کاهش حجم تجارت ایران با اوراسیا

طی هشت ماهه نخست ۱۳۹۹، حدود ۱۸ میلیون تن کالا (بدون احتساب نفت خام) به ارزش ۶۳۹ میلیون دلار به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳٩۸، به لحاظ وزنی، ۲۰ در صد و به لحاظ ارزشی ۶ در صد کاهش یافته است.

طی مدت مورد بررسی صادرات ایران به دو کشور روسیه و بلاروس، افزایش قابل توجهی هم از حیث مقداری و هم ارزشی داشته در حالی که صادرات به سه کشور دیگر ارمنستان، قرقیزستان و قزاقستان با افت توام وزنی و ارزشی همراه بوده است.

سهم کشورهای اوراسیا از مجموع صادرات کالایی ایران طی هشت ماهه ۱۳۹٩، از نظر ارزشی، در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۸، تغییر معناداری نداشته و فقط با حدود ۰٫۲ واحد درصد افزایش، به ۲٫۴ درصد رسیده است.

روسیه، شریک اول اوراسیایی ایران

در میان شرکای تجاری عضو اتحادیه اوراسیا، بیشترین ارزش صادرات ایران طی هشت ماهه ۱۳۹٩ مربوط به کشورهای روسیه و ارمنستان با ارزش صادرات به ترتیب ۲۸۵ میلیون دلار و ۲۳۳ میلیون دلار بوده و بیشترین واردات ایران نیز از کشور روسیه به ارزش ۷۲۷ میلیون دلار صورت گرفته است.

از کل صادرات ایران به ۵ کشور اوراسیا طی هشت ماهه ۱۳۹٩، حدود ۴۲۵ میلیون تن با ارزش ۳۳۰ میلیون دلار به اقلام کشاورزی و غذایی تحت فصول ۱الى ۲۲ کتاب مقررات صادرات و واردات اختصاص داشته است.

سهم این اقلام از کل صادرات ایران به ۵ کشور اوراسیا از حیث وزن معادل ۳۲٫۸ در صد و از لحاظ ارزشی برابر با ۵۱٫۶ درصد است.

مقاصد اصلی صادرات کشاورزی و غذایی ایران در بین کشورهای اوراسیا، سه کشور روسیه با رقم ۲۴۶ میلیون دلار، قزاقستان با رقم ۴۴٫۲ میلیون دلار و ارمنستان با رقم ۲۳۶ میلیون دلار هستند.

اگرچه تراز تجاری ایران با کشورهای عضو این اتحادیه در هشت ماهه ۱۳۹٩ همچنان منفی بوده، اما نسبت به مدت مشابه ۱۳۹۸، ۹۰ میلیون دلار از کسری تراز تجاری کاسته شده و به نفع ایران بهبود یافته است.

بخشی از بهبود تراز مزبور ناشی از افزایش صادرات و کاهش واردات (روسیه و بلاروس) و بخشی دیگر،

صرف ناشی از کاهش واردات (قزاقستان) محقق شده است. تراز تجاری ایران، طی این مدت با کشورهای ارمنستان و قرقیزستان تضعیف شده است.

نکته قابل توجه در مبادلات تجاری ایران با کشورهای این اتحادیه، تراز تجاری منفی بالای ایران با روسیه است که طی هشت ماهه نخست ۱۳۹۹ نیز همچنان منفی و ۴۴۲ میلیون دلار به نفع روسیه بوده است.