه توزیع عادلانه امکانات دیجیتالی، اقناع سازی، حفظ تجربه دوران کرونا به‌ویژه استفاده از شبکه شاد، حفظ آرامش و پرهیز از هرگونه تنش اصول هفتم تا دهم بازگشایی مهری باشکوه است.

جانشین وزیر در طرح هدایت با بیان اینکه طرح هدایت در راستای تامین تجهیزات دیجیتالی مورد نیاز دانش آموزان کم برخوردار با جدیت پیگیری می‌شود گفت: یکی از جلوه‌های عدالت، تأمین فرصت‌های آموزشی با رویکرد عدالت ترجیحی و برخوردار از امکانات دیجیتالی است و طرح هدایت با همین رویکرد در حال پیگری است.

وی با بیان اینکه در مهر جاری در ۴ محور ۱۰ شاخص باید محقق شود گفت: تامین معلم برای تمامی کلاس ها، وجود مدیر و معاون در تمام مدارس، وجود برنامه عملیاتی و اطلس یادگیری در تمام مدارس، رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تمام مدارس، ثبت نام همه دانش آموزان، توزیع کتب بین همه دانش آموزان، سنجش تمامی دانش آموزان بدو ورود به دبستان، دسترسی همه دانش آموزان به امکانات دیجیتالی، صدور ابلاغ برای تمامی معلمان و واکسینه شدن همه معلمان شاخص‌های است که در محور‌های کلاس، مدرسه، دانش آموز و معلم باید اجرایی شود.