بازار آتی سکه احیا می‌شود؟

سعید ابراهیمی گفت: معاملات آتی، معاملاتی دو طرفه است که طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخص در آینده هستند و برای تضمین انجام تعهد هرکدام مبلغی را نزد بورس قرار می‌دهند. عوامل متعددی باعث شده است که افراد در دنیا به سمت معاملات آتی تمایل پیدا کنند که از آن جمله می‌توان به معافیت مالیاتی، تخصیص سود بانکی، امکان خرید و فروش تقریبا نامحدود و واریز روزانه سود به حساب مشتری اشاره کرد. در بازار معاملات آتی به دلیل شفافیت معاملات روزانه، بازارگردان می‌تواند کنترل بالایی روی معاملات بازار داشته باشد.

این فعال بازار سرمایه افزود: یکی از رایج‌ترین انواع معاملات آتی، معاملات آتی سکه بود که در ایران از سال ۱۳۸۷ مطرح و اجرا شد اما به دلایل غیر منطقی، امکان معاملات آتی سکه از بازار ایران گرفته شد. دلیل اصلی توقف بازار آتی سکه اولویت قرار دادن بازار نقدی بود. یکی از عمده انتقادات به بازار معاملات آتی سکه این بود که مولفه‌های تاثیرگذار بر قیمت سکه و در نتیجه وجود ابهام قیمتی شدید در بازار این دارایی بر تصمیم سرمایه‌گذاران در بازار نقدی اثر می‌گذارد.

ابراهیمی افزود: از دلایل راه‌اندازی معاملات آتی سکه طلا می‌توان به سراسری کردن معاملات طلا در کشور، پوشش ریسک معاملات طلا و جلوگیری از خروج سرمایه و جذب نقدینگی اشاره کرد. اما دلایل واهی و کارشناسی نشده منتقدان همزمان با اوج گیری و استقبال بازارهای کالایی دنیا از این نوع معاملات، باعث متوقف شدن این معاملات در بورس کالا شد. باید توجه داشت که از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار آتی، شفافیت و عدم توانایی دستکاری معاملات است. موضوعی که در همه دنیا به اثبات رسیده این است که بازار‌های آتی دقیقا می‌تواند همان کارکرد بازار سرمایه از نوع خرید و فروش اوراق سهام را داشته باشند و تفاوت خاصی در کارکرد وجود ندارد.

این فعال بازار سرمایه ادامه داد: با این تفاسیر باید ابراز کرد که متوقف شدن معاملات آتی سکه، هزینه فرصتی که بابت پویایی این بازار پرداخت شده بود را هدر داد و پول از این بازار به سمت بازار‌های نقدی جریان پیدا کرد. پرواضح بود که این اتفاق باعث ایجاد التهاب در بازار نقدی طلا خواهد شد که نتیجه سیاست‌های اجرایی کارشناسی نشده در این زمان به وضوح مشخص است.

اگر آتی سکه امروز بود...

ابراهیمی اشاره کرد: استفاده از ابزار معاملات آتی سکه در زمان کنونی با توجه به تجربه بسیار موفق آن در گذشته برای جذب نقدینگی می‌تواند باعث ایجاد تعادل در بازار سنتی طلا شود و این موضوع در جذب سرمایه‌گذاران و کاهش التهاب بازار نقدی اثرگذار خواهد بود. می‌توان ادعا کرد در صورت وجود بازار آتی سکه، بخش عمده‌ای از نقدینگی‌های بازار طلا راهی معاملات کاغذی سکه یعنی بازار آتی می‌شد. با ایجاد قوانین جدید و کارا می‌توان با بازگشایی مجدد این قراردادها، بازاری شفاف، کارآمد و امن برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرد و همچنین بازارگردان‌ها می‌توانند با کنترل عرضه و تقاضا در این بازار، شرایطی مطمئن برای جذب سرمایه‌گذاران و جهت دهی به حوزه طلا را انجام دهند.

این فعال بازار سرمایه در پایان گفت: معاملات آتی، ابزاری کاربردی است که می‌تواند به خوبی به جذب نقدینگی کمک کند و همانطور که در بازارهای کالایی سطح جهان بیشترین حجم معاملات بر روی ابزار‌های مشتقه است، می‌توان با بهره گیری از تجربه گذشته‌ بورس کالای ایران، به سمت بهره گیری از این ظرفیت‌ها حرکت و زیرساخت‌های آماده آن را دوباره فعال کرد.