بورس رکن مهمی در اقتصاد کشور

بازار سرمایه در چهار ماه نخست سال به واسطه ورود منابع نقدی افرادی که تا به حال بورس را تجربه نکرده بودند شاهد رشد فزاینده بود، این حجم جریان نقدی ورودی که به طور میانگین در ماه‌های تیر و مرداد به روزی هزار میلیارد تومان رسید باعث شد طرف تقاضا نسبت به طرف عرضه در بازار سرمایه متورم شود؛ بنابراین رشدی که در ماه‌های گذشته تجربه شد، آفت بازار سرمایه محسوب می‌شود و اتفاقا شرایط بازار درحال‌حاضر غیرمنطقی و نگران‌کننده نیست.

علی اسلامی بیدگلی، کارشناس بازار سرمایه ضمن تحلیل حرکت روزهای گذشته شاخص چشم‌انداز آتی بازار سرمایه را ترسیم کرد و گفت: آنچه که این روزها و چند روز گذشته از بازار سرمایه می‌بینیم؛ نشان‌دهنده رفتار واقعی بازار سرمایه است و آنچه که چند ماه گذشته اتفاق افتاد، ناشی از یک رفتار هیجانی، متعلق به سرمایه‌گذارانی بود که به دلیل فقدان فرهنگ‌سازی به طور مستقیم وارد بازار سرمایه شدند.

وی با بیان اینکه هرگونه نوسان غیرمتعارف ناشی از هیجان، از جمله نوسان‌های صعودی به عنوان آفت بازار سرمایه محسوب می‌شود، افزود: باید توجه کنیم که داد و ستد در بازار سرمایه فرآیند پیچیده و تخصصی است که به دانش، آگاهی و تجربه نیاز دارد و افراد بدون کسب تخصص و تجربه لازم در روزهای اصلاح بازار هیجانی عمل می‌کنند و باعث تشدید نوسان شاخص می‌شوند.

 اسلامی در پاسخ به این سوال که برای مدیریت فضای هیجانی بازار باید چه رویکردی داشت، افزود: ما باید سرمایه‌گذاران خرد و عمده را که زمان معامله‌گری آنها در بازار سرمایه حداقل کمتر از یک سال است به سمت سرمایه‌گذاری غیر مستقیم، شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری و سبد گردان‌ها هدایت کنیم.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: البته باید نهادهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هم بسترها و زیر ساخت‌های لازم را برای پاسخ به نیازهای سرمایه‌گذاران داشته باشند، اگر شرایط لازم مهیا نباشد سرمایه‌گذارها به ناچار به سمت سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سرمایه هدایت می‌شوند.

وی افزود: از این پس باید در سرمایه‌گذاری دقت کنیم. به صورت تاریخی ارزش بازار سرمایه ما نسبت به تولید ناخالص داخلی حدود ۰.۴ تا ۰.۵ بوده، اما در مقطعی ارزش بازار نسبت به تولید ناخالص داخلی از یک هم فراتر رفت و حتی به ۲ نزدیک شد؛ بنابراین بازار سرمایه ما با یک ریسک جدید مواجه شد و افت شاخص در ماه گذشته اثر بخشی این ریسک جدید را کاهش داد.

اسلامی با اشاره به اینکه بازار با ریسک نقد شوندگی هم مواجه شد، گفت: بسیاری از سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای که به صورت مستقیم به بازار سرمایه وارد شدند در مواجهه با صف فروش با هیجان و ترس رفتار کردند و این امر عامل افزایش فرآیند اصلاح بازار شد. البته خوشبختانه تدابیری که سازمان بورس و مسئولان سازمان بورس طی سه هفته گذشته اتخاذ کردند، کمک بسیاری به کاهش ریسک نقد شوندگی کرد. به ویژه بحث اوراق اختیار خرید و فروش و سهام خزانه شرکت‌ها که از سوی سازمان پیگیری می‌شود به میزان قابل توجهی به نقد شوندگی بازار کمک می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: با همه اقدامات اثرگذار نهاد ناظر و مدیریت شرایط اما توصیه ما به سرمایه‌گذاران این است که از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بورس وارد شوند، در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم با ریسکی به عنوان ریسک نقدشوندگی هم مواجه نیستیم. در آنجا مدیر صندوق موظف است، وجوه سرمایه‌گذاران را در صورت ابطال یا فروش واحدهای سرمایه‌گذاری در موعد مقرر به آنها پرداخت کند.

سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس

وی افزود: بنابراین اهمیت بازار سرمایه برای دولت و دولتمردان خیلی بیشتر از گذشته شده و در موقع بروز بحران دولت و دولتمردان از منابع و منافع مردم حمایت می‌کنند و تدابیری را خواهند اندیشید که برخی از ریسک‌ها برای سرمایه‌گذار کاهش پیدا کند.

اسلامی ادامه داد: سرمایه‌گذار بورسی باید به این موضوع توجه کند که سرمایه‌گذاری بازار سرمایه بلند مدت است، تجربه نشان داده با در نظر گرفتن این متغیر، در بورس بازدهی بالاتر از سایر بازار‌ها ایجاد می‌شود.

عضو هیات مدیره شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آرمان آتی تاکید کرد: بازار سرمایه دارای پیچیدگی است، این پیچیدگی نیاز به افزایش سواد مالی دارد. ما باید تلاش کنیم سواد مالی مردم و مدیران افزایش پیدا کند. چیزی که این روز‌ها خیلی مهم است، سواد مالی مدیران غیر متخصص و خارج از خانواده بازار سرمایه است که در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های بازار سرمایه کشور نقش دارند. بدون سواد مالی بعضا با تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی مواجه می‌شویم که متناسب با شرایط بازار سرمایه و نیازهای مردم نیست. همواره بازار به روند رو به رشد و منطقی خود باز می‌گردد اما ما شاهد افت و خیز ذاتی شاخص هم خواهیم بود.

وی افزود: به آن دسته از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد که با مفاهیم بورسی و رفتار مالی آشنایی ندارند توصیه می‌کنم به شکل غیرمستقیم و از طریق مشاورین دارای مجوز، سبدگردان‌ها و صندوق‌ها به بازار سرمایه ورود کنند و امیدوارم تصمیم‌گیران اقتصادی کشور که با بازار سرمایه آشنا نیستند، هیجانی اظهار نظر نکنند و به هیجان بازار دامن نزنند.