آشنایی با پرسودترین بازار سرمایه گذاری

در فصل دوم سال، سکه و دلار سعی کردند عقب‌ماندگی قیمتی خود را نسبت به بازار سهام جبران کنند و روند قیمتی در تابستان حکایت از رشد ۶۵ درصدی سکه و ۴۳ درصدی دلار داشت. این در حالی بود که میزان بازدهی بازار سهام تا ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد.

به این ترتیب، می‌توان گفت که تمام بازارها در نیم سال اول افزایشی بودند، ولی شدت حرکتی آنها در بهار و تابستان متفاوت بود. فصل سوم سال، زمانی برای جبران اضافه پرشی بود که در بهار و تابستان رخ داد. در پاییز قیمت‌ها در هر سه بازار عقب‌نشینی کردند تا میل به تعادل آشکارتر شود؛ از لحاظ روند قیمتی، بورس، دلار و سکه، در پاییز همگرایی در جهت نزول را تجربه کردند.

پاییز نزولی در بازارها

پاییز، زمان نزول تمام بازارها بود؛ فصل سوم امسال با افزایش شدید قیمت‌ها در بازار ارز و سکه آغاز شد ولی این روند از هفته انتهایی مهرماه تغییر کرد و به‌تدریج با افزایش فروش ها، قیمت‌ها به سطح پایین تری نسبت به انتهای تابستان رسیدند. دلار که در انتهای تابستان در کانال ۲۷ هزار تومانی قرار داشت، ‌در آخرین روز آذرماه روی عدد ۲۵ هزار و ۴۵۰ تومان قرار گرفت؛ دو کانال افت طی سه ماه و نزول ۶/ ۶درصدی.

 نزول فصلی دلار در شرایطی رقم خورد که اسکناس امریکایی در تابستان ۴۳ درصد و در بهار ۱۸ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده بود. اگر قرار باشد روند بازار در نیمه دوم سال تغییر کرده باشد، می‌توان تصور کرد که در زمستان حتی قیمت این ارز کاهش بیشتری را تجربه کند. تنها در بازار ارز، رفتار معامله‌گران تغییر نکرده بود که در سایر بازارها هم عموم بازیگران فروشنده شده بودند.

به‌عنوان مثال، سکه امامی در فصل سوم سال بیش از ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داد. این فلز گران‌بها در اواخر تابستان در کانال ۱۳ میلیون قرار داشت، حال آنکه در آخر آذر در محدوده ۱۱ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان قرار گرفت که نشان دهنده بازدهی منفی ۱۰ درصدی فلز گران‌بهای داخلی بود. سکه در تابستان ۶۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده بود و در فصل بهار هم روند افزایشی داشت. در بازار سهام چنین روندی حاکم بود. شاخص کل بورس که در فصل اول و دوم سال روند صعودی داشت، در پاییز تحت تاثیر جریانات نزولی قرار گرفت.

به این ترتیب، می‌توان گفت که تمام بازارهای پرریسک پس از سودهای زیادی که نصیب معامله‌گران خود در ۶ ماه ابتدایی سال کردند، در سه ماه اول نیم سال دوم سال، آنها را در موقعیت ضرر قرار دادند. دو عامل مهم اثرگذار در روند نزولی تمام بازارها را می‌توان شناسایی کرد؛‌ اولی، تغییر سمت و سوی انتظارات تورمی به واسطه خروج آتی ترامپ از کاخ سفید و احتمال زیاد پایان فشار حداکثری و دومی، شناسایی سود معامله‌گران بزرگ از خریدهای سنگین گذشته.

به نظر می‌رسد، روند بازار ارز و سکه در زمستان هم تحت تاثیر متغیر اول یعنی اندازه انتظارات تورمی، موقعیت خود را تعیین کنند. عده‌ای باور دارند، احتمال مذاکرات ایران و امریکا در زمستان می‌تواند منجربه تخفیف بیشتر انتظارات تورمی و در نتیجه افت بیشتر قیمت سکه و دلار شود. این در حالی است که عده دیگری از فعالان باور دارند، مذاکره‌ای در کار نخواهد بود یا در صورت مذاکره، رفع تحریم‌ها به سرعت صورت نمی‌گیرد. این گروه اعتقاد دارند بازارها در فصل آخر مسیر متفاوتی را نسبت به پاییز سپری خواهند کرد. البته روند بازار در روزهای انتهایی پاییز بیشتر مطابق با نظر گروه اول پیش می‌رفت. در بازار ارز و سکه در روزهای انتهایی بازار تقاضای خاصی وجود نداشت.

همین عامل موجب شد که دلار در آذرماه هم حدود ۹/ ۱ درصد از ارزش خود را از دست بدهد. در بازار سکه اوضاع کمی فرق داشت و این فلز گران بها توانست در آذر در برابر کاهش قیمت مقاومت کند و حدود ۴/ ۰ درصد افزایش پیدا کرد. به نظر می‌رسد سکه‌بازان نسبت به رشد آتی اونس طلا تا حدی خوشبین شده‌اند و انتظار دارند که با تصویب بسته حمایتی در امریکا، قیمت طلا به سوی سطوح بالاتر قدم بردارد.

با این حال، سکه در صورتی که بخواهد افزایش معناداری را تجربه کند، نیاز به بال و کمک دلار خواهد داشت. بدون افزایش دلار، دشوار است که سکه حتی به بالای ۱۳ میلیون تومان که قیمت انتهای تابستان این فلز گران بها بود، بازگردد. در کنار این، در بازار سهام، شرایط در آذرماه کمی متفاوت شد و شاخص کل بورس رفتار افزایشی از خود نشان داد. با این اوصاف می‌توان گفت روند انتهای پاییز بیشتر از تقویت احتمالی بورس و سکه در مقایسه با دلار خبر می‌داد.

روایت یک نزول در پاییز

رفتار دلار در فصل پاییز را می‌توان به سه بخش مختلف تقسیم کرد. سه هفته ابتدایی مهرماه که قیمت رویه صعودی با سرعت زیاد داشت. نزول اول بازار، سه هفته قبل از انتخابات امریکا رخ داد و ریزش دوم دلار پس از انتخابات امریکا.در فاز اول، دلار حرکت افزایشی خود را از کانال ۲۷ هزار تومانی آغاز کرد و به بالای ۳۲ هزار تومان هم رفت. از تاریخ ۲۷ مهر، جهت بازار نزولی شد و تا نزدیکی انتخابات امریکا یعنی ۱۰ آبان تا محدوده ۲۷ هزار تومان هم عقب نشست.

در واقع دلار تمام افزایش مهرماهی خود را در اوایل آبان ماه پس داده بود. با اعلام نتایج اولیه انتخابات امریکا و پیروزی ترامپ در برخی ایالات کلیدی، ‌میزان خریدها در بازار بسیار زیاد شد و حتی قیمت دلار یک‌بار دیگر در آستانه مرز ۳۰ هزار تومانی قرارگرفت. با این حال، با پیروزی بایدن، به شدت فروش‌ها در بازار ارز زیاد شد و حتی قیمت در مقطعی به زیر ۲۴ هزار تومان هم رفت. در اواخر پاییز تقریبا شرایط متعادلی بر بازارارز حکم فرما شده بود. قیمت عمدتا بین ۲۵ هزار و ۸۰۰ تا ۲۶ هزار و ۳۰۰ تومان نوسان می‌کرد تا اینکه در روزهای آخر آذر، قیمت دلار به زیر ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان هم رفت. گفته می‌شود در صورتی که دلار محدوده ۲۵ هزار و ۲۰۰ تومانی را از دست بدهد، می‌تواند به کانال ۲۴ هزار تومانی هم سقوط کند.

بازدهی سه بازار بورس، دلار و سکه در سال ۹۹

تصویر طلا در فصل پاییز را می‌توان در نوسانات بالای روزانه و هفتگی، اما ناکامی در رسیدن به مرزهای قیمتی بالاتر دید. فلز زرد روز اول مهر را در قیمتی نزدیک به مرز ۱۹۰۰ دلاری آغاز کرد، اما در ادامه این فصل نتوانست جایگاه خود را در بالای این مرز روانی مهم حفظ کند و در محدوده۱۸۸۰دلار به کار خود پایان داد تا افت یک‌درصدی در پاییز برای اونس رقم بخورد. به‌طور کلی

مهم‌ترین چالش معامله‌گران در این فصل رفت و برگشت طلا میان کانال‌های ۱۹۰۰ و ۱۸۰۰ دلاری بود.

بالاترین قیمتی که طلا توانست در این سه ماه به ثبت برساند، ثبت ارزش ۱۹۶۵ دلاری بود که در تاریخ سوم نوامبر به ثبت رسید.

خوش‌بینی بازارها از پیروزی جو بایدن و احتمال اقدامات انبساطی بیشتر از سوی تیم دموکرات او طلا را دوباره به مرز ۲ هزار دلاری نزدیک کرد، اما حدود یک هفته بعد در ۹ نوامبر با انتشار نخستین خبر موفقیت‌آمیز بودن واکسن کرونا، این فلز ارزشمند طی یک روز بیش از ۵/ ۴ درصد افت قیمت داشت تا با سرعت از میانه کانال ۱۹۰۰ دلاری به قیمت ۱۸۶۰ دلاری برسد.

پس از آن و با انتشار پی‌درپی اخبار مربوط به کشف واکسن‌های موثر جدید برای ویروس کرونا و امیدواری بازارها به بهبود چشم‌انداز اقتصادی و متعاقبا افزایش ریسک‌پذیری معامله‌گران روزهای تیره طلا آغاز شد. همین روند ادامه پیدا کرد تا این فلز ارزشمند در آخرین روزهای ماه نوامبر با ثبت قیمت ۱۷۶۴ دلاری پایین‌ترین قیمت خود را در ماه پاییز به ثبت برساند.

ماه نوامبر که در ابتدا به دلیل نتیجه انتخابات امریکا به‌نظر می‌آمد ماه خوبی برای طلا باشد، با چرخش اخبار به سوی واکسن در نهایت با ثبت بازده ماهانه منفی ۴/ ۵ درصدی به یکی از بدترین ماه‌های اونس در سال‌های اخیر تبدیل شد.

در ماه سپتامبر نیز که دو سوم آن سپری شده است و سرمایه‌گذاران در آستانه تعطیلات پایان سال میلادی قرار دارند طلا عملکرد بهتری نسبت به ماه قبل از خود داشت و در نهایت این فلز ارزشمند بخش عمده ضررهای نوامبر را تاکنون جبران کرده است، تا به نوعی بتوان گفت طلا در پاییز امسال با تمام فرازها و فرودهایش در جا زده است.

بازیگران سپتامبر و اکتبر

طلا در حالی پا به ماه پاییز می‌گذاشت که قبل از آن به غیر از ماه آگوست، ماه‌های رویایی را برای معامله‌گران رقم زده بود. طلا سوار بر موج پاندمی کرونا و اقدامات انبساطی بانک‌های مرکزی برای مقابله با آثار اقتصادی این پاندمی، چهار ماه متوالی بازدهی صعودی داشت. نکته جالب توجه آنکه مقدار این بازدهی‌ها قابل توجه بود و به‌عنوان مثال مجموع بازدهی فلز زرد در دو ماه آوریل و جولای، تقریبا برابر با کل بازدهی طلا در سال ۲۰۱۹ بود؛ این در حالی است که خود سال ۲۰۱۹ یکی از بهترین سال‌های دهه اخیر برای بازار فلزات ارزشمند به حساب می‌آمد.

همین روند سبب شده بود که طلا در ماه آگوست و در آستانه سومین فصل از سال، بالاترین قیمت خود را در طول تاریخ یعنی قیمت ۲۰۷۳ دلاری به ثبت برساند. با این وجود در ماه سپتامبر بسیاری از معامله‌گران برای حفظ سودهای خود دست به فروش بخشی از دارایی‌های خود زدند تا فلز زرد در مجموع دو ماه سپتامبر و اکتبر در حدود ۵ درصد از ارزش خود را از دست بدهد.

یکی دیگر از عواملی که سبب شد طلا نتواند طی این دو ماه جایگاه خود را در بالای مرز ۱۹۰۰ دلاری حفظ کند، مذاکرات طولانی و بی‌نتیجه مقامات کاخ سفید از جمله استیون منوچین و رئیس دموکرات مجلس نمایندگان، نانسی پلوسی بر سر بسته محرک مالی جدید بود. طلا که به عقیده کارشناسان نیروی محرک اصلی صعود خود در نیمه اول سال ۲۰۲۰ را از اقدامات انبساطی و حمایتی بانک‌های مرکزی می‌گرفت، پس از اتمام ماه جولای و منقضی شدن آخرین بسته حمایتی در امریکا، پشتیبان پولی خود را از دست داده بود.

در حالی که در این مذاکرات، بخش دموکرات آن اصرار به تصویب بسته‌ای با حجم بالاتر از ۲ هزار میلیارد دلار داشت، نمایندگان جمهوری‌خواه بر سر بسته‌ای با حجم پایین‌تر پافشاری می‌کردند. به‌طور کلی با افزایش اقدامات انبساطی، انتظارات تورمی در میان معامله‌گران افزایش می‌یابد و از سوی دیگر با کاهش ارزش دلار امریکا به همان دلیل، شرایط برای صعود ارزش طلا فراهم می‌شود.

ماه پرماجرای نوامبر

با نزدیک شدن به ماه نوامبر، بازارها تمام حواس خود را روی یک موضوع متمرکز کرده بودند، انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا. رقابتی که در ابتدا بسیار تنگاتنگ به‌نظر می‌رسید و البته تا حدودی هم اینچنین شد. با مشخص شدن پیروزی بایدن، طلا یکی از بازارهایی بود که به استقبال پیروزی پیرمرد دموکرات رفت.

افزایش امیدواری به اقدامات حمایتی و انبساطی بیشتر از سوی دولت بایدن، سبب شد طلا با قدرت به بالای مرز ۱۹۵۰ دلاری برسد و بسیاری از سرمایه‌گذاران را امیدوار به ورود به هزاره سوم قیمتی خود کند. اما یک هفته از انتخابات نگذشته بود که شرایط به‌طور کلی عوض شد؛ انتشار اخبار مربوط به واکسن کرونا و اعلام پی در‌پی شرکت‌های مختلف مانند آب سردی بود که بر پیکر طلا ریخت و قیمت آن را تا میانه‌های کانال ۱۷۰۰ دلاری پایین کشید.

با آغاز ماه دسامبر نیز طلا تحت تاثیر عوامل متضادی از جمله اخبار مربوط به واکسن، مذاکرات تجاری برگزیت و بسته حمایتی جدید ۹۰۸ میلیارد دلاری در کنگره نوسان داشت. ماهی که تا اینجای آن قدرت عوامل صعودی به عوامل نزولی چربیده است و در نهایت سبب شده طلا با ایستادن در قیمت ۱۸۸۰ دلاری، فصلی پر از اتفاقات و ماجرا را تقریبا در نقطه شروع خود در فصل پاییز به پایان برساند.