عرضه سهام دولتی در بورس منطقی است؟

توسعه بازار سرمایه در دستور کار دولت و مجلس قرار می‌گیرد اما متاسفانه زیر‌ساخت‌های معاملاتی در این بازار متناسب با شرایط فعلی نیست و چند‌شیفته شدن معاملات، بروز اختلال در هسته و سامانه معاملاتی از مواردی محسوب می‌شوند که جامعه سهامداری به‌طور روزانه با آن مواجه است.

عزم دولت، تعلل بورس

اگرچه اظهارات علی ربیعی، سخنگوی دولت هم‌سو با توسعه و تعمیق معاملات بازار سهام بوده اما در رفتار مدیران بازار سرمایه عزم و اراده‌ای جدی در جهت تغییر یا بهبود هسته معاملات دیده نمی‌شود. با این حال، افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها و پیش‌بینی استقبال سرمایه‌گذاران از این مهم به یقین مشکلات عدیده‌ای را برای جامعه سهامداری با توجه به زیرساخت‌‌های معیوب معاملاتی ایجاد می‌کند. به اعتقاد کارشناسان استراتژی تازه دولت در توسعه متناسب بازار و حجم معاملات اثر‌ قابل‌توجهی خواهد داشت. بنابراین فارغ از مشکلات سیستمی حاکم بر بورس، سیاست‌گذار باید عرضه سهام شرکت‌ها را متناسب با شرایط و عمق بازار در دستور کار خود قرار دهد.

متعادل‌‌سازی سهام شرکت‌های بزرگ

علی صادقین مدرس و پژوهشگر اقتصادی در این باره، تاکید کرد: هدف سازمان برنامه و بودجه افزایش حجم معاملات و متعادل کردن بازار سهام است. سهام بسیاری از شرکت‌های بنیادی و شرکت‌های مورد حمایت دولت در چند هفته گذشته در صف خرید به نوعی قفل شده‌اند و جریان معاملاتی در بازار سهام نیز چند روز صف خرید و یک تا دو روز صف فروش را تجربه می‌کنند. او معتقد است این دستورالعمل می‌تواند بنایی برای متعادل‌‌سازی سهام شرکت‌های بزرگ در بورس باشد و تا حدودی عمق بازار سرمایه را نیز بیشتر کند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه بخش قابل توجهی از سهام شرکت‌ها گویی در بازار سهام بلوکه شده و نسبت درصد شناور آزاد آنها نیز در ارقام پایینی قرار دارد. بنابراین سیاست تازه سازمان برنامه و بودجه می‌تواند به متعادل‌سازی معاملات بازار و خروج سهام اغلب شرکت‌ها از قفل‌های ایجاد شده در صف‌های خرید منتهی شود.

این مدرس و پژوهشگر اقتصادی با اشاره به وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار نیز، گفت: سازمان بورس به تمکین از چنین سیاستی مکلف است. بنابراین این نهاد در گام نخست باید زمینه و بستر لازم برای حجم بالاتری از داد و ستد‌ها در حوزه هسته معاملاتی را آماده کند. صادقین میزان سهام شناور آزاد در شرکت‌های بزرگ را رقمی قابل توجه دانست و افزود: تمام شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های بزرگ و سهامداران عمده باید برای اجرای این دستورالعمل آمادگی لازم را کسب کنند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، سازمان بورس با توجه به عمق و توسعه بازار باید هسته معاملات را با این حجم به‌روزرسانی کاملا متناسب کند.

تسهیلات دولت برای صنایع

با این حال محمد مهدی مومن‌زاده بر این باور است که عرضه سهام دولت در بازار سرمایه اقدامی مناسب و منطقی است، منتها دولت باید با برنامه‌ریزی و زمان‌بندی منظم عرضه‌ها را انجام دهد.

این کارشناس بازار سرمایه، گفت: عرضه‌ سهام دولتی نباید اختلالی در فرآیند‌های معاملاتی بازار سهام وارد کند.

با این حال، باید فرهنگ سهامداری، در بین سهامداران خرد تقویت شود اما افزایش سهام شناور نباید رشد بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد و جریان معاملات را از حالت تعادلی خارج کند.

او با اشاره به ضرورت اقدامات حمایتی دولت از صنایع مختلف افزود: دولت باید تسهیلات مناسبی را برای شرکت‌ها و صنایعی که کنترل و مدیریت آنها را بر عهده دارد در نظر بگیرد. از سویی اقدامات حمایتی این نهاد در رشد سود حقیقی شرکت‌ها و مخابره اخبار مناسب به جریان داد و ستد‌ها اثر‌گذار خواهد بود.