وام دو میلیونی کارگران در بلاتکلیفی

شاید در روز‌های اول شیوع کرونا بحث کردن در این باره که کدام مشاغل بیشتر زیان دیده‌اند، بجا بود، اما اکنون می‌دانیم که دامنه آسیب‌های کویید ۱۹ به کسب‌و‌کار‌ها، آنقدر وسیع بوده است که می‌توان گفت همه به نوعی از آن خسارت دیده‌اند. شیوع کرونا و ایجاد برخی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها در وهله اول به مشاغلی مانند گردشگری و مشاغل خدماتی مانند رستوران‌ها و غذاخوری‌ها آسیب وارد کرد. این آسیب به ویژه به این دلیل که شیوع کویید ۱۹ در ایران مصادف با اوج فعالیت این مشاغل شد، بیشتر خودنمایی می‌کند. اگر فعالان حوزه گردشگری، رستوران‌داران و صاحبان غذافروشی‌ها در شرایطی که برای درآمد آخر سال برنامه‌ریزی کرده بودند، دچار مشکل شدند، کارگران ساختمانی، از کسانی که در کار ساخت هستند تا آنهایی که تعمیرات را انجام می‌دهند، نیز به شدت آسیب دیدند.

گروه‌هایی از این کارگران مانند افرادی که در زمینه نقاشی ساختمان کار می‌کنند، عمده درآمدشان مربوط به پایان سال است و با اتفاقات رخ داده این درآمد از بین رفت. در حالی که دولت وعده داده به فعالان ۱۳ رسته شغلی ازجمله فعالان گردشگری و رستوران‌داران وام حمایتی اعطا کند، کارگران ساختمانی به عنوان افرادی که شغل ثابت ندارند، از این حمایت‌ها محروم مانده‌اند. اغلب آنها حتی بسته‌های حمایتی ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی را هم دریافت نکرده‌اند و اکنون که مباحثی درباره وام دو میلیونی مطرح است، همچنان نام آنها ذکر نمی‌شود.

چه خبر از وام دو میلیونی؟

حمایت از شهروندان به دلیل اینکه کرونا به معیشت آنها آسیب زده است، تقریبا در همه کشور‌های جهان صورت گرفته است. اخبار متعددی در ماه‌های اخیر مبنی بر اعطای بسته‌های ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ دلاری به شهروندان در کشور‌های مختلف منتشر شده است. این به جز حمایت‌هایی است که در سطوح دیگر رخ می‌دهد؛ کاهش نرخ بهره، اعطای وام، معافیت مالیاتی و... برخی دیگر از کار‌های صورت گرفته است. در ایران نیز چنین اتفاقاتی افتاده است و البته برخی از طرح‌ها هم در حد وعده باقی مانده و هنوز خبری از محقق شدن‌شان نیست. یکی از وعده‌های بر زمین مانده اعطای وام دو میلیونی به افرادی است که شغل ثابت ندارند. بعد از اعطای وام یک میلیونی یارانه بگیران عنوان شد که قرار است وام دو میلیونی هم پرداخت شود.

با توجه به اینکه کارگران ساختمانی چند ماهی است که بیکار شده‌اند، از دولت می‌خواهیم مانند هنرمندان، سه ماه حق بیمه کارگران ساختمانی نیز از طرف دولت پرداخت شود.

پنجم خرداد امسال حسین میرزایی سخنگوی تسهیلات حمایتی کرونا گفت: زمان پرداخت تسهیلات دو میلیون تومانی به افرادی که شغل ثابت ندارند مشخص نیست.

این اظهارنظر در شرایطی بیان شده است که مسئولان صنفی در حوزه‌های مختلف سعی دارند صنف خود را جزء نامزد‌های دریافت این وام معرفی کنند. کارگران ساختمانی از جمله این افراد هستند.

هادی ساداتی نایب رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی می‌گوید: توقع داریم در صورت پرداخت این وام کارگران ساختمانی در اولویت قرار گیرند، اما هنوز خبری از پرداخت چنین وامی نیست.

او ادامه می‌دهد: از زمان اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران تا پایان ماه گذشته بسیاری از کارگران ساختمانی بیکار بودند و دریافتی نداشتند. می‌دانیم که این کارگران روزمزد هستند و وقتی یک روز کار نکنند به مشکل بر می‌خورند، چه برسد به اینکه سه ماه کار نکنند. این کارگران اغلب نه مشمول دریافت بسته حمایتی ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی شده‌اند و نه کمک دیگری دریافت کرده‌اند. کمکی که به آنها شده در حد همان وام یک میلیونی یارانه‌بگیران است، بنابراین نیازمند کمک و حمایت هستند.

نایب رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی با بیان اینکه کارگران ساختمانی در بسیاری از نقاط کشور به سر کار بازگشته‌اند، می‌گوید: در استان‌هایی که وضعیت سفید است نگرانی کمتری هست، اما در استان‌های نارنجی و قرمز هم کارگران ساختمانی مجبورند سر کار بروند. آنها حتی سر چهار‌راه‌ها بدون رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تجمع می‌کنند که این ممکن است سلامت آنها را به خطر بیندازد. با این همه آنها مجبورند سر کار بروند، چون مدت‌هاست که بیکار بوده‌اند و حمایتی هم از آنها صورت نگرفته است.

حق بیمه؛ مشکلی دیگر برای کارگران ساختمانی

اگر مشقت‌ها و مشکلات کارگران ساختمانی را بشماریم، فهرست بلند‌بالایی درست می‌شود. آنها در دریافت بیمه بیکاری هم بدشانس بوده‌اند، چون حق سه درصد را نپرداخته و بنابراین مستمری هم دریافت نمی‌کنند. این وضعیت به علاوه اینکه بسیاری از آنها در شرایط سخت معیشتی قادر به دادن حق بیمه خود نیستند، می‌تواند منجر به ناامیدی آنها شده و شاهد ریزش بیمه‌پردازان باشیم.

اخیرا کاظم احمدیان دبیر انجمن صنفی کارگری نقاشان تهران گفته است: با توجه به اینکه کارگران ساختمانی چند ماهی است که بیکار شده‌اند، از دولت می‌خواهیم مانند هنرمندان، سه ماه حق بیمه کارگران ساختمانی نیز از طرف دولت پرداخت شود.

با این وجود، نایب رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی می‌گوید: چنین پرداختی وجود ندارد، ضمن اینکه مشکلات بیمه‌ای کارگران ساختمانی محدود به این نیست و به رغم امید‌هایی که به دنبال آمدن مدیرعامل جدید سازمان تامین اجتماعی وجود داشت، مشکلات همچنان باقی است.

ساداتی توضیح می‌دهد: یکی از مباحثی که ما بر آن تاکید داریم ظرفیت بیمه کارگران ساختمانی است. این ظرفیت افزایش نیافته و بدتر از آن سازمان تامین اجتماعی حاضر نیست، ظرفیت ایجاد شده به دنبال مختومه شدن برخی پرونده‌ها را به ما اعطا کند. ما می‌گوییم ظرفیت جدید نمی‌خواهیم، لااقل ظرفیت ایجاد شده را فعال کنید تا کارگران ساختمانی بتوانند بیمه‌پردازی کنند و برای آینده‌شان برنامه‌ای داشته باشند.

از زمان اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران تا پایان ماه گذشته بسیاری از کارگران ساختمانی بیکار بودند و دریافتی نداشتند. می‌دانیم که این کارگران روزمزد هستند و وقتی یک روز کار نکنند به مشکل برمی‌خورند، چه برسد به اینکه سه ماه کار نکنند. این کارگران اغلب نه مشمول دریافت بسته حمایتی ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی شده‌اند و نه کمک دیگری دریافت کرده‌اند. کمکی که به آنها شده در حد همان وام یک میلیونی یارانه بگیران است، بنابراین نیازمند کمک و حمایت هستند.

او به بحث افزایش ۱۰ برابری هزینه کارت مهارت کارگران ساختمانی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: مشخص نیست این افزایش بر چه اساسی صورت گرفته است؟ چرا یک کارگر در شرایط سخت معیشتی جای پنج هزار تومان باید ۵۰ هزار تومان بپردازد تا کارت مهارتش تمدید شود؟ خواستار بازنگری در این تعرفه هستیم، چراکه اعتقاد داریم آن ظلمی آشکار به کارگران ساختمانی است.

بازگشت به روال عادی؛ از واقعیت تا تبلیغات

مسئولان می‌گویند در حال بازگشت به شرایط عادی هستیم. درصد بالایی از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها برداشته شده است، اما آیا این به معنای اشتغال دوباره کارگران بیکار شده مانند کارگران ساختمانی است؟ تجربه نشان می‌دهد هر چند افراد در مدتی کوتاه و به واسطه اتفاقی بیکار می‌شوند، برعکس تا بازگشت دوباره به کار زمان زیادی باید بگذرد. شرایط برای کارگران ساختمانی به این زودی عادی نمی‌شود. خسارتی که کرونا به معیشت شهروندان زده ممکن است باعث شود پروژه‌های ساختمانی همچنان متوقف بماند. این اتفاق درباره پروژه‌های خرد حتما رخ می‌دهد و بسیاری از خانوار‌ها ترجیح می‌دهند تعمیراتی مانند نقاشی ساختمان یا تغییر موقتی دکوراسیون را به بعد ماکول کنند. این یعنی هنوز بسیاری از کارگران ساختمانی بیکار می‌مانند. آنها همچنان نیازمند حمایت‌های دولتی هستند و با توجه به اینکه مشمول بسته‌های ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی نشده‌اند، لازم است در اعطای وام دو میلیونی مورد توجه قرار گیرند.