قیمت گذاری سلیقه ای توسط فروشندگان کالاهای اساسی

رصد بازار اقلام اساسی در هفته سوم دی حاکی از افزایش برخی محصولات در این بازار داشته که ضعف نظارت نهادهای متولی را نشان می دهد. خط خوردگی اتیکت برخی کالاها خط تورم کالاهای اساسی را در ذهن متبادر کرده که سفره مردم را نشانه گرفته است. حذف برخی اقلام خوراکی از سبد مصرفی بیشتر خانوارهای ایرانی، فرهنگ شدن امساک را در بازاری مملو از کالا در کارنامه برخی مدیران بالادستی به ثبت رسانده است. سال گذشته حداقل سرانه مصرف مرغ در کشور ۳۱ کیلو گرم بوده که امسال به حدود ۱۸ کیلو گرم رسیده است. این عدد برای بازار گوشت قرمز بسیار پایین‌تر بوده و بر اساس مرکز آمار، سرانه مصرف گوشت قرمز کمتر از ۶ کیلو گرم برآورد شده که آمار وزارت جهاد کشاورزی با نگاه خوش بینانه تر این عدد را ۱۱ کیلو گرم ذکر می‌کند.

هفته گذشته اعلام شد واردات برنج خارجی ممنوع شد. اخباری از این نوع همچون شمشیر دو لبه‌ای است که از یک سو تولیدکننده ایرانی را خوشحال می‌کند زیرا سهم بازارش بیشتر می‌شود اما انحصار نیز ممکن است سوداگران را فعال کرده و قیمت‌ها را در بازار مدیریت کند. روی دیگر سکه کمبود واقعی و نابسامانی بازار خواهد بود.

امسال عرضه کالاهای اساسی دچار کمبودی نبوده اگرچه افت قدرت خرید مردم بازار تقاضا آنها را به شدت کاهش داده است. بازار برنج با انواع محصولات داخلی از کیلویی ۵۵ تا ۱۱۸ هزار تومان و خارجی حداقل ۳۰ هزار تومان در چند ماه اخیر ثبات نسبی داشت. هنگام خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا حتی خرده فروش‌ها کیسه‌های انبار شده در کنار فروشگاه‌ها حکایت از انبوه محصول داشتند و دارند. اما با اعلام خبر ممنوعیت ثبت سفارش هر نوع برنج خارجی دلال‌ها دست به کار شده و در چند روز اخیر با وجود کسادی بازار تقاضا قیمت‌ها روند افزایش دارند. به نظر می‌رسد ضعف نهادهای متولی در نظارت و کنترل بازار از جیب مردم هزینه می‌شود که باید برنج با قیمت‌های کاذب خریداری کنند.

وضعیت قیمت‌ها نشان می‌دهد قیمت گذاری در بازار کشور مبنای اقتصادی نداشته و بیشتر سلیقه‌ای است؛ به عنوان مثال کله و پاچه بر اساس وزن تعیین قیمت می‌شود در حالی که کیفیت گوشت کله و پاچه‌هایی که مربوط به حیوانات کم سن و سال است خوش خوراک تر است. یا در بازار میوه زمانی پرتقال‌ها و نارنگی‌ها واکس زده شده و براق که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کرد با قیمتی بالاتر خرید و فروش می‌شد و میوه‌هایی با پوست کدر قیمت کمتری داشتند. اما این امر ثبات نداشته و در برخی میوه فروش‌ها قیمت‌ها برعکس بوده و پرتقال‌ها و نارنگی‌های با پوست طبیعی گران‌تر هستند زیرا به لحاظ بهداشت از سلامت بیشتری برخوردارند.

پیش بینی می‌شود آرام آرام بازار از سمت پروتئین‌های گوشتی و حیوانی به سوی پروتئین‌های گیاهی از جمله حبوبات سوق پیدا کند و افزایش بازار تقاضا اگر نظارتی وجود نداشته باشد بازار این محصولات را نیز دچار تنش کند.

گفتنی است قیمت‌های درج شده در جدول به تومان است.