هشدار جدی درباره پیدایش سلطان بورس

اقتصاد ایران چندسالی است که با پدیده سلطان پروری در بازارهای گوناگون مواجه بوده که ویژگی همه این سلطان‌ها سواستفاده از شرایط خاص یک بازار و اثرگذاری بر روندهای موجود با هدف منافع شخصی بوده است.

وحید مظلومین سلطان سکه با شناسایی خلاء‌های اقتصاد ایران ده ها هزار سکه خرید و فروش می‌کند و سود سرشاری نصیب خود می‌کند. جمشید بسم الله سلطان ارز با ایجاد فضای روانی و دامن زدن به قیمت ارز منافع زیادی کسب می‌کند.

سلطان قیر، سلطان اختلاس، سلطان واردات خودرو و چندین سلطان بزرگ و کوچک دیگر در یک اقتصاد غیر شفاف و با نظارت ناکافی امکان بروز و ظهور یافته و در مقاطعی اقتصاد ملی را به گروگان گرفته‌اند.

در این بین هرچه اهمیت یک بازار بیشتر می‌شود ظهور پدیده سلطان در آن بازار خطرناک تر خواهد بود. تجربه نیز نشان داده که هر جا تعارض منافع سیاست‌گذاران و مجریان مورد غفلت قرار گرفته فساد و سلطان پروری در آنجا رشد بیشتری داشته است.

این روزها که بازار بورس با اقبال گسترده مردم و حمایت‌های بی‌سابقه دولتی‌ها به بازاری مهم تبدیل شده و بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان منابع جدید وارد این بازار شده غفلت از نظارت های کافی در این بازار می‌تواند به خسارت های سنگین ختم شود.

در این بین سوالی مطرح می‌شود و آن اینکه ایا در بازاری با این اهمیت بروز پدیده‌های زیر مسئله‌ای عادی و طبیعی قلمداد می‌شود؟ آیا اینکه به هر قیمتی شرکت‌های ارزش‌گذاری شده را به رغم مخالفت‌های کارشناسی عرضه اولیه کرده و جلوی ارزش‌گذاری مجددشرکت‌ها گرفته شود مسئله‌ای طبیعی است؟

آیا اینکه برخی افراد در نهادهای مالی جلوی اعطای مجوزهای جدید را گرفته و مانع رقابتی شدن بازارها شوند را می‌توان عادی قلمداد کرد؟ آیا دخالت برخی افراد در عزل و نصب های مرتبط و غیر مرتبط را می‌توان حمل بر صحت کرد؟ آیا در عرضه اولیه‌ها که منابع مالی گسترده‌ای نصیب شرکت‌ها می‌شود نباید منافع مردم بر منافع ناشران ارجح باشد؟

این سوالات و ده‌ها سوال مشابه دیگر ضرورت نظارت عمیق و اثرگذار بر بازار کلیدی و فراگیر بورس را بیش از پیش نمایان ساخته و صد البته متولیان بازار بورس یعنی سازمان بورس و شرکت بورس در راس نهادهایی هستند که این وظیفه خطیر را بر عهده دارند. غفلت از این امر به ظهور پدیده سلطان بورس خواهد انجامید. مراقب باشیم.