جهش قیمتی حبوبات در بازار

در ماراتن افزایش قیمت‌ ها، حبوبات یکی از رکورددار‌های جهش قیمتی در یک سال اخیر بوده است. همان‌طور که می‌دانید، حبوبات باتوجه‌به خواص سرشار غذایی و قیمت مناسب آن، پیش از این جایگزین مناسبی برای برخی اقلام غذایی مانند گوشت قرمز و مرغ بود، از این‌رو به یکی از کالا‌های اساسی در سبد خانوار ایرانی به‌خصوص برای اقشار ضعیف جامعه تبدیل شده بود.

گرانی حبوبات از اواسط اسفند سال قبل درپی جایگزینی ارز نیمایی با ارز ۴۲۰۰تومانی برای واردات این اقلام، آغاز شد و بعد از آن مشکلات تخصیص ارز، ترخیص کالا از گمرکات، افزایش تقاضا و تأثیر نوسان نرخ ارز بر روی کالا‌های وارداتی و... این دامنه گرانی را تاکنون کش داده است. طبق آخرین گزارش مرکز آمار، تورم نقطه‌ای این گروه از محصولات تا دی‌ماه برای نخود ۱۱۸ درصد، لوبیاچیتی ۹۷ درصد، لوبیاقرمز ۱۱۱ درصد، عدس ۱۵۹ درصد و برای لپه ۱۴۵ درصد بوده است. یعنی شما برای خرید میزان مشخصی از این حبوبات در سال جاری نسبت‌به سال قبل، باید به این میزان پول بیشتری پرداخت کنید.

اوایل مرداد بود که در گزارشی با تیتر «برنج و حبوبات از سفره‌مان حذف می‌شود؟» وضعیت بازار حبوبات را بررسی کردیم. حالا باتوجه‌به ادامه گرانی این محصولات، قصد داریم در این گزارش به بررسی قیمت‌های جدید و هزینه این اقلام در سفره ایرانی بپردازیم تا بدانیم سهم این محصولات پرفایده، اکنون در سبد خانوار چقدر است.

پیش از هرچیز نگاهی به میانگین قیمت‌های ۸ قلم حبوبات در بازار می‌اندازیم. باتوجه‌به شیوع بیماری کرونا و ازسوی دیگر دردسترس بودن حبوبات بسته‌بندی در همه سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها، گرایش خانواده‌ها به خرید این نوع از محصولات بیشتر است. همان‌طور که می‌دانید، قیمت این محصولات براساس کیفیت، اندازه، محل کشت و برند، متفاوت است. ما در این گزارش، میانگین قیمت محصولات با کیفیت مناسب و تقاضای بیشتر را درنظر گرفته‌ایم. اکنون میانگین قیمت هر بسته ۹۰۰ گرمی نخود ۳۰ هزار تومان، لوبیاچیتی ۴۱ هزار تومان، لوبیاقرمز ۳۵ هزار تومان، عدس ۴۳ هزار تومان، لپه ۳۸ هزار تومان، ماش ۳۳ هزار تومان، لوبیاسفید ۳۲ هزار تومان و لوبیا چشم‌بلبلی ۳۲ هزار تومان است.

بر این اساس اگر در سبد خرید شما یک بسته از هرکدام از این حبوبات وجود داشته باشد، به طور میانگین باید برای آن ۲۷۵ هزار تومان پرداخت کنید. بد نیست بدانید که از ابتدای سال تاکنون، قیمت حبوبات به‌صورت میانگین ۴۵ درصد افزایش یافته است. یعنی شما برای خرید همین سبد کالا در ابتدای امسال باید حدود ۱۹۰ هزار تومان هزینه می‌کردید. میانگین افزایش قیمت این حبوبات نسبت‌به سال قبل نیز حدود ۱۲۵ درصد بوده است. یعنی شما سال گذشته با ۱۲۰ هزار تومان می‌توانستید این میزان از حبوبات را تهیه کنید.

حبوبات هفته‌ای چند؟

ما در این گزارش قصد ارائه دستور آشپزی را نداریم، اما برای درک بهتر موضوع، هزینه حبوبات در چند غذای ایرانی را بررسی می‌کنیم. همان‌طور که می‌دانید، در بسیاری از غذا‌های ایرانی از حبوبات استفاده می‌شود، اما ما در اینجا فقط به چند نمونه اشاره می‌کنیم. برای نمونه، به‌منظور تهیه آش برای یک خانواده چهارنفره، نیاز به حدود ۵۰ گرم از هرکدام از حبوبات نخود، عدس، لوبیاچیتی و لوبیاقرمز دارید. با یک حساب‌وکتاب سرانگشتی باید حدود ۲۰۰۰ تومان عدس، ۲۳۰۰ تومان لوبیاچیتی، ۱۷۰۰ تومان نخود و ۲۰۰۰ تومان لوبیاقرمز استفاده کنید که درمجموع هزینه حبوبات یک قابلمه آش برای هر ۴ نفر حدود ۸ هزار تومان می‌شود.

همین خانواده برای پخت قیمه، نیاز به ۱۰۰ گرم لپه با هزینه ۴۲۰۰ تومان و برای پخت یک وعده قرمه‌سبزی نیز به ۱۰۰ گرم لوبیاقرمز با هزینه ۳۹۰۰ تومان نیاز دارد. اما این‌ها تمام غذا‌هایی نیستند که در آن‌ها از حبوبات استفاده می‌شود. شما برای تهیه یک وعده خوراک لوبیاچیتی برای ۴ نفر به‌طور میانگین به ۴۰۰ گرم از این محصول نیاز دارید که هزینه آن حدود ۱۸ هزار تومان خواهد شد. درمورد خوراک عدس نیز شما به حدود ۵۰۰ گرم عدس نیاز دارید که هزینه یک وعده آن، ۱۸ هزارو ۶۰۰ هزار تومان می‌شود.

همچنین مقدار حبوبات موردنیاز برای هر وعده عدس‌پلو ۱۰۰ گرم و برای هر وعده لوبیا‌پلو (از نوع چشم‌بلبلی) ۱۰۰ گرم در این خانواده است که هزینه حبوبات این غذا‌ها به ترتیب ۳۸۰۰ و ۳۵۰۰ تومان می‌شود. حالا اگر شما فقط یک‌بار در هفته از ۷ نوع غذای نام‌برده‌شده در این گزارش میل کنید، فقط هزینه حبوبات شما در آن هفته، ۶۰ هزار تومان می‌شود. اکنون اگر قیمت حبوبات را با میزان یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی و همچنین پایه‌حقوق یک‌میلیون‌و ۹۰۰ هزار تومانی کارگران مقایسه کنید، کاهش مصرف این محصولات نیز در سبد غذایی این اقشار، دور از ذهن نیست.