کارگزاری های بورس انحصاری شده اند

عبدالله مشکانی درباره «رفتارهای هیجانی مردم در بازارهای مالی»، با اشاره به استقبال مردم از شرکت‌های تازه وارد در بورس، گفت: مردم بدون توجه به ارزش سهام این شرکت‌ها تا زمانی سهام شرکت‌ها را نمی‌فروشند که صف خرید داشته باشد و در صورت عرضه شدن صف‌ها مردم نیز به طور هیجانی سهام خود را می‌فروشند. با بررسی تاریخچه شرکت‌های تازه وارد به بورس، این نتیجه استنباط شد که روند این شرکت‌ها پس از یک وقفه کوتاه، رو به رشد بوده است، درحال‌حاضر به دلیل ورود افراد تازه وارد به بازار بورس، اگر بازار منفی شود مردم نیز به صورت هیجانی اقدام به فروش سهم‌های خود می‌کنند که این رفتاری اشتباه است.

وی که در برنامه پایش سخن می‌گفت با تاکید بر اینکه دلیل وجود این رفتار در مردم به خاطر آموزش ندیدن آنها است، ادامه داد: باید در این خصوص اقداماتی از سوی متولیان امر صورت گیرد، چرا که این رفتار باعث متضرر شدن مردم می‌شود و باید از آن جلوگیری کرد. با بررسی لیست شرکت هایی که از سال ۹۸ در بازار بورس اوراق بهادار عرضه شده‌اند این نتیجه به‌دست آمد که اگر کسی این سهم‌ها را بعد از ریزش صف خرید نمی‌فروخت، می‌توانست بیش از ۱۵ میلیون تومان سود کند، در حالی که بیشتر مردم در این زمان به دلیل رفتار هیجان خود حدود ۱۰ میلیون تومان سود را از دست داده‌اند.

این کارشناس اقتصادی در ادامه به سامانه سجام و سود مجامع سهام‌های عرضه اولیه‌ای اشاره کرد و افزود: تعداد سهام هایی که به یک فرد در عرضه‌های اولیه تعلق می‌گیرد، کم تعداد است، بنابراین سود مجامع تعلق گرفته به هر فرد نیز به علت کم بودن تعداد سهام، مبلغ اندکی است. به همین علت برای مردم صرفه ندارد که به بانک‌ها مراجعه و این سود را دریافت کنند، برای حل این مشکل سامانه سجام طراحی شده که اطلاعات حساب مردم را دریافت می‌کند و مبنا بر این است که هر شرکت از طریق سامانه سجام سود مجامع را به حساب هر فرد واریز کند.

مشکانی با بیان اینکه سامانه سجام تاکنون در خصوص واریز سود مجامع فعالیتی نداشته است، گفت: حسن دیگر سجام کاهش ریسک بازار و شناسایی پولشویی است، اما تاکنون آنگونه که شایسته بوده توسعه پیدا نکرده است. مردم به علت صرفه نشدن گرفتن سود مجامع، آنها را دریافت نکرده‌اند و این پول در حساب بانکی شرکت‌ها باقی مانده و گاها به بیش از ۶۵ میلیارد تومان رسیده که بلا استفاده مانده است. اگر سامانه سجام به درستی کار می‌کرد این اتفاق رخ نمی‌داد، سازمان بورس باید این موضوع را پیگیری کند.

وی درمورد موضوع مجوزهای شرکت‌های کارگزاری و حاشیه سود چند هزار میلیاردی آنها نیز اظهار کرد: حدود ۱۱۱ کارگزاری در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند که چهار کارگزاری اول تقریبا ۳۰ درصد سهم بازار را تصاحب کرده اند، اصل بازار چهار کارگزاری اول هستند و عملا ۸۰ درصد سهم بازار در اختیار ۱۴ کارگزاری در کشور است، این کارگزاری قیمت‌های نجومی دارند، به عنوان مثل بخشی از سهام یک کارگزاری کوچک بیش از ۱۲۰ میلیارد تومان قیمت خورده است. کارگزاری اول بازار در مجموع ۱۱۸۰ میلیارد تومان درآمد از کارمزدها در سال ۹۸ درآمد داشته است، سهامداران به موضوع درصد کارمزد معترض هستند، چراکه خدمات آنها نیز ضعیف ارزیابی می‌شود.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه کارگزاری‌ها نسبت به قبل تغییرات بسیاری داشته اند، گفت: هزینه کارگزاری‌ها نسبت به گذشته که فرآیندها کاغذی بود، کاهش داشته است، و خدمات متناسب با کارمزد دریافتی نیست، بخشی از کارمزدها به عنوان مالیات به دولت، بخشی به شرکت‌های کارگزاری و بخشی نیز به شرکت بورس می‌رسد. برگ سهام شرکت بورس در سال ۸۵ با سرمایه ۱۵ میلیارد تومان، برابر یک میلیون تومان قیمت داشت، درحال‌حاضر ارزش بازار این شرکت بین ۲۰ تا ۲۵ هزار میلیارد تومان است و برگ سهام یک میلیون تومانی، در حدود ۱.۵ میلیارد تومان قیمت دارد. نرخ رشد این شرکت ۷۰ درصد رشد داشته، در حالی که اقتصاد کشور به طور متوسط سالانه سه درصد رشد داشته است، رشد ۷۰ درصدی شرکت بورس حاصل بالا بودن کارمزدهای خرید و فروش سهام است و این کارمزدها باید اصلاح شود، ضمن اینکه انحصار موجود در ارائه مجوزها نیز شکسته شود و فضای آن رقابتی شود.

روند صعودی بازار بورس در بلند مدت

همچنین رضا نازی تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص روند بازار سرمایه بیان کرد: تفکر سرمایه‌گذاری در روند بازار سرمایه موثر است و اگر این تفکر بلند مدت باشد، هیچ مشکلی متوجه بازار نیست و اگر این نگاه کوتاه مدتی باشد، مشکلات بسیاری را برای فعالان بازار سرمایه ایجاد می‌کند. اصلاح‌های رخ داده در بازار سرمایه، طبیعی و جزو ذات بازار است، به عبارت دیگر رشد شاخص کل با دلار همپوشانی دارد و همراه با رشد دلار، شاخص کل نیز روند صعودی خود را داشته است، جریان ورود نقدینگی یکی از عوامل موئر بر بازار سرمایه است.

وی با تاکید بر اینکه روند نزولی دلار، الزاما روی بازار سرمایه تاثیر ندارد، توضیح داد: زیرابین دلار بازار آزاد و دلار سامانه نیما تفاوت قیمتی است و نرخ نیما هم روند صعودی دارد، در دوماه اخیر روند ورود پول به بازار صعودی بوده است و همین عامل پویایی بازار سهام است. ضریب نفوذ بورس در جامعه رشد داشته و حجم معاملات در چند ماه اخیر خیره‌کننده بوده است، ارزش معاملات بورس درحال‌حاضر ۱۵ هزار میلیارد تومان بوده که نشان دهنده توجه مردم به این بازار است.

این تحلیل‌گر بازار سرمایه درمورد سهام عدالت و تاثیر آن بر بازار نیز گفت: پیشنهاد من به مردم نگهداری سهام عدالت است زیرا این سهام دارایی ارزنده‌ای است.

نازی در ادامه با تاکید بر اینکه اصلاحات هفته اخیر شاخص کل، طبیعی و قابل پیش‌بینی بود، اظهار کرد: خطری سهامداران را تهدید نمی‌کند، فعالان بازار که از سال ۹۶ وارد بازار سرمایه شده‌اند بازدهی خیره کننده‌ای را نسبت به بازارهای موازی کسب کرده‌اند. در خصوص تشبیه نوسانات این بازار به ریزش سال ۹۲ نیز باید گفت ما در شرایطی هستیم که تجربه‌های خاصی را پشت سر گذاشته‌ایم و بازار به یک بلوغ رسیده است، در بلند مدت بازار سهام ارزنده است و روند رو به رشدی دارد.

ایجاد شفافیت در معاملات، وظیفه اصلی بورس کالا

رضا محتشمی پور معاون عملیات و نظارت بر بورس کالا نیز در این برنامه درمورد وظایف بورس کالا و اتفاقات رخ داده در این بازار با بیان اینکه بورس کالا بستری برای معاملات حجیم و بزرگ است، گفت: بعضی از کالاها نظیر مواد اولیه و خام، در حجم بالا تولید و تجارت می‌شود، بورس‌های کالایی شناخته‌ترین بازار برای انجام اینگونه معاملات در سطح ملی و فراملی است. این بورس‌ها شاخص‌های قیمتی را برای بازار تعیین می‌کنند، به عبارتی دیگر در بورس کالا کشف قیمت کالاها معیار و استاندارد است، بورس کالا می‌تواند نقش تامین مالی‌کننده برای صنایع و تولید کشور را نیز ایفا کند.

معاون عملیات و نظارت بر بورس کالا، گفت: ایجاد اطمینان به بازار و جلوگیری از نوسانات بی‌قاعده و هیجانی نیز وظیفه دیگر بورس کالا است، در بازار ایران بورس‌های کالایی نقش ایجاد شفافیت در معاملات را دارد، این شفافیت به تنظیم گری بازار کمک می‌کند و از نوسانات نیز جلوگیری می‌کند.

وی درمورد نوسانات موجود در کالاهای عرضه شده در بورس کالا، بیان کرد: بورس‌های کالایی شاخص وضعیت اقتصادی کشور هستند، بعضی از شرکت‌های عرضه‌کننده به استناد تغییر در قیمت‌های مواد اولیه، قیمت پایه خود را افزایش دادند که نشان دهنده افزایش قیمت‌ها در بازار است. بورس‌های کالایی نشان دهنده نقص در بازار کشور است و از طریق می‌توان بازار را اصلاح کرد، البته در تابلوی بورس کالا نیز نقص وجود دارد که مهم‌ترین آن عرضه ناقص است که به سیاست‌ها و مقررات بر می‌گردد.