تغییر الگوهای کشت و شیوه های آبیاری در قم

عضو هیات مدیره خانه کشاورز قم گفت: امروز در قم شاهد تغییر الگوهای کشت و شیوه های آبیاری هستیم.

احمد قزآنی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش اظهار کرد: در چهار سال گذشته مدیریت آب در حوزه کشاورزی جدی گرفته شده است.

وی افزود: استان قم پیش از دولت یازدهم، تنها در چند صد هکتار، آبیاری مدرن را مورد استفاده قرار می داد اما امروز شاهد هستیم که در حدود 10 هزار هکتار که 4 هزار هکتار آن به بهره برداری رسیده است از شیوه های آبیاری مدرن استفاده می کنند.

این فعال بخش خصوصی گفت: امروز استفاده از شیوه های مدرن آبیاری در سازمان جهاد کشاورزی استان قم یک دغدغه جدی است. به طوری که امروز بسیاری از مزارع قم با استفاده از روش آبیاری قطره ای، میزان مصرف آب را ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش داده اند. همچنین سازمان جهاد کشاورزی این استان در تلاش است که الگوی کشت را تغییر دهد از این رو بسیاری از اراضی زراعی تبدیل به باغ پسته شده است. پسته یک گونه گیاهی است که مصرف آب کمی دارد. همچنین باغ گل که مصرف آب پایینی دارد، در حال ترویج است.

عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی قم ادامه داد: همچنین سطح زیر کشت غلات به میزان قابل توجهی (حدود 4 هزار هکتار) کاهش پیدا کرده اما افت محصول نداشته ایم و خلاء کاهش سطح زیر کشت با افزایش محصول در واحد سطح جبران شده است. این اقدامات با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان قم انجام شده است.

وی در خصوص علت بحران کم آبی در استان قم به خبرنگار پایگاه خبری گسترش گفت: امروزه تمام آب استان از منابع زیر زمینی تامین می شود چرا که رودخانه ای وجود ندارد. در گذشته قم چند رودخانه فعال داشت. به عنوان مثال رودخانه قره چای در تمام طول سال جریان داشت. به طوری که بر اساس آمار های وزارت نیرو، حتی در فصلی که آب رودخانه معمولا جریان ندارد، باز هم این رودخانه پر آب است.

قزآنی تصریح کرد: رودخانه قمرود که رودخانه اصلی ما شناخته می شود و از وسط شهر قم می گذرد، تنها چند ماه از سال را آب نداشت و باقی ماه های سال آبی جاری داشت. با این حال به علت احداث سدهای چند گانه بر مسیر رودخانه قره چای و قمرود این رودخانه ها با خشکی مواجه شده اند.

وی ادامه داد: اوایل دهه 60 چاه های آب به طوری پر آب بودند که بدون احتیاج به اتوپمپ استفاده می شدند. چاه را که حفر می کردند آب با فشار از دهانه چاه خارج می شد. اما با تعداد زیاد چاه هایی که حفر شده است، این امر روند معکوس شده است.

عضو هیات مدیره خانه کشاورز قم خبر داد: امروز در استان قم حدود دو هزار و 100 حلقه چاه کشاورزی قانونی داریم که این تعداد شامل هزار و 30 چاه کشاورزی است و مابقی برای دامداری، مرغداری، صنعت و ... استفاده می شوند. در مقابل حدود سه هزار و 885 حلقه چاه غیر قانونی در این استان است. این آمار نشان دهنده اتفاقاتی است که رخ داده است. یک حلقه چاه را نمی توان یک شبه حفر کرد زیرا سر و صدای زیادی دارد. باید دید که چگونه این چاه ها حفر شده اند.

وی ادامه داد: علاوه بر این، امروز تمام قنات های استان قم به جز محدود قنات های کوهستانی، تقریبا خشک شده است. تمام چشمه سارها از بین رفته اند. سطح آب های زیر زمینی در نقاط مختلف از 60-70 متر به 170 متر افت کرده است. همه این ها به برداشت بی رویه باز می گردد.این برداشت بی رویه بر اساس مدیریت نهاد های متولی وقت، انجام شده است.

قزآنی خاطر نشان کرد: برخی از این اقدامات غلط به دوران پیش از انقلاب و دهه 50 مربوط می شود. یعنی در مناطقی که حفر چاه ممنوع بوده، مجوزهای متعدد حفر چاه داده شده است.

عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی قم گفت: درباره آمایش سرزمین نیز بسیار ضعیف عمل کرده ایم و این امر در حد چند تا دستور العمل باقی مانده است. آمایش سرزمین یعنی شناسایی استعداد ها در منطقه. یعنی ما نمی دانیم در نقاط مختلف کشور با میزان بارندگی مشخص چه محصولی کشت کنیم. بنابراین شاهد کشت برنج در اصفهان هستیم. کشاورز مسئول سیاست گذاری نیست، همچنین کشاورز مسئول شناسایی گیاهان کم آب بر نیست.

وی افزود: کشاورز مسئول حمایت از سفره های زیر زمینی نیست. کشاورز باید فعالیت و تولید کند. سیاست گذاری بر عهده تصمیم گیران و قانون گذاران است. امروز استان قم با کاهش منابع آب و با کم شدن کیفیت آن مواجه است.