در آتش سوزی خانه خدیوری چه کسی مقصر بود؟

 خانه تاریخی «خدیوی» در استان زنجان، ۲۸  اردیبهشت ۱۴۰۱ دوباره دچار حریق شد، آتش‌نشان‌ها پس از ساعت‌ها تلاش، موفق شدند شعله‌های آتشی را که گریبان‌گیر عمارت تاریخی شده بود خاموش کنند. این اولین بار نیست که «خدیوی» در آتش می‌سوزد، اسفندماه سال گذشته هم خانه گُر گرفته و میراث فرهنگی هم ساکت مانده بود. حالا در آتش‌سوزی تازه که همزمان با فاز دوم مرمت این بنای پهلوی اتفاق افتاده، مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان، مقصر را پیمان‌کار پروژه می‌داند و از اداره میراث فرهنگی زنجان سلب مسؤولیت می‌کند.

امیر ارجمند درباره علت این آتش‌سوزی‌ها گفت: اداره کل میراث فرهنگی زنجان طی تفاهم‌نامه‌ای در سال ۱۳۹۶ با مالک خانه «خدیوی»، مرمت این بنا را عهده‌دار شد، اما متأسفانه به دلیل کمبود اعتبارات در سال‌های ۹۶، ۹۷ و ۹۸ این مرمت انجام نشد. سپس در سال ۱۳۹۹ با توجه به کمبود اعتبارات اداره کل، با استفاده از اعتبارات مرمت‌های اضطراری، یک فاز مرمت اضطراری برای خانه «خدیوی» تعریف شد و طی آن، سقف طبقه دوم این بنا کامل مرمت شد. سال ۱۴۰۰ در فاز دوم مرمت‌های اضطراری، با وجود کمبود اعتبارات لازم توانستیم یک فاز جدید برای مرمت این بنا تعریف کنیم و در این فاز نمای شمالی عمارت «خدیوی» را مقاوم‌سازی کردیم.

او ادامه داد: این خانه برای انجام فاز دوم مرمت اضطراری در اختیار پیمان‌کار بود که با سهل‌انگاری پیمان‌کار، بخش باسازی‌شده دچار حریق شد. بر مبنای ماده ۲۱ شرایط عمومی پیمان، وقتی قراردادی با پیمان‌کار می‌بندیم پروژه طی صورت‌جلسه‌ای تحویل پیمان‌کار می‌شود و مسؤولیت بنا با اوست. بنابراین، مسؤولیت این حادثه با پیمان‌کار اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان است. بر همین اساس ما اقدامات قضایی را انجام داده‌ایم و این شکایت به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع داده شده و کارشناس هم نظر خود را داده است. در حال حاضر منتظر رأی نهایی دادگاه هستیم تا خسارت واردشده توسط پیمان‌کار پروژه جبران و بنا بازسازی شود.

خانه «خدیوی» از جمله بناهای زیبا و با تزئینات حائز اهمیت است که در نزدیکی موزه «رخت‌شوی‌خانه» و خانه «ذوالفقاری» در محله‌ای معروف به «دالان آلتی» در شهر زنجان واقع شده است. از جمله تزئینات این بنا می‌توان به آجرکاری‌های نما، گچ‌بری‌ها، ستون‌ و نماها، وجود ایوان که روی شش ستون چوبی با پوشش گچی استوار شده و همچنین به وجود نرده‌های تزئینی اشاره کرد. این بنا در ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۹۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.