چشمانداز قیمت دلار در سال آینده
رئیسجمهوری روز گذشته پنج پیام مهم بودجه را «افزایش ارزش پول ملی»، «چشمانداز روشن اقتصاد»، «نگاه حمایتی به معیشت مردم»، «عدم اتکا به نفت» و «کوچک کردن دولت» عنوان کرد. روحانی درباره ارز گفت: «ارز را بر مبنای ۱۱هزار تا ۱۱هزار و ۵۰۰ تومان مدنظر قرار دادیم تا ارزش پول ملی ما بالا برود و در سال آینده این کار شدنی و امکانپذیر است.»
به بهانه اظهارنظر ارزی رئیسجمهور، برداشت اقتصاددانان و کارشناسان را در این زمینه جویا شد. کارشناسان معتقدند بازگشت دلار از اضافه پرش باید در دو سناریو مدنظر قرار گیرد. با فرض عدمحصول درآمدهای نفتی، نرخ ارز تابعی از تراز تجاری و صادرات غیرنفتی است و با رشد صادرات، بهتدریج قطر حباب ارز کاهش پیدا میکند. اما حصول درآمدهای نفتی باعث میشود که نرخ ارز در کوتاهمدت کاهش بیشتری داشته باشد و حتی امکان نزول به زیر ۲۰هزار تومان وجود دارد. در این حالت، سیاستگذار باید به نحوی عمل کند که از امکان حمله سفتهبازانه و شرایط ایجاد ابرنوسان پرهیز شود.
سیگنال دلاری از سال آینده
رئیسجمهوری روز گذشته در صحبتهای خود، تصویری برای ارز سال آینده ارائه کرد. حسن روحانی در صحبتهای خود درخصوص نرخ ارز بودجه و روند نرخ ارز در سال آینده کاهش نرخ ارز را یکی دیگر از اقدامات دولت در بودجه سال آینده برشمرد و تصریح کرد: «افزایش ارزش پول ملی یکی از پیامهای مهم بودجه است بنابراین ارز را بر مبنای ۱۱هزار تا ۱۱هزار و ۵۰۰ تومان مدنظر قرار دادیم تا ارزش پول ملی ما بالا برود در یک شرایطی در سال آینده این کار شدنی و امکانپذیر است و هیچکدام اینها آرزو نیست که این اقدام بر مبنای محاسبات دقیق انجام شده است.» البته معنی دقیق این صحبت رئیسجمهوری بهطور کامل مشخص نشد و چند نوع برداشت را در رسانهها و فضای مجازی در پی داشت. گروهی معتقد بودند که برداشت رئیسجمهوری این است که نرخ ارز بازار در سال آینده نیز به سطح ۱۱ هزار تومان کاهش پیدا خواهد کرد و در حقیقت، دولت نیز تلاش خواهد کرد که با لغو تحریمها نرخ دلار را به سطح ۱۱ هزار تومان کاهش دهد. گروه دیگری، نیز عنوان کردند که مبنای صحبتهای رئیسجمهور این بوده که ارز ۴۲۰۰ تومانی جای خود را به ۱۱ هزار تومانی داده است. همچنین برخی نیز تاکید کردند منظور نرخ رئیسجمهوری نرخ ارز ETS یا همان معاملات الکترونیکی است که نرخی بین ۱۷ هزار تومان یا همان نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی است. اگرچه که دقیقا مشخص نشد منظور از صحبتهای روز گذشته، دقیقا کدام نرخ بود، اما کارشناسان معتقدند که پیشبینی از نرخ ارز تابع بسیاری از مسائل نظیر میزان صادرات نفتی و غیرنفتی، رشد متغیرهای پولی، روند انتظارات تورمی، متغیرهای سیاسی و مکانیزم تحریمها، سطح تولید و سایر متغیرها است. بنابراین نمیتوان یک اظهارنظر دقیق در این خصوص ارائه کرد. گرچه که اظهارنظرها و برداشت از صحبتهای روحانی متفاوت بود، اما کارشناسان بر چند موضوع مهم تاکید میکنند:
نخست اینکه نرخ ارز سال آینده تابعی از میزان فروش نفت است، بنابراین نرخ ارز با نفت یک معنی پیدا میکند و بدون آن نیز معنی دیگر. اگر تحلیل نرخ ارز بدون نفت را ملاک قرار دهیم، این نرخ تابعی از صادرات غیرنفتی است، که البته احتمال افزایش صادرات غیرنفتی وجود دارد و در نتیجه اضافه پرش نرخ ارز نیز کاهش مییابد. از سوی دیگر، احتمالا صادرات نفتی نیز بر روند نرخ ارز سال آینده اثرگذار خواهد بود، اما باید مدیریت درآمدهای نفتی به شکلی باشد که تجربههای تلخ گذشته در تثبیت دستوری نرخ ارز و پرشهای ناگهانی رخ ندهد. تزریق دلارهای نفتی برای کاهش نرخ ارز میتواند تجربه بیماری هلندی در اقتصاد کشور را تکرار کند. موضوع دوم این است که درحالحاضر بهدلیل شرایط سیاسی و تحریمها، نرخ ارز دارای حباب یا اضافه پرش بوده، اما باید این حباب شکنی با سرکوب نرخ ارز به وسیله تزریق منابع نفتی اشتباه گرفته نشود. در نتیجه سیاستگذار باید یکنرخی را مدنظر قرار دهد که از یکسو از سمت متغیرهای حقیقی و نرخهای بازار حمایت شود و از سوی دیگر، یک تعادلی را برای واردکنندگان و صادرکنندگان ایجاد کند.
در نتیجه کارشناسان معتقدند که نمیتوان یک نرخ را برای سال آینده در نظر گرفت و اعلام کرد که باید تنها بر این اساس حرکت کرد، اما حتی با پیش فرض رفع تحریمها و بازگشت درآمدهای نفتی شاید نرخ ارز را بتوان در محدوده ۱۶ هزار تومان با دامنه نوسان هزار تومان در نظر گرفت. درحالحاضر مهمترین موضوع ثبات و پیشبینی پذیر شدن نرخ ارز در یک محدوده مشخص است.
ارسال نظر