بازاری پرسود تر از دلار و سکه

آنچه مشخص است به دلیل فاصله قیمتی خودرو از کارخانه تا بازار، خرید و فروش و داد و ستد خودرو جذابیت زیادی برای دلالان و سوداگران دارد، به‌طوری‌که هر معامله به طور متوسط ۵۰ میلیون تومان سود برای واسطه‌گران دارد.

 به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که دوام قیمت‌گذاری دستوری و به‌دنبال آن فاصله قیمتی کارخانه تا بازار، خودرو را همچنان در راس بازارهایی که بیشترین سوددهی را دارد، قرار داده است. در این زمینه تلویزیون اینترنتی اکو ایران در نموداری به مقایسه بازدهی بازارها با تورم ماهانه مهر ۹۹ پرداخته است. بازار خودرو با سود ۲۰ درصدی بهترین بازدهی را در میان دیگر بازارها داشته و سود این بازار از بازارهای رقیب همچون سکه و ارز به مراتب بیشتر بوده است. در این مقایسه کمترین بازدهی با رشد منفی ۵/ ۱۱ درصد به بورس تعلق دارد و بیشترین بازدهی نیز با رشد ۴/ ۲۰ درصد نصیب خودرو شده است. رشد بازدهی خودرو در مهرماه در شرایطی اتفاق افتاده که سیاست‌گذار خودرو طی دو سال گذشته همراه با رونمایی از بسته‌های فروش یا بسته‌های مربوط به افزایش تولید در پی ساماندهی بازار بوده است. این در شرایطی است که نمودار مذکور نشان از شکست تمامی مسیرهای ساماندهی بازار توسط سیاست‌گذار خودرو دارد. هر چند لغو قیمت‌گذاری دستوری و آزادسازی قیمت می‌تواند منجر به کاهش فاصله قیمت از کارخانه تا بازار و به‌دنبال آن حذف دلالی و سوداگری شود با این حال سیاست‌گذار خودرو برای حمایت از حقوق مصرف‌‌کننده و همچنین ممانعت از افزایش بیشتر قیمت در کارخانه حاضر به پذیرش این مسیر نیست.

آنچه مشخص است مسیر کنونی (قیمت‌گذاری دستوری) بازی باخت-باخت تولید‌کننده و مصرف‌کننده را رقم زده و تنها دلالان و سوداگران بازار را منتفع کرده است. بررسی بازارها در مهرماه سال‌جاری گویای این نکته است که اگر بازدهی بازارها با هیجانات انتخابات آمریکا یا دیگر مسائل سیاسی نوسانی شده یا در برخی مواقع روند کاهشی در قیمت‌ها پیدا کرده، اما سپر بازار خودروی ایران ظاهرا محکم‌تر از دیگر بازارها است، به همین دلیل به محل امنی برای سوداگران و دلالان تبدیل شده است. در نمودار اکو ایران اما سود بازار سکه در بازه زمانی مذکور با کاهش قیمت‌هایی که در اواخر این ماه اتفاق افتاد به حدود ۷ درصد رسیده است، اما سود بازار خودرو همان‌طور که گفته شد با وجود شوک کاهش قیمت دلار در محدوده بالای ۲۰ درصد به کار خود در مهرماه پایان داده است. نکته قابل توجه دیگر اینکه سود خودرو در مهرماه از تورم این ماه نیز پیشی گرفته است. بر اساس داده‌های بانک مرکزی تورم ماهانه مهر ماه حدود ۷ درصد بوده که سود خودرو به ۳ برابر تورم این ماه رسیده است. همچنین نمودار تنظیم شده نشان می‌دهد بازار پرهیاهوی دلار بازدهی بسیار کمتری از بازار خودرو و بازار سکه داشته است؛ به نحوی که سرمایه‌گذاران در بازار دلار در مهرماه حدود ۴ درصد سود برده‌اند.

ضعیف‌ترین بازار نیز در این ماه بورس بوده که با تداوم ریزش‌های متوالی، سرمایه‌گذاران و سهامداران را با زیان ۵/ ۱۱ درصدی مواجه کرده است.