علت اصلی گرانی مرغ در بازار چیست؟

با گسترش ویروس کرونا و تعطیلی بسیاری از صنوف، مرغداران همانند بسیاری از واحدهای تولیدی از این موضوع متضرر شدند چرا که با کاهش قدرت خرید و تعطیلی مهمانی‌ها و مراسم‌های عروسی تا حدودی مرغ از سبد مصرفی حذف شد.

بسیاری از مسئولان بر این باورند که مرغداران همانند سال‌های قبل برای ایام پایانی سال میزان جوجه ریزی خود را افزایش دادند که اُفت تقاضا برای خرید مرغ در بازار زمینه را برای مازاد تولید و متضرر شدن مرغداران فراهم کرد به طوری که بنا بر آخرین آمار زیان مرغداران از مرز ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان فراتر رفته است.

ماجرا تنها به این جا ختم‌نمی شود چرا که با وجود روند افزایشی قیمت مرغ طی روزهای اخیر، مسئولان اتحادیه و تشکل‌های تولیدی بر این باورند که به سبب جهش چشمگیر قیمت نهاده‌های دامی ناشی از کمبود عرضه، قیمت مرع با نرخ واقعی خود فاصله معناداری دارد.

حال به سراغ مسئولان دی ربط می‌رویم تا از آخرین‌جزییات قیمت واقعی مرغ در بازار و دلایل زیان مرغداران طی ماه‌های اخیر با خبر شویم:

کاهش عرضه مرغ علت اصلی گرانی

مهدی یوسف خانی رئیس اتحادیه پرنده و از نوسان قیمت مرغ در بازار خبر داد و گفت: امروز قیمت هر کیلو مرغ زنده درب مرغداری ۹ هزار و ۱۰۰ تومان، مرغ آماده به طبخ در کشتارگاه ۱۲ هزار و ۱۰۰ تومان، توزیع درب واحد‌های صنفی ۱۲ هزار و ۳۰۰ و خرده فروشی ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان است.

به گفته وی، نرخ هر کیلو ران مرغ با کمر ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان و ران مرغ بدون کمر برابر با قیمت مرغ ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان است.

یوسف خانی با اشاره به نرخ سایر مشتقات در بازار افزود: قیمت هر کیلو سینه با کتف ۲۳ هزار تومان، سینه بدون کتف ۲۴ هزار تومان و فیله مرغ ۲۸ هزار تومان است.

رئیس اتحادیه پرنده و ماهی درباره آینده بازار مرغ بیان کرد: با کاهش عرضه ناشی از میزان جوجه ریزی پیش‌بینی می‌شود که نوسان قیمت مرغ در بازار ادامه یابد.

وی با اشاره به اینکه بازار نهاده‌های دامی تعریفی ندارد، گفت: علی رغم افزایش قیمت کنجاله سویا به مرز ۷ هزار تومان در بازار آزاد، مرغداران به سختی نهاده مورد نیاز خود را تامین می‌کنند که این امر تعطیلی واحد‌های مرغداری را به دنبال دارد.

زیان مرغداران از ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان گذشت

برومند چهارآیین کارشناس صنعت طیور با اشاره به اینکه طی ماه‌های اخیر زیان مرغداران ناشی از کاهش قیمت مرغ در بازار به مرز ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است، اظهار کرد: با وجود تاثیر‌پذیری شیوع ویروس کرونا بر قدرت خرید خانوار، تقاضا افت محسوسی داشته که این امر بر زیان مرغداران دامن زده است.

وی قیمت منطقی هر کیلو مرغ زنده را ۱۱ هزار تومان و مرغ گرم ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد.

چهارآیین با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا میزان تقاضا برای خرید مرغ را ۷ درصد کاهش داده است، بیان کرد: بنابر بررسی‌های کارشناسی این میزان افت تقاضا به طور متوسط روزانه ۴۵۰ تن میزان مصرف در سراسر کشور را تحت تاثیر قرار داده است که سهم هر یک از استان‌ها رقمی حدود ۱۴ تن است که این میزان به نسبت کاهش ۷ درصدی تقاضا بر افت قیمت و زیان مرغداران تاثیر‌گذار بوده است.

این کارشناس صنعت طیور مازاد تولید را علت اصلی افت قیمت مرغ در بازار اعلام کرد و گفت: با وجود اختلاف آمار رسمی و غیررسمی در خصوص میزان جوجه ریزی و همچنین جوجه ریزی واحد‌های غیرمجاز، مازاد تولید چشمگیر است که همین امر افت قیمت در بازار را به همراه داشته است.

وی با بیان اینکه نیاز ماهانه مرغ کشور کمتر از ۶ هزار و ۵۰۰ تن نیست، گفت: با وجود آنکه تاریخ تولید تا انقضای مرغ بیش از ۷۲ ساعت نیست، اما رصد‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که مرغ‌های عرضه شده به مغازه‌ها یک روز قبل از تاریخ انقضا به فروش می‌رسد که با این وجود آمار ۱۰۰ تا ۱۰۵ میلیون قطعه جوجه ریزی اشتباه است.

عضو هیات مدیره سابق کانون سراسری مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه ماهیانه بیش از ۱۲۵ میلیون قطعه جوجه ریزی در واحد‌های مرغداری صورت می‌گیرد، بیان کرد: اگرچه مرغداران به اندازه ظرفیت پروانه میزان جوجه ریزی خود را ثبت می‌کنند، اما در واقع ۱۵ تا ۲۰ درصد بیش از ظرفیت جوجه ریزی می‌کنند. موضوع اضافه ظرفیت جوجه ریزی ناشی از بی‌توجهی مرغداران گوشتی و جوجه ریزی واحد‌های غیرمجاز منجر به مازاد تولید مرغ در کشور می‌شود، این در حالی است که بنابر تبصره ۳ ماده ۵ قانون نظام جامع دامپروری واحد‌های غیرمجاز باید تعطیل شوند یا پروانه کسب دریافت کنند که متاسفانه با گذشت ۱۰ سال از این قانون واحد‌های غیرمجاز همچنان فعالیت می‌کنند که با این وجود علاوه بر آنکه تیشه به ریشه خود می‌زنند، منجر به مازاد تولید مرغ در کشور می‌شوند.

مدیریت جوجه ریزی راهکار مناسب تعادل قیمت مرغ در بازار

حبیب اسداله نژاد نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی کشور با اشاره به اینکه مرغداران همچنان در حاشیه زیان به سر می‌برند، اظهار کرد: هم اکنون متوسط قیمت هر کیلو مرغ زنده درب مرغداری ۹ هزار تومان و مرغ آماده به طبخ در خرده فروشی‌ها ۱۳ هزار و ۵۰۰ تا ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان است.

وی قیمت واقعی به ازای فروش هر کیلو مرغ زنده را ۱۱ هزار تومان و مرغ گرم ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: علی رغم افزایش قیمت مرغ در بازار، همچنان با نرخ واقعی اختلاف معناداری داریم.

اسداله نژاد با اشاره به اینکه تامین نهاده‌های دامی با چالش جدی روبه‌روست، بیان کرد: با وجود آنکه مسئولان دولتی بار‌ها اعلام کرده‌اند که مشکل تامین ذرت را بر طرف می‌کنند، اما تاکنون برنامه و تمهیدات دولتی نتیجه‌ای در بر نداشته است.

نایب رئیس انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: درحال‌حاضر هر کیلو کنجاله سویا با نرخ بالای ۵ هزار تومان و ذرت ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار و ۶۰۰ تومان در بازار سیاه عرضه می‌شود که با این وجود سویا ۲ برابر و ذرت یک هزار تومان بالاتر از نرخ مصوب در بازار عرضه می‌شود.

این مقام مسئول مدیریت جوجه ریزی را راهکار مناسب کنترل قیمت مرغ در بازار اعلام کرد و گفت: نامتوازنی عرضه و تقاضا ناشی از کاهش قدرت خرید و معیشت مردم بر افت تقاضا برای خرید در بازار دامن زده است، در حالیکه با کنترل میزان جوجه ریزی می‌توان به تعادل قیمت مرغ در بازار امیدوار بود.

اسداله نژاد درباره آخرین وضعیت سرانه مصرف مرغ افزود: بنابر آخرین آمار متوسط سرانه مصرف مرغ در کشور ۲۸ کیلوگرم بود و پیش‌بینی می‌شد که میزان سرانه مصرف به ۳۰ کیلوگرم برسد که متاسفانه شیوع ویروس کرونا و کاهش قدرت خرید این موضوع را تحت تاثیر خود قرار داده است.

وی فقدان نظارت بر روند توزیع بازار نهاده‌های دامی را یکی از علل نابه سامانی بازار برشمرد و گفت: این در حالی است که توزیع نهاده به میزان کافی بر قیمت تمام شده تولید تاثیر بسزایی دارد به طوریکه می‌توان امیدوار بود که با کاهش نرخ تمام شده، مردم بتوانند مرغ با نرخ کمتری را از سطح بازار خریداری کنند.

این مقام‌مسئول درباره تاثیر صادرات و خرید تضمینی مرغ بر تعادل قیمت در بازار افزود: اگرچه خرید تضمینی و صادرات راهگشای مقطعی تعادل قیمت در بازار به شمار می‌رود، اما با ایجاد سیاست‌گذاری مناسب می‌توان به صادرات امیدواربود، در غیر این صورت اتخاذ تصمیمات خلق الساعه نتیجه‌ای در بر ندارد.

وی تولید ماهیانه مرغ در کشور را ۱۸۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: در شرایط عادی این میزان تولید جوابگوی نیاز کشور است، اما با کاهش قدرت خرید و سرانه مصرف شاهد مازاد تولید در کشور هستیم که اعلام آمار دقیق کاهش سرانه مصرف نیازمند آماربرداری دقیق است.

این مقام مسئول در پایان با بیان اینکه زیان مرغداران به بیش از ۳ هزار میلیارد تومان رسیده است، تصریح کرد: با وجود شرایط مساعد تولید، امکان صادرات یک میلیون تن مرغ به بازار‌های هدف وجود دارد، اما با استمرار روند زیان مرغداران آینده تولید در معرض خطر قرار می‌گیرد که برای جلوگیری از تعطیلی واحد‌های تولیدی انتظار می‌رود کارگروه تنظیم بازار قیمت خرید تضمینی و نرخ مصوب مرغ در بازار را افزایش دهد.