چگونه در بورس ضرر نکنیم؟

مسعود میرحسینی در پاسخ به این سئوال که بورس در مقایسه با سایر بازارهای موازی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ضمن تاکید بر اینکه بازار بورس تنها بازاری است که دست هیچکس در جیب دیگری نیست، گفت: اعتقاد راسخ دارم که در کشور ما، شفافتر و سالمتر از بازار بورس، وجود ندارد.

او خاطرنشان کرد: در این بازار هر تریدر و سهامدار، برای خود و برمبنای برنامه‌ای که خودش تنظیم کرده و با سرمایه‌های متفاوت، امکان حضور و فعالیت را دارد؛ هر تریدری که دیگران را به حضور در بازار تشویق می‌کند، نه تنها از سود خودش کاسته نمی‌شود بلکه به رونق بازار کمک خواهد کرد.

میرحسینی به این پرسش که علت یا علل استقبال مردم از بازار سرمایه، چه بود؟ گفت: قبل از پاسخ به این سئوال باید به این نکته اشاره کرد که برای شناساندن بازار سرمایه کوتاهی کرده‌ایم؛ اگرچه طی بیش از یک دهه گذشته، شخصا از هر فرصتی نظیر کلاس‌های درس، جلسات عمومی یا تخصصی و حتی دور همی‌های خانوادگی برای آشنا کردن افراد با بازار سرمایه استفاده کرده‌ام.

این کارشناس مسائل بانکی، در ادامه گفت: به نظرم آشنایی مردم با بازار بورس، از حدود سه سال قبل و با مطرح شدن بحث سهام عدالت و عرضه سهام به کارمندان دستگاه‌های مختلف دولتی به آرامی شروع شد؛ اما همراه با فرهنگسازی نبود؛ برنامه‌ریزان باید قبل از اینکه مردم را برای ورود به بورس تشویق کنند، با اطلاع رسانی و افزایش دانش، فرهنگ حضور و فعالیت در این بازار را ایجاد می‌کردند.

میرحسینی اضافه کرد: با بررسی بازار سرمایه متوجه می‌شویم که این بازار به دلیل قوانین دست و پاگیری که برای ورود به آن وجود داشت و از فراگیری لازم برخوردار نبود، طی سال‌های دهه هشتاد و نیمه اول دهه ۹۰ نسبت به تورم و در مقایسه با سایر بازارها نظر ارز، سکه، طلا، ملک و... رشد مناسبی نکرد و اصلا جزو بازارهای مطرح نبود.

وی ادامه داد: از سال ۹۷ که به‌تدریج شاهد رونق بازار و افزایش قیمت سهام و سوددهی مناسب‌تر به دلیل افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی از محل تجدید ارزیابی و... بودیم و بسیاری هم به همین واسطه سودهای کلانی را کسب کردند، آرام آرام توجه به سمت بازار سرمایه جلب شد.

میرحسینی در پاسخ به این سئوال که آیا قیمت سهام و افزایش این قیمت در بورس، حباب بود یا نه؟ گفت: برای پاسخ به این پرسش باید دید که از چه منظری به موضوع نگاه می‌کنیم؛ از نظر ارزش ذاتی، ارزش جایگزین، تابلوی سهم، ارزش اسمی یا دیگر شاخص‌های تاثیرگذار در ارزیابی.

وی با بیان اینکه اعتقاد دارد که می‌توان افزایش قیمت در حدود ۳۰ درصد از سهم‌ها حباب توصیف کرد، گفت: این بخش از بازار هم دست بازیگرهایی بود که سازمان بورس و جامعه بورسی نتوانست آنها را به خوبی کنترل کند.

میرحسینی تصریح کرد: شاخص بورس به هیچ عنوان حباب ندارد و معتقد هستم که تا پایان امسال امکان رشد شاخص کل تا عدد ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نیز وجود دارد.

این تحلیلگر بازار سرمایه، با تاکید براینکه برای ارزیابی اینکه رشد بورس و قیمت سهام دچار حباب شده یا نه نمی‌توان تک بعدی به موضوع نگریست و در خصوص کل شرکت‌های بورسی نظر داد، گفت: برای ارائه یک نظر دقیق و علمی باید مسائلی مثل ارزش جایگزین، سود انباشته، تجدید ارزیابی و... را مد نظر قرار داد و تحلیل منطقی را داشت.

وی در عین حال تاکید کرد که اقدامات و برنامه‌های مد نظر سازمان بورس که قرار است با حمایت دولت اجرایی شود، نظیر افزایش سرمایه از محل صرف سهم، منجر به عمق بخشیدن به بازار بورس خواهد شد.

میرحسینی خاطرنشان کرد: به هر حال اگر در برخی سهم‌ها حبابی وجود داشته، مربوط به سهم‌های بازیگر محور بوده است، حال تفاوتی ندارد که بازیگر آن سهم شخص حقوقی بوده یا دولت.

این مدرس بازار بورس، گفت: به نظر من و بیشتر تحلیلگران و صاحبنظران، بازار سرمایه نیازمند اصلاح بود و با توجه به روند رشدی که شاهد بودیم، باید به میزان مشخصی اصلاح می‌کرد و دوباره وارد رشد می‌شد و باز اصلاح می‌کرد و در نهایت با ۴۰ تا ۵۰ هزار واحد اصلاح، به تعادل می‌رسید.

میرحسینی خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلایل مختلف، آن اصلاح ضروری که می‌شد انتظارش را داشت، به یک ریزش بدل شد؛ نخستین عامل مهم هم ناآگاهی مردم و سرمایه‌گذارانی بود که بدون زمینه علمی و کسب دانش کافی و اطلاع دقیق از شرایط و خصوصیت‌های بازار سرمایه، وارد این بازار شده بودند.

وی در ادامه تاکید کرد که اختلافات سیاسی، اظهارنظرهای غیرکارشناسانه و بی‌دقت صاحبان تریبون، اختلاف نظر در خصوص صندوق‌های‌ای تی اف، تصمیمات خلق الساعه و طرح مطالب ضد و نقیض و بدون پایه و طرح موضوع حمایت از بورس بدون داشتن برنامه‌ی کارشناسی شده دقیق، از دیگر عوامل مهم تاثیرگذار در بروز شرایط کنونی بازار بورس است.

آینده بورس چگونه است؟

میرحسینی، تصمیمات اشتباه سازمان بورس را هم در تبدیل اصلاح ذاتی به یک ریزش در بازار سرمایه، موثر دانست و گفت: تصمیماتی نظیر ۲ زمانه کردن بازار یا اقداماتی که برای مقابله با خرابی هسته بورس انجام شد و مباحث دیگری که به تصمیمات سازمانی باز می‌گردد در سرانجام امروز بورس تاثیر داشته است.

این کارشناس مسائل بانکی و بازار سرمایه، ضمن تاکید براینکه نگاه به بورس، هیچ زمانی و در هیچ نقطه‌ای از جهان، کوتاه مدت نبوده است، گفت: متاسفانه به واسطه رشد وحشتناکی که از طی چند ماه ابتدای امسال در بورس شاهد بودیم و منجر به رشد حدود ۱۵۰ درصدی شاخص شد، توهمی را در تریدرها و افرادیکه تازه وارد بورس شده بودند ایجاد کرد که طی مدتی بین یک روز تا یکماه باید به سودهای چندصد درصدی دست یافت.

میرحسینی گفت: در بازار سرمایه زمانیکه ما صحبت از کوتاه مدت می‌کنیم منظور حداقل ۵ تا ۶ ماه زمان است، دید میان مدت یعنی حداقل زمانه یکساله و دید بلندمدت بیش از یک و نیم تا ۲ سال را شامل می‌شود؛ حال آنکه توهم ایجاد شده به دلیل رشد شدید و وحشتناک شاخص، باعث تغییر در این تعریف ها شد و افراد کوتاه مدت را یکی دو روزه، میان مدت را یکی دو هفته و بلند مدت را یکی دوماهه تعبیر کردند.

او با اشاره به اینکه بارها با سئوالاتی بسیار عجیب و بی‌پایه و غیرعلمی از سوی سرمایه‌گذاران تازه وارد به بازار سرمایه مواجه شده است، گفت: بعضی این پرسش را مطرح می‌کردند که سازمان بورس باید بابت ۲ روز تعطیلی پایان هفته، زیان تریدر را جبران کند! و این نوع نگاه، باعث واکنش‌های اخیر در بازار سرمایه شده است.

میرحسینی در خصوص آینده بازار سرمایه در ایران و اینکه آیا تاثیر شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داخل کشور و رخدادهایی نظیر انتخابات امریکا و دیگر رویدادهای بین‌المللی، چه تاثیری بر این بازار خواهد داشت، گفت: تحت هر شرایطی آینده بازار بورس بسیار بسیار خوب است.

این تحلیلگر بازار سرمایه، گفت: مطمئنا، آینده بازار سرمایه بسیار مطمئن و خوب خواهد بود؛ در حالت و در هر شرایط سیاسی، بورس بازاری امن، شفاف و تاثیرگذار خواهد بود.

میرحسینی با بیان اینکه از روز سه‌شنبه ۱۹ شهریور امکان بازگشت تعادل به بازار بورس، دور از انتظار نیست، گفت: اعتقاد دارم که اگر افراد با دید میان مدت و بلند مدت وارد این بازار شده باشند و در مسیر ارتقاء دانش بورسی خود هم اقدام لازم را انجام دهند و قوانین فعالیت در این بازار را رعایت کنند، قطعا سودشان بیش از زیان خواهد بود.

این تحلیلگر بازار سرمایه در عین حال تاکید کرد که شرایط کنونی بورس، برای تریدرهای با دانش و آگاه که به دنبال تریدهای هفتگی و روزانه هستند و نوسانگیری می‌کنند، بستر مناسبی ایجاد کرده است.

وی گفت: به عنوان یک فعال بازار بورس از دولت می‌خواهم که بورس را رها کند تا راه خودش را برود؛ این به معنای آن نیست که دولت از بورس حمایت نداشته باشد؛ خیر، عرضه اولیه سهم‌های جدید، عرضه صندوق‌های‌ای تی اف، تبدیل سهام عدالت و... اقدامات خوبی محسوب می‌شود که قطعا باید مد نظر باشد و تداوم یابد.

میرحسینی تصریح کرد: خواسته من و دیگر فعالان بازار بورس اینست که دولت به دنبال هدایت بورس نباشد، حمایت از این بازار را به عنوان یک شیوه در برنامه قرار دهد؛ هدایت بازار باید در اختیار تریدرها؛ هدف‌گذاری و مدیریت هم در اختیار سازمان بورس باشد.

توصیه ای به سهامداران

او اضافه کرد: دولت اگر قصد حمایت بورس را دارد و می‌خواهد برنامه‌ای را تدوین و اجرا کند، باید کار تهیه و تدوین برنامه را به اتاق فکر و کارشناسان سازمان بورس بسپارد؛ این موضوع در تمام بازارهای سرمایه سراسر جهان، یک رویه و قاعده است؛ بازار سرمایه و حمایت و مدیریت آن قوانین خاص خود را دارد و نمی‌توان با نسخه‌های یکباره و تصمیمات خلق‌الساعه با آن مواجه شد.

میرحسینی ادامه داد: اگر دولت قصدی برای حمایت از بورس دارد، که قطعا اینگونه است، اگر می‌خواهد با کمک بازار سرمایه رشد اقتصاد را بستر‌سازی کرده و با تحریم‌ها مقابله کند؛ باید کار را به اتاق فکر سازمان بورس بسپارد.

این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: هماهنگونه که بارها به تریدرها خصوصا افرادی که به تازگی وارد این بازار شده‌اند توصیه کرده‌ام، تاکید می‌کنم که برای فعالیت در این بازار و کسب سود منطقی و معقول، باید قوانین بورس و بازار سرمایه را رعایت کرد و پرتفوی سلامت را بست.

میرحسینی گفت: توصیه اکید، رعایت اینست که با پول قرضی، وام، پول تاریخ‌دار و... نباید وارد بازار سرمایه شد؛ مردم حتی اگر سرمایه اندکی دارند، به همان اکتفا کنند. تریدر موفق قمار نمی‌کند، عملکردی مستقل دارد، در صنایع مختلف سرمایه‌گذاری انجام داده و سهم‌های بنیادی را خریداری می‌کند.

او گفت: افراد باید مطمئن باشند که اگر با دید میان مدت و بلند مدت، با رعایت قوانینی که مطرح شد و با ارتقاء دانش بورسی، در بازار سرمایه فعالیت کنند، اتفاقی برای سرمایه آنان رخ نمی‌دهد و ضررشان به مراتب از سود کسب شده، کمتر خواهد بود.

میرحسینی با توصیه به سهامداری، گفت: همین الآن و در شرایط ریزشی و بحرانی بورس، به تمام سهامداران توصیه می‌کنم که تا زمان ثبات بازار سهام خود را نگهداری و باصطلاح سهامداری کنند، بعد از ایجاد ثبات و تعادل در بازار، برای مشکلات ناشی از ریزش قیمت سهم، راه‌حل‌های مناسب و متناسب وجود دارد.

این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه خبرهای بسیار خوبی در خصوص بهبود وضعیت این بازار وجود دارد که به زودی سهامداران از آنها مطلع خواهند شد، گفت: به حتم زمان کوتاهی تا تعادل بازار فاصله داریم و بهترین گزینه در این شرایط، سهامداری و عمل به قوانین منتهی به پرتفوی سلامت است.