توضیحات مهم وزیر آموزش و پرورش درباره این معلمان

یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: امروز نسخه اولیه شیوه‌نامه ارزیابی معلمان آماده می‌شود چون قبلاً سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه درباره آن همکاری داشتند، جلسه مشترک شیوه‌نامه برگزار می‌شود و برای تدوین نهایی آن، حدود یک هفته بیشتر متصور نیستیم.

وی افزود: آموزش و پرورش در تبصره ۳ ماده ۴ آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان، مکلف شده است شیوه‌نامه‌ای برای فرایند اجرای آیین‌نامه و قانون رتبه‌بندی معلمان با همکاری سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه تدوین کند که این را سریع انجام می‌دهیم.

نوری تصریح کرد: همچنین برخی تکالیف دیگر در آیین‌نامه مشخص شده است که چون از قبل در دست بررسی بود، آماده‌سازی شده است تا رتبه‌بندی وارد مرحله اجرا در نظام آموزش و پرورش شود.

ارتقای سریع‌تر برخی معلمان

وی ادامه داد: در رتبه‌بندی، معلمان مدارس استثنایی، ابتدایی و مناطق محروم هر سال، سه ماه ارفاق می‌گیرند یعنی هر دوره برای آنها از ۵ به ۴ سال کوتاه خواهد شد اما برای نخبگان یک بار و بار اول به ازای ۳ سال ارتقای رتبه بعدی را خواهند داشت.

وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: گفته بودند فرهنگیان پس از دو سال مشمول رتبه‌بندی می‌شوند اما اینگونه نیست و فرهنگیان رسمی و پیمانی مشمول رتبه‌بندی خواهند بود؛ مدت‌ها در ارتباط با رتبه‌بندی گام‌هایی برداشته شد اما منجر به رتبه‌بندی نشد و هر بار رتبه‌بندی به میدان می‌آمد، بخشی به نام رتبه‌بندی اجرا می‌شد که در واقع افزایش حقوق و مزایا بود.

وی ادامه داد: رتبه‌بندی به این معنی که در ماده یک قانون رتبه‌بندی آمده است، اجرا نشد تا آنکه در دولت جدید رئیس جمهور در شعارهای انتخاباتی در جمع فرهنگیان با صراحت اعلام کرد که در تصویب رتبه‌بندی معلمان تسریع خواهد شد و این اتفاق افتاد حتی دولت بودجه پایداری برای آن معادل ۲۵ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرد که اکنون به ۳۸ هزار میلیارد تومان در جدول تبصره ۹ ارتقا پیدا کرده است.

اعتبار ۳۸ هزار میلیارد تومانی برای ۱۸ ماه

وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه در سال‌های گذشته برای رتبه‌بندی معلمان، اعتبارات ناپایداری از فروش املاک و اموال مازاد پیش‌بینی شده بود، متذکر شد: در واقع اموال مازادی به این اندازه به فروش نرفته بود و همچنین اعتباری که قبلاً برای رتبه‌بندی پیش‌بینی شده بود ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای سه ساله بود، در حالی که دولت فعلی ۳۸ هزار میلیارد تومان برای اجرای ۱۸ ماهه این قانون پیش‌بینی کرده است.

۸۰۰ هزار نفر مشمول رتبه‌بندی

نوری مطرح کرد: جمعیت ذی‌نفع رتبه‌بندی ۸۰۰ هزار نفر هستند و طبق قانون برخی افراد مستتثنی بوده و مشمول نمی‌شوند، رتبه‌بندی شروع شده تا به کیفیت نظام تعلیم و تربیت برسیم و اگر این هدف تأمین شود قطعا رتبه‌بندی به سمت آن هدف نهایی خودش پیش خواهد رفت.

چه افرادی مشمول رتبه‌بندی نمی‌شوند؟

وی افزود: در حال حاضر بین آیین‌نامه‌ای که ما پیشنهاد کرده بودیم و آیین‌نامه موجود اختلاف ماهوی وجود ندارد و آیین‌نامه خوبی است که برخی از جزئیات را مشخص کرده است مثل اینکه چه کسانی شامل نمی‌شوند از جمله افرادی که در مرخصی بدون حقوق هستند یا مامور به تحصیل و مامور به سایر دستگاه‌ها هستند یا افرادی که مازاد هستند یعنی در مدرسه برایشان کاری نیست و تمایل هم ندارند به جایی بروند که ما نیاز داریم.

وی اضافه کرد: به دلیل اینکه تعداد دانش‌آموزان زیاد شده و تعداد بازنشستگی هم بیشتر شده، تمام معلمان را می‌توانیم سازماندهی کنیم و اگر هر معلمی جایی مازاد باشد به ادارات آموزش و پرورش مراجعه کند، در همان شهر سازماندهی می‌شود.

شرط رتبه‌بندی اداری‌ها

نوری گفت: قانون رتبه‌بندی برای معلمان شاغل است و افرادی که قبل از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ بازنشسته شدند مشمول نمی‌شوند، در آیین نامه مشخص شده است افرادی به دلیل کمبود نیروی انسانی در سال‌ ۱۳۵۸ وارد ادارات آموزش و پرورش شدند اما چون معلم هستند و در ادارات کار می‌کنند، رتبه‌بندی شامل آنها می‌شود اما تعدادی از آنها به عنوان کارمند اداری استخدام شدند که شامل نمی‌شوند البته اگر واجد صلاحیت معلمی باشند و در مدرسه کار معلمی انجام دهند، رتبه‌بندی شامل آن‌ها می‌شود اما دوباره نمی‌توانند به اداره برگردند.

شرایط تنزل رتبه معلمان

وزیر آموزش و پرورش درباره تنزل رتبه معلمان مطرح کرد: قانونگذار هر سه سال یک بار، ارزیابی را برای معلمان قرار داده است اگر معلمان در دو دوره ارزیابی نتوانند رتبه‌ بعدی بعدی را کسب کنند، در فرایند اداری قرار می‌گیرند و قانونگذار اینجا دقیق دیده است چون فردی که معلم است باید مؤلفه‌های چهارگانه یعنی شایستگی‌های عمومی، تخصصی، حرفه‌ای و تجربه را داشته باشد. معلم باید توانمندی‌هایی را کسب کند و به ظهور و بروز برساند تا بتواند دانش‌آموز را هدایت کند.

نوری با بیان اینکه معلم باید خود را آماده نگه دارد البته عموماً اینچنین هستند و معلمان باید منطبق بر شایستگی‌ها در نظام تعلیم و تربیت حضور پیدا کنند، افزود: یکی از شایستگی‌هایی که از آن غفلت شده، شایستگی‌های عمومی است و چون نظام کنکوری شده بیشتر به شایستگی‌های تخصصی پرداخته‌ایم منظور از شایستگی‌های فردی، شایستگی‌هایی است که مبتنی بر اعتقادات، باورها و انگیزه‌های معلمان است.

وی ادامه داد: شایستگی‌ها بر اساس گزاره‌های رفتاری که افراد دارند توسط ارزیابان حرفه‌ای از بین همکاران ما در دانشگاه فرهنگیان و در درون آموزش و پرورش است، انجام می‌شود که البته حدی هم برای آنها گذاشته شده است یعنی افرادی که مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد به بالا دارند همچنین ارزیابان یک نفر نیستند و توسط همکاران‌ ما در بخش‌های ارزیابی عملکرد، گروهای آموزشی حراست‌ و گزینش‌ و... انجام می‌شود، گروه‌هایی که برای احراز شایستگی تعیین شده‌اند به گونه‌ای است که در نهایت جمع آنها، شایستگی‌ فرد را احصا خواهند کرد.

کارهای پژوهشی کیفی مهم است

وزیر آموزش و پرورش گفت: شیوه‌نامه به سمت مدرک‌گرایی و مقاله‌گرایی نرفته است بلکه به سمت کارهای پژوهشی کیفی معلمی مثل اقدام پژوهی و آنچه در صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان هست، پیش رفته است. بخش پژوهشی شروع خوبی در نظام تعلیم و تربیت دارد، رتبه‌بندی در واقع آمده است تا چرخش نظام آموزش و پرورش عمومی کشور را از نظام تک ساحتی به ۶ ساحتی حرکت دهد.

تکلیف معلمانی که نتوانند رتبه‌ای را کسب کنند، چیست؟

نوری در پاسخ به این پرسش «تکلیف معلمانی که هیچکدام از رتبه‌ها را کسب نکنند چه می‌شود؟»، مطرح کرد: قانونگذار در ماده ۴ پیش‌بینی کرده است اگر فردی کف امتیاز که ۴۷۰ است را کسب نکند و در ماده ۵ اعلام شده، اگر احراز رتبه نکنند از تاریخ اجرای رتبه‌بندی از مزایای رتبه اول یعنی آموزشیار معلم به مدت یک سال برخوردار می‌شود و مهلتی داده می‌شود تا رتبه خود را کسب کند.

وی ادامه داد: تبدیل وضعیت افراد جدیدالاستخدام منوط به این است که بعد از دو دوره ارزیابی، رتبه مربی را کسب کنند ولی در جریان رتبه‌بندی قرار می‌گیرند.

شیوه ثبت شکایات

وزیر آموزش و پرورش درباره پاسخگویی به شکایات گفت: افراد معترض به رتبه‌بندی می‌توانند به هیئت‌های ممیزی بالاتر شکایت خود را ارائه دهند و اگر افرادی تخلف کرده باشند چه ارزشیابی‌شوندگان برای کسب رتبه و چه ارزشیابی‌کنندگان، طبق آیین‌نامه تکالیف تعیین شده است که چه محرومیت‌هایی خواهند داشت.

وی با بیان اینکه در قانون هیئت‌های ممیزه پیش‌بینی شده است، افزود: در هیئت‌های ممیزه بخشی از کارکنان اداری، رئیس دانشگاه و افرادی که در بخش‌های ستادی هستند همچنین صاحب‌نظرانی که در هیئت ممیزه مرکزی عضو می‌شوند، حضور دارند و احصای رتبه‌ها در لایه‌های مختلف پیش‌بینی شده است تا کمترین اعتراض و اعمال سلیقه صورت گیرد و بخشی از رتبه‌ها مانند استاد معلم در هیئت ممیزه مرکزی داده می‌شود و بخشی مانند دانشیار معلم در هیئت ممیزه مرکزی تایید خواهد شد، لایه‌بندی به گونه‌ای تعیین شده تا کمترین اعتراض را داشته باشیم.

نوری با تأکید بر اینکه مبنای محاسبه رتبه‌بندی از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ خواهد بود، بیان کرد: برای اجرای رتبه‌بندی، در جدول ۹ قانون بودجه، ۳۸ هزار میلیارد تومان دیده شده است که مشمولان هر میزان باشند، می‌توان میانگین را محاسبه کرد و البته از این سقف نباید تجاوز کنیم. اجرای رتبه‌بندی بعد از آنکه صادر شد بخشی به عنوان اسناد دیون است البته آنطور که آقای میرکاظمی قول دادند با صدور احکام، پرداخت‌ها صورت خواهد گرفت البته بر اساس مقتضیاتی که دولت دارد، این پرداخت‌ها قطعاً محقق خواهد شد.

وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که «چه زمانی می‌توانیم شاهد تأثیر رتبه‌بندی باشیم؟»، گفت: رتبه‌بندی چرخه بسیار خوبی ایجاد می‌کند و یکی از چرخه‌های خوب، فعال کردن دانشگاه فرهنگیان است و در ماده ۱ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان آمده است که معلمان برای رتبه‌بندی ارزیابی می‌شوند و هر سه سال یک بار حدود ۹۰۰ هزار نفر ارزیابی خواهند شد، این باعث می‌شود که معلمان دائما آماده باشند یعنی دوره‌هایی گذاشته می‌شود که معلمان دانش‌های روز و روش‌های جدید را بیاموزند و برای دانش‌آموزان در کلاس درس با آمادگی کامل حضور پیدا کنند بر همین اساس معلم را دائم در حال آموزش، آموختن، یاد دادن و یادگرفتن می‌بینیم و نظام تعلیم و تربیت وقتی توانست معلم را آماده نگه دارد قطعاً تحول بنیادین اتفاق می‌افتد.

وی افزود: در آیین‌نامه قانون پیش‌بینی شده است که بعد از دو سال اجرا باید گزارشی را از تأثیر رتبه‌بندی بر کیفیت نظام تعلیم و تربیت ارائه و اگر نیاز به تغییرات داشته باشد، پیشنهاد دهیم. افزایش کیفیت، ارتقای شایستگی و صلاحیت معلمان اگر اتفاق بیفتد آن وقت معلم آماده برای اجرای سند تحول بنیادین خواهیم داشت.