چرا قیمت ماسک افزایش یافت؟

در شرایط شیوع ویروس کرونا در کشور، اخبار متعددی از بسیج همگانی همه نیروهای کشور برای مقابله با این بیماری جهانی به گوش می‌رسد.

شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان هم یکی از پایه‌های اصلی برآورده کردن نیازهای روز کشور در جنگ همه جانبه علیه کرونا بودند. یکی از افتخاراتی که این شرکت‌ها رقم زدند حضور سریع و مفید برای تامین مواد و دستگاه‌های مقابله با کرونا بود. به طوری که طبق جدیدترین اعلام وزارت علوم، ۴۵۰ شرکت مستقر در پارک‌های علم و فناوری در حوزه تولید محصولات مرتبط با شیوع کرونا فعال شدند که از این تعداد شرکت ۱۵۰ شرکت در زمینه تولید تجهیزات بیمارستانی فعالیت دارند. تولید بیش از یک میلیون ماسک در روز، تولید بیش از ۱.۵ لیتر مواد ضد عفونی‌کننده در روز، کیت‌های تشخیصی، دما سنج‌های غیر تماسی، لباس حفاظتی و ونتیلاتور از دستاوردهای این شرکت‌ها است.

زمانی که تولید ماسک بیش از مصرف داخل بود و صادر می‌کردیم

بنابر آمار وزارت علوم، شرکت مستقر در پارک‌های علم و فناوری روزانه بیش از یک میلیون ماسک تولید می‌کنند و بنابر آمار انجمن داروسازان ایران در روز حدود ۶ تا ۷ ‌میلیون ماسک سه ‌لایه پزشکی در کشور تولید می‌شود، به همین دلیل بود که حتی مازاد مصرف داخل به خارج از کشور صادر می‌شد. اما وقتی از ۱۵ تیرماه که استفاده از ماسک اجباری شد، قیمت‌ها افزایش یافت.

همزمان با اجباری شدن استفاده از ماسک، وزارت صنعت هم صادرات انواع ماسک به خارج از کشور را ممنوع کرد. جمشید گلپور دبیر کارگروه مقابله با کرونا وزارت صنعت گفت که این تصمیم به دلیل الزام استفاده از ماسک در کشور و با توجه به شرایط قرمز در برخی استان‌ها اتخاذ شده است.

محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذا و دارو هم تاکید کرد که صادرات ماسک سه لایه هیچ گاه آزاد نبوده است. زیرا ظرفیت تولید در کشور در این حوزه بیشتر از نیاز کشور نیست پس اجازه صادرات ندادیم. صادرات ماسک N۹۵ قبلا آزاد بود اما به دلیل وضعیت کنونی صادران آن هم متوقف شده است.

ماسک پس از اجبار، گران شد

مردم گرانی ماسک را دیدند و سوال می‌کنند که چه اتفاقی افتاد که ماسک گران شد؟

محمد زاده پدر یک خانواده ۴ نفره که از زمان شیوع کرونا همواره مواد مقابله با کرونا به خریدهای ماهانه خانواده‌اش اضافه شده، گفت: در این مدت همواره ماسک‌های ساده استاندارد را تهیه کردیم و برای اینکه بچه دار هستیم حتی باید در ۲ سایز ماسک تهیه کنیم که برای بچه‌ها کاربردی باشد و بزرگ تر از صورت نشود.

وی می‌گوید: تا پیش از اجباری شدن ماسک قیمت هر ماسک در هر بسته ۵۰ تایی را حداکثر ۱۲۰۰ تومان خریداری می‌کردیم اما پس از آن کمتر از ۱۷۰۰ تومان پیدا نشد.

این شهروند می‌گوید: این در حالی است که تصور ما این بود که بعد از اجباری شدن ماسک دولت تسهیلاتی را برای اینکه مردم بتوانند بیشتر ماسک تهیه کنند ارائه خواهد داد نه اینکه گران تر شود و دور از دسترس قرار بگیرد.

چه کسی قیمت ماسک را تعیین می‌کند؟

اکنون در شرایطی که ماسک اجباری شده و افزایش قیمت داشته، این سوال مطرح می‌شود که چه کسی قیمت ماسک را تعیین می‌کند که منجر به گرانی این کالا شده است.

در این باره به سراغ یک پارک علم و فناوری کشور رفته‌ایم که در زمینه تولید ماسک در کشور پیش قدم بوده‌اند. عبدالرضا واعظی رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی در پاسخ به این پرسش گفت: وزارت بهداشت تمامی ماسک‌های ما را قرارداد بسته است و پیش خرید کرده است.

وی گفت: اتفاقا وقتی خود ما می‌خواستیم از شرکت مان ماسک بخریم و به شکل خیرخواهانه به دانشگاه علوم پزشکی، گفتند که باید از دانشگاه علوم پزشکی مجوز بگیرید. باید نامه بنویسید و دانشگاه علوم پزشکی تایید کند که می‌توانید به فلان مجموعه ماسک دهید.

وزارت بهداشت هر ماسک را چه قیمت قرارداد بسته است؟

رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی گفت: درحال‌حاضر هم توزیع ماسک در داروخانه‌های تبریز به همین شکل است که توسط وزارت بهداشت قیمت‌گذاری و توزیع می‌شود.

وی ادامه داد: بنابراین وزارت بهداشت در توزیع ماسک در واحدهای تولیدی مجوز دار نظارت دارد و قیمت‌گذاری می‌کند، برای مثال عدد ۱۱۵۰ تومان را وزارت بهداشت با خود شرکت تولید‌کننده قرارداد بسته است.

قیمت‌های ماسک پارچه‌ای را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند

واعظی ادامه داد: موضوع دیگر این است که سازمان بهداشت جهانی هم اخیرا اعلام کرد که اگر مردم ماسک استاندارد هم در اختیار نداشتند، از هر نوع ماسک از نوع خانگی هم می‌توانند استفاده کنند. زیرا نگران افزایش پاندمی کرونا در جهان بود. در کشور ما هم این اتفاق رخ داده است. درحال‌حاضر ماسک هایی در کشور است که نه از کانال پارک علم و فناوری و نه از کانال وزارت بهداشت و نه از کانال وزارت صنعت گذشته است. قیمت این ماسک‌ها را دیگر بازار و عرضه و تقاضا تعیین می‌کند و ما دیگر روی آنها نظارتی نداریم. اما واحدهای تولیدی مجوز دار با هماهنگی وزارت بهداشت ماسک توزیع می‌کنند.

پس چرا ماسک استاندارد گران شد؟

همچنین در این باره تجربه‌ای هم در اصفهان بوده است که در برهه‌ای حتی خود شرکت فناور تولید ماسک، وارد عرضه و توزیع شده بود تا ماسک وارد چرخه واسطه‌ها و در نتیجه افزایش قیمت نشود. برای پیگیری این موضوع به سراغ جعفر قیصری رئیس شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان رفتیم.

جعفر قیصری رئیس شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان در این باره گفت: قیمت‌گذاری ماسک تحت تعرفه تنظیم بازار است و دانشگاه علوم پزشکی قیمت‌گذاری را انجام می‌دهد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا ماسک گران شده؟ گفت: علت اصلی اینکه قیمت ماسک افزایش پیدا کرده به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه است که با کمبود شدید مواد اولیه از جمله پارچه‌های مورد نیاز مواجه هستیم و تامین مواد اولیه مشکل روز شرکت‌های تولید ماسک است که باعث شده مقداری افزایش قیمت داشته باشند. اما در مجموع تنظیم قیمت ماسک بر عهده سازمان تنظیم بازار و علوم پزشکی است.