شورای نگهبان لایحه رتبه بندی معلمان را تصویب می کند؟

نمایندگان مجلس در نشست علنی امروز (چهارشنبه ۲۴ آذر) خانه ملت، بررسی جزئیات لایحه رتبه بندی معلمان را به پایان رساندند. بر همین اساس لایحه مذکور برای بررسی تکمیلی به شورای نگهبان ارسال شد.  متن کامل مواد هشتگانه لایحه رتبه بندی معلمان به شرح زیر است: 

بر اساس ماده ۱ این لایحه: در اجرای جزء (۲) بند «الف» ماده (۶۳) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به منظور کیفیت‌بخشی به فرآیند تعلیم و تربیت، اعتلای کرامت و منزلت اجتماعی معلمان، استقرار نظام پرداخت‌ها براساس تخصص و شایستگی‌ها، عملکرد رقابتی معلمان، مهندسی نیروی انسانی، توسعه مستمر و نظام‌مند شایستگی‌های عمومی، تخصصی، حرفه‌ای و تربیتی و کیفیت عملکرد معلمان، تقویت انگیزه و رضایت‌مندی شغلی و ارتقای تعهد و تقویت هویت حرفه‌ای معلمان براساس نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نظام رتبه‌بندی معلمان مطابق مواد این قانون تعیین و اجرا می‌شود.

در ماده ۲ این لایحه آمده است؛ در این قانون، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

۱: معلمان: به افرادی اطلاق می شود که رسالت خطیر صرفاً تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی برعهده دارند؛ مانند آموزگار، دبیر، هنرآموز، مربی امور تربیتی، مشاور واحد آموزشی، مراقب سلامت، نیروهای توانبخشی مدارس استثنائی، مدیر و معاون در واحدهای آموزشی و تربیتی

۲:شایستگی: ترکیبی است از دانش، مهارت، نگرش، خلاقیت، نوآوری و ویژگی‌های فردی مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که به فرد این امکان را می دهد تا وظایف مربوط به شغل را به طور موفقیت آمیز انجام دهد.

۳:صلاحیت معلمی: مجموعه ای از شایستگی‌های ناظر بر جنبه‌های هویت فردی و حرفه‌ای (اخلاق و تعهد حرفه‌ای، دانش تخصصی، دانش و مهارت‌های تربیتی) که معلم باید در جهت تقویت و ارتقای توانمندی های ضروری مرتبط با فرآیند تعلیم وتربیت کسب و برای بهبود مستمر آن تلاش نماید و برآیند شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای است.

۱- ۳- شایستگی عمومی: مجموعه‌ای از صفات و ویژگی های شخصیتی فرد، شامل باورها، نگرش‌ها، اعتقادات و رفتار مبتنی بر نظام ارزشی، فرهنگی و اخلاقی جامعه اسلامی و نظام آموزش و پرورش کشور است که زمینه را برای انجام کار متعهدانه آماده می کند و پایبندی فرد را به ارزش ها، قوانین و مقررات آشکار می سازد. این دسته از شایستگی‌ها در طول خدمت در حیطه تعلیم و تربیت و مدیریتی مرتبط با معلمان و مشمولین مورد بررسی و تأیید قرار می گیرد.

۲ - ۳- شایستگی تخصصی: مجموعه‌ای از توانمندی های مرتبط با تسلط بر فرآیند و برآیند دانش تخصصی (موضوع تدریس)، دانش تربیتی و سایر حوزه های دانشی مرتبط با یاددهی – یادگیری، دستاوردها، خلاقیت و نوآوری های علمی مرتبط و توانایی تفکر علمی و انجام پژوهش در آن حیطه که فرد برای انجام مؤثر وظایف شغلی خود باید از آنها برخوردار باشد.

۳ - ۳- شایستگی حرفه‌ای: مجموعه ای از توانمندی های مرتبط با به کارگیری تلفیقی دانش، نگرش و مهارت های تخصصی و تربیتی در موقعیت آموزشی و تربیتی مبتنی بر نظام آموزشی معیار در جمهوری اسلامی ایران

‌‌‌‌‌‌‌۴: تجربه: توانمندی هایی است که افراد مذکور در بند (۱) این ماده در طول سالهای خدمت کسب نموده اند.

۵:نظام رتبه بندی معلمان: نظامی مستقل و ویژه معلمان وزارت آموزش و پرورش است، شامل مجموعه ای از اصول، قواعد و فرآیندهایی که به منظور کسب اهداف مندرج در ماده (۱) این قانون مبتنی بر ارزشهای اسلامی در چهارچوب این قانون طراحی و اجراء می شود.

۶: رتبه: سطحی از تجربیات، شایستگی‌ها و مهارت‌ها عملکردهای فردی و شغلی معلمان که بر مبنای نتایج ناشی از فرآیند ارزشیابی تعیین می‌شود.

تبصره: ­اقلیت‌های دینی مصرح در قانون اساسی و شاغل در آموزش و پرورش براساس معیارهای ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری ارزیابی می شوند.

 در ماده (۳) لایحه نظام رتبه‌بندی معلمان که در خصوص تعیین عناوین پنجگانه رتبه‌بندی است، آمده است:

معلمان براساس شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه ای، تجربیات و عملکرد رقابتی خود در رتبه های پنج گانه به ترتیب آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار می‌گیرند. شرایط جذب، ارتقاء، توقف و تنزل رتبه در آیین‌نام رتبه‌بندی و ارتقاء معلمان تعیین می‌شود.

تبصره- وزارت آموزش و پرورش مکلف است ظرف یک ماه پس از ابلاغ این قانون آیین‌نامه رتبه‌بندی و ارتقاء معلمان را بر اساس مفاد این قانون تعیین و به تصویب هیأت وزیران برساند.

همچنین ماده (۴) این لایحه عنوان کرده است: 

فرآیند رتبه بندی برای کلیه معلمان بر مبنای امتیازات ناشی از دوره های ضمن خدمت، سنوات تحصیلی در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر و شهید رجایی، شایستگی های عمومی، تخصصی و حرفه ای، عملکرد رقابتی، دانش تخصصی- تربیتی، پژوهشی، خلاقیت و نوآوری، سنوات تجربه معلمی، سوابق مدیریتی در آموزش و پرورش، آخرین مدرک تحصیلی و کسب امتیازات لازم در نظام رتبه بندی معلمان در یکی از رتبه های ماده (۳) این قانون و مطابق آیین نامه اجرایی این قانون، حداکثر تا پایان سال ۱۴۰۰ انجام می شود.

براساس تبصره این ماده افرادی که با عناوین شغلی مندرج در بند (۱) ماده (۲) این قانون، در پست های اداری وزارت آموزش و پرورش اشتغال دارند، کماکان معلم هستند.

در ماده ۵ این لایحه  آمده است:

کسب رتبه های بالاتر مستلزم حداقل پنج سال خدمت در هر یک از رتبه ها و کسب سایر شرایط لازم تعیین شده در آیین نامه اجرایی این قانون خواهد بود.

بر اساس تبصره ۱ این ماده؛ دوره خدمت در هر رتبه برای معلمان شاغل در دوره ابتدایی، مدارس استثنایی و مناطق محروم، مرزی و عشایری، به ازای هر سال خدمت ۳ ماه از سقف رتبه کاهش می یابد.

بر اساس تبصره ۲ این ماده؛ دوره خدمت در هر رتبه برای نخبگان موضوع آیین نامه احراز استعدادهای برتر و نخبگی مصوب ۱۳۸۵/۶/۱۴شورای عالی انقلاب فرهنگی، صرفاً برای یکبار حداقل سه سال می باشد.

بر اساس تبصره ۳ این ماده؛ حداقل سابقه خدمت معلمی برای کسب رتبه های دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب(۱۵) و(۲۱) سال است و ارفاقات مذکور در تبصره های (۱) و (۲) این ماده، از این مدت کسر می شود.

همچنین براساس ماده ۶ لایحه مذکور:

 در اجرای بند (۶) سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری و تبصره (۳) ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، حقوق و مزایای معلمان پس از اعمال رتبه های مندرج در ماده (۳) این قانون، به شکل زیر می باشد:

۱- ‌برای معلمان با رتبه آموزشیار معلم ده درصد(۱۰%)، مربی معلم پانزده درصد(۱۵%) علاوه بر افزایش رتبه قبلی، استادیار معلم دوازده درصد(۱۲%) علاوه بر افزایش رتبه های قبلی، دانشیار معلم ده درصد(۱۰%) علاوه بر افزایش رتبه های قبلی و استاد معلم پنج درصد(۵%) علاوه بر افزایش رتبه های قبلی، به مجموع حقوق، مزایا و فوق العاده های مستمر و ارقام مندرج در احکام کارگزینی معلمان، افزوده می شود.

۲- ‌پس از اعمال بند (۱) این ماده، چنانچه حقوق و فوق العاده های هریک از معلمان از هشتاد ‌درصد(۸۰%) مجموع حقوق و فوق العاده های هیات علمی مربی پایه یک دانشگاه تهران، کمتر باشد، مابه التفاوت تا سقف مذکور تحت عنوان «تفاوت تطبیق» در احکام کارگزینی آنان درج خواهد شد.

تبصره ۱-  ‌افرایش پرداختی ناشی از اجرای این قانون، تحت عنوان «فوق العاده رتبه بندی» و «تفاوت تطبیق» همه ساله متناسب با تغییرات حقوق و فوق العاده های هیات علمی مربی پایه یک دانشگاه تهران محاسبه می شود و مشمول کسور بازنشستگی نیز می گردد.

تبصره ۲- ‌دولت مکلف است همه امتیازات و درصدهای موضوع فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری را برابر سایر کارکنان دولت، به مشمولین این قانون اختصاص دهد و فوق العاده رتبه بندی موضوع این ماده علاوه بر امتیازات و درصدهای مزبور می باشد.

تبصره ۳- افرایش پرداختی ناشی از اجرای این قانون، از تاریخ ۳۱/۶/۱۴۰۰ در سقف یکصد و بیست و پنج هزار میلیارد ریال (۱۲۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) پرداخت می شود و از ابتدای سال ۱۴۰۱ منوط به پیش بینی بار مالی در قوانین بودجه سنواتی، به صورت کامل اعمال خواهد شد.

نمایندگان در ادامه بررسی لایحه رتبه بندی، با پیشنهادی محمد وحیدی عضو کمیسیون آموزش برای حذف ماده ۷ این لایحه موافقت کردند. 

بر اساس ماده ۷ این لایحه، تخصیص رتبه های پنجگانه به نحوی بود که با اجرای نظام رتبه بندی معلمان و احراز شرایط براساس ماده (۴) این قانون، همواره در هر استان حداقل سی درصد (۳۰%) از معلمان مشمول در آموزشیار معلم، حداقل سی درصد (۳۰%) در رتبه مربی معلم، حداکثر بیست درصد (۲۰%) در رتبه استادیارمعلم، حداکثر ده درصد (۱۰%) در رتبه دانشیارمعلم و حداکثر ده درصد (۱۰%) در رتبه استادمعلم قرار گیرند.

همچنین براساس ماده ۸ این لایحه که به تصویب وکلای ملت رسید:

 ‌آیین نامه اجرایی این قانون در خصوص نحوه تشکیل هیات های ممیزه مرکزی، استانی، شهرستانی و منطقه ای، چگونگی تعیین امتیاز معلمان برای رتبه بندی، شرایط کسب، ارتقاء، توقف و تنزل رتبه و جزئیات تعیین میزان فوق العاده رتبه بندی حسب امتیازات حاصله، حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این قانون، توسط وزارت آموزش و پرورش و دو نفر از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی به انتخاب کمیسیون(به عنوان ناظر) با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور تهیه می شود و به تصویب هیات وزیران می رسد.