اقتصادی غیرنفتی در بهار ۹۹ کوچک تر شد

آخرین گزارش از تحولات حساب‌های ملی حاکی از آن است که رشد اقتصادی غیرنفتی در فصل نخست امسال، به ۰.۶- درصد رسیده است. در این میان گروه‌های کشاورزی، صنایع و معدن و خدمات به ترتیب رشد ۳.۷، ۲.۵ و ۱.۶- درصدی را تجربه کردند. رشد قابل توجه بخش صنعت و معدن در دوره مذکور باعث شده است تا با وجود پیش‌بینی‌ها، اثر شیوع ویروس کرونا بر تولید ناخالص داخلی بدون نفت بسیار محدودتر بوده و در مقایسه با سایر کشورها، رشد اقتصادی کمتر متأثر شود.

براساس اطلاعات گزارش شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور، شاخص تولید ۱۳ گروه از ۲۴ گروه اصلی در فصل اول سال جاری نسبت به فصل اول سال گذشته، رشد مثبت داشته و سهم این ۱۳ گروه از شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی معادل ۸۳.۸ درصد از کل شاخص یاد شده است. بر این اساس، صنایعی نظیر «تولید انواع آشامیدنی‌ها»، «تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی»، «انتشار و چاپ» و «تولید داروها و فرآورده‌های دارویی» و نظایر آن رشد مثبتی تجربه کردند.

همچنین گروه‌هایی که در این دوره بیشترین رشد منفی را داشته‌اند شامل «تولید پوشاک»، «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات»، «تولید منسوجات» و «تولید محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری» است که عموماً با توجه به ماهیت کالاهای تولیدی صنایع یاد شده، افت تقاضا به دلیل شیوع ویروس کرونا از علل اصلی رشد منفی آن‌ها بوده است. با این وجود انتظار بر این است که این صنایع با کاهش محدودیت‌های مرتبط با شیوع ویروس کرونا، در فصول آتی رشد مناسبی را تجربه کنند.

همچنین گروه خدمات با نرخ رشد ۱.۶- درصد (فصل اول نسبت به فصل مشابه سال قبل) بیشترین اثرپذیری از شیوع ویروس کرونا را داشته است و تنها بخش با نرخ رشد منفی در تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سه ماهه اول سال جاری است. لازم به توضیح است در کنار محدودیت‌های مختلف اعمال شده در پی شیوع ویروس کرونا بر فعالیت‌های اقتصادی، لزوم کاهش «تعاملات اجتماعی افراد» و «میزان حضور آن‌ها در جامعه» موجبات افت شدید این گروه به خصوص در زیرگروه‌های «خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی» و «بازرگانی، رستوران و هتلداری» را در پی داشته است.

علاوه بر این، ذکر این نکته ضروری است که فعالیت‌های بخش واقعی اقتصادی از ابتدای سال ۱۳۹۸ روندی رو به بهبود را تجربه می‌کرد؛ به طوری‌که رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت طی فصول اول تا سوم سال ۱۳۹۸ روند افزایشی داشت و طی فصول اول تا سوم تولید به ترتیب معادل ۰.۴، ۰.۵ و ۳.۸ درصد رشد را تجربه کرد. اما در پی شیوع ویروس کرونا از اواخر بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸، تداوم روند اشاره شده به ویژه در بخش خدمات با چالش جدیدی مواجه شد و رشد اقتصادی فصل چهارم سال ۱۳۹۸ به ۰.۱ درصد محدود شد.

همچنین عمده اثر شیوع ویروس کرونا در گروه خدمات بوده است و در صورت تداوم وضعیت عادی (بدون شیوع ویروس کرونا)، مثبت بودن رشد تمام گروه‌های غیرنفتی در فصل اول سال تحقق می‌یافت. بر این اساس انتظار می‌رود که از فصل دوم سال جاری و با کاهش محدودیت‌های مرتبط با شیوع ویروس کرونا، رشد تولید ناخالص داخلی ارقام بهتری را تجربه کند؛ موضوعی که عملکرد و شاخص تولید پنج‌ماهه شرکت‌های صنعتی فعال در بازار بورس نیز موید آن است.