قلع و قمعی که گوشت را گران کرد

به اعتقاد یکی از فعالان حوزه تامین نهاده‌های دامی، نگاه نادرست به «واسطه‌ها» یکی از مهم‌ترین دلایل آشفته‌بازاری است که اکنون در بازار محصولات پروتئنی می‌بینیم. برای بررسی بیشتر این موضوع با گسترش‌نیوز همراه باشید.

این منبع آگاه اظهارکرد: «به نظر من اگر برای حل معضلات اقتصادی باید به ریشه ایجاد مشکلات پرداخت. یکی از مهم‌ترین دلایل شرایطی که اکنون در رابطه با قیمت گوشت و تامین نهاده ایجاد شده است به نگاه جامعه و مدیران به دلالان و واسطه‌ها مربوط می‌شود. متاثر از این نگاه نادرست، تصمیماتی گرفته می‌شود که فقط شرایط بازار را بدتر می‌کند».

هدف واسطه خوب

وی در تشریح بیشتر این موضوع گفت: «تجارت بدون وجود بازاریاب و دلال ممکن نیست اما متاسفانه در جامعه ما نگرش خوب و واقع‌بینانه‌ای به این مشاغل وجود ندارد. این تصور ایجاد شده است که دلال و بازاریاب صرفا افرادی سودجو و طماع هستند که هیچ ارزش اقتصادی ایجاد نمی‌کنند و باید با آنها مقابله کرد. این نگرش باعث شد که دولت همیشه به دنبال حذف دلال و مقابله با آنها باشد. سوءاستفاده در هر صنفی امکانپذیر است اما در کشور ما بیشتر مشکلات اقتصادی به پای واسطه‌ها گذاشته می‌شود. واسطه‌ها هم مثل همه مشاغل دیگر بد و خوب دارند. هدف واسطه خوب آن است که جنس را ارزان‌تر از عرف بازار بخرد و ارزان‌تر از عرف عرضه کند تا به سود برسد. کار تولیدکننده صنعتی، کشاورز و پرورش‌دهنده، تولید است و باید محصول خود را از طریق کانالی به نام واسطه به‌دست مصرف‌کننده نهایی برساند».

زمینه‌های سوءاستفاده وجود دارد

وی افزود: «برای مثال اگر همه کشاورزان بخواهند، فروش و رساندن محصول به بازار را شخصاً انجام دهند نمی‌توانند روی کار اصلی خود تمرکز کنند. همه حلقه‌های اقتصادی باید سرجای خود باشند. دلال، کامیوندار، انباردار، بارفروش و همه حلقه‌های دیگر باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند. به عنوان یک مثال دیگر بسیاری از کارخانجات، خرده‌فروشی نمی‌کنند. آنها محصول خود را در تناژ بالا به تاجر می‌فروشند. تاجر محصول خریداری‌‌شده را خرده‌فروشی می‌کند. او نمونه بارز واسطه خوب است، به تولیدکننده، مشتری نهایی و تجار کوچک‌تر خدمت می‌کند. حذف دلال خوب مثل آن است که رگ‌های بدن را مضر بدانیم و سعی در حذف آنها داشته باشیم. بین دلال و محتکر فرق وجود دارد اما به پیروی از آن نگاه غلط بیشتر ما فکر می‌کنیم که همه دلالان، محتکر هستند. این در حالی است که در بازار و اقتصاد به نسبت سالم، منفعت دلال در آن است که محصول خریداری شده را با کمترین سود و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بازار برساند. اگر بازار ما شکل طبیعی ندارد و زمینه برای سوءاستفاده‌ها باز است نباید آن را نتیجه سودجویی‌های نامشروع واسطه‌ها دانست. به اعتقاد من سیاست اقتصادی درست یعنی اینکه با زمینه‌های سوءاستفاده اقتصادی مقابله شود نه انکه به جنگ یک صنف اقتصادی برویم».

وی گفت: «طوری به این نگاه عادت کرده‌ایم که نمی‌توانیم باور کنیم در بسیاری از کشورهای دیگر خبری از این نگاه منفی نیست. دلال و واسطه را تسهیل‌گر داد و ستد می‌دانند و حتی این رشته با همین نام یا نام‌های مشابه در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. به اعتقاد من قبل از هر چیز باید تکلیف خود را با این شغل ضروری اقتصادی مشخص کنیم. اقتصاد ما پر از مشکلات و موانع ساختاری است (کسر بودجه، تورم و...) است؛ طبیعی است که در این شرایط دنبال بهانه و دیوار کوتاه باشند».

قیمت‌ها مهار شد؟

وی در ادامه اظهار کرد: «به نظر من بحران گرانی تخم‌مرغ و مرغ و کمبود انواع نهاده‌ها بیش از هر چیز نتیجه همین نگاه بود. سال ۹۷ وزارت جهاد کشاورزی در یک جمع‌بندی و تحلیل نادرست به این نتیجه رسید که با حذف واسطه‌های بازار گوشت و نهاده می‌تواند این حوزه را به خوبی مدیریت کند. به‌این‌ترتیب سیاست حذف و قلع‌وقمع گسترده توزیع‌کنندگان و واسطه‌ّها در پیش گرفته شد و حجم زیادی از اتهامات متوجه اعضای صنف شد. اکنون چند سوال مهم مطرح می‌شود. آقایان مسئول بیش از ۳ هزار توزیع‌کننده رسمی و شناخته‌شده را حذف کردید اما آیا بازار مرغ و گوشت و نهاده کنترل شد؟ آیا این تدبیر توانست جلوی گرانی سرسام‌آور مرغ و تخم‌مرغ را بگیرد؟ الان کدام گروه راضی هستند؟ آیا پرورش‌دهندگان از قیمت نهاده و نحوه تامین آن در بازارگاه راضی‌ هستند؟ آیا مردم راضی هستند که قیمت هر شانه تخم‌مرغ به حدود ۵۰ هزار تومان رسیده است؟ از این اقدام نادرست درس بگیریم و نگاه خود به واسطه واقعی را تغییر دهیم. به جای حذف کردن زمینه‌های سوءاستفاده را از میان برداریم. من فکر می‌کنم اگر درس نگیریم شرایط بدتری در انتظار بازار گوشت و محصولات پروتئنی است؟».