روند صعودی گوشت قرمز در سال های اخیر

روند قیمتی گوشت قرمز از سال ۱۳۹۶ تا پایان آبان ۱۴۰۰( به صورت هشت ماهه) افزایشی بوده است. این افزایش قیمت در هشت ماهه اول سال جاری به اوج خود رسیده است. دلیل این افزایش قیمت را می توان در چند فرضیه مورد بررسی قرارداد. فرضیه اول افزایش قیمت در نتیجه کاهش عرضه گوشت قرمز، فرضیه دوم در اثر افزایش تقاضا و فرضیه سوم رشد هزینه تمام شده تولید دام.

 فرضیه اول؛ رشد قیمت ها در اثر کاهش عرضه

متوسط قیمت گوشت بره و گوسفند در سال ۱۳۹۶ حدود چهل هزار تومان بوده است و در هشت ماهه اول سال ۱۴۰۰ به صد و ۳۸ هزار تومان رسیده است. متوسط قیمت گوشت گاو و گوساله در سال ۱۳۹۶ کیلویی ۳۷ هزار تومان بوده و در هشت ماهه اول سال ۱۴۰۰ به حدود بیش از صد و ۳۴ هزار تومان رسیده است. گزارش اخیر مرکز آمار نشان می دهد که از آبان سال ۱۳۹۶ تا آبان ۱۴۰۰ بیش از ۶۱ درصد رشد در عرضه گوشت قرمز به ثبت رسیده است. بصورت ماهانه نیز از فروردین ۱۴۰۰ تا آبان ۱۴۰۰ عرضه این محصول رشدی تقریبا معادل با ۲۲ درصد داشته است. بنابراین افزایش ثبت شده در قیمت گوشت در طول پنج سال اخیر نمی تواند ناشی از کاهش عرضه این محصول باشد.

عامل دیگری که می تواند افزایش قیمت گوشت قرمز را در این مدت توضیح دهد، کاهش کیفیت در لاشه دام بوده که احتمالا نتوانسته تقاضا را جواب بدهد. به همین علت خوب است داده های مرتبط با این موضوع نیز بررسی شود. در آمارهای این بخش مشاهده می شود از آبان سال ۱۳۹۹ تا آبان سال جاری به صورت نقطه به نقطه تعداد لاشه های قابل مصرف حدود ۵۵ درصد رشد داشته است. علاوه بر تعداد لاشه های قابل مصرف، وزن این لاشه ها نیز در این مقطع زمانی رشدی ۴۶.۶ درصدی را ثبت کرده است ، پس می توان نتیجه گرفت افزایش قیمت گوشت قرمز ناشی از عدم کیفیت دام عرضه شده نیز نبوده است. بنابراین فرضیه اول قدرت توضیح دهندگی رشد قیمت این محصول را نخواهد داشت.

فرضیه دوم، رشد قیمت ها در اثر افزایش تقاضا برای این محصول

فرضیه‌ دیگری که می تواند عاملی برای روند صعودی قیمت در گوشت قرمز باشد، افزایش تقاضا برای این محصول است. اما بررسی های آماری در خصوص سرانه مصرف گوشت قرمز در یک دهه اخیر نشان می دهد این متغیر روندی کاهشی را به ثبت رسانده است. در سال ۱۳۹۰ سرانه مصرف گوشت قرمز ۱۳ کیلوگرم بوده که در سال ۱۴۰۰(طبق برآورد مرکز آمار) به حدود ۶ کیلو گرم رسیده است، که نشان از افت بیش از ۵۳ درصدی سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور دارد. بنابراین فرضیه دوم نیز در خصوص توضیح علت رشد قیمت رد می شود.

فرضیه سوم، افزایش قیمت در اثر رشد هزینه های تولید

پس از بررسی دلایل مختلف و رد شدن آن ها تنها یک فرضیه باقی می ماند. فرضیه دیگری که وجود دارد، فرضیه افزایش قیمت از کانال افزایش هزینه تمام شده تولید گوشت قرمز است.

بخش بزرگی از نهاده های دامی مورد استفاده برای پرورش دام در کشور وارداتی است. قیمت ارز که برای واردات این نهاده ها حیاتی است در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. علاوه بر افزایش قیمت نهاده ها با توجه به افزایش قیمت نرخ ارز، قیمت سایر عوامل دخیل در پرورش، نگه داری و حمل و نقل این محصول در سال های اخیر با توجه به تورم حاکم بر کشور افزایش قابل توجهی داشته اند. در نهایت می توان گفت فرضیه سوم قدرت توضیح دهندگی بیشتری را در خصوص افزایش قیمت ارائه می دهد.