سرمایه گذاری در بیت کوین؛ تیری در تاریکی / هزینه استخراج چقدر است؟

با وجود اقدامات سختگیرانه در کشور و یا حتی برخورد قوه قضاییه با استخراج رمز ارزها در ایران، تب این فعالیت همچنان داغ است. اصلی‌ترین سوال که در ذهن مخاطبان ایجاد می‌شود میزان سودآوری این فعالیت است.

به زبان دیگری می‌توان این موضوع را تحلیل کرد به طوری که استخراج از رمز ارز یعنی دریافت پاداش در ازای اهدای قدرت دستگاه استخراج به شبکه که به تأیید تراکنش‌ها و برقراری امنیت آن منجر می‌شود. استخراج رمز ارز از یک کار تفریحی در سال ۲۰۱۰، به یک صنعت چند ۱۰ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۰ تبدیل شده است.

در واقع استفاده از ماینر یا همان دستگاه استخراج رمز ارز به معنای پولدار شدن نیست. در این باره عباسعلی حقانی نسب یک کارشناس اقتصادی درباره افزایش فعالیت مردم در بازار رمز ارزها، گفت: اگر افراد نمودار معاملات ارزی مثل رمز ارز یا سایر موارد را مشاهده کنند، با نوسانات زیادی مواجه می‌شوند، نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد سرمایه‌گذاری مستقیم در این بازار به دلیل ریسک بالا مخاطره آمیز است.

او بیان کرد: متاسفانه وقتی عده‌ای از مسئولان در بازار‌های رسمی تنش‌هایی را ایجاد می‌کنند قطع به یقین بازار‌های غیر رسمی می‌آیند و سرمایه‌ها را جذب می‌کنند. در رابطه با رمز ارز باید گفت علاوه بر معاملات، استخراج ارز هم از اهمیت بالایی برخوردار است، اما متاسفانه با توجه به قانونی که وزارت نیرو در این رابطه گذاشت، منفعت ناشی از استخراج رمز‌ ارز را از تولید‌کننده گرفت و به‌دست دلالان سپرد، دولت باید در این رابطه ورود کند و نظارت لازم را از طریق دستگاه‌های مربوطه به عمل آورد.

سرمایه‌گذاری در رمز ارز مثل تیری در تاریکی است

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: پیش‌بینی بازار‌های دنیا در رابطه با رمز ارز بسیار سخت است، همچنین باید گفت عمل کسانی که در این زمینه به خرید و فروش می‌پردازند، مانند یک تیری در تاریکی می‌ماند به دلیل آنکه خیلی از این سرمایه‌گذاران با تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی که در زمینه رمز ارز‌ها رخ می‌دهد آشنا نیستند و ممکن است متضرر شوند.

حقانی نسب تصریح کرد: اکنون، چون فضای رمز ارز‌ها رسمیت پیدا نکرده و افراد آموزش‌های چندانی در این زمینه ندیده اند، پس باید گفت این بازار فعلا برای سرمایه‌گذاران تازه وارد وارد پرریسک است.

افزایش سوددهی رمز ارز به دلیل ارتقای رمز ارز‌ها

او تاکید کرد: گرچه طی چند ماه آتی در حوزه رمز ارز با نوسان مواجه خواهیم بود، اما می‌توان گفت در بازه بلندمدت به دلیل افزایش ارزش رمزارز‌ها افراد می‌توانند به سود‌های مطلوب خود دست یابند.

میزان انرژی بسیار زیاد مورد نیاز برای استخراج رمز ارز باعث شده است تا مصرف برقِ یک دستگاه استخراج و همچنین قیمت برق در یک منطقه، تأثیر شدیدی بر سودآوری ماینینگ داشته باشد.

هر دستگاه ماینر مصرف برق متفاوتی دارد. مسلم است هنگام تهیه یا خرید یک دستگاه استخراج باید این مسئله را مد نظر قرار داد، زیرا هزینه برق مصرفی دستگاه ماینر می‌تواند نقش نرخ هش را در سودآوری از بین ببرد و حتی باعث ضرر شود. به‌عنوان نمونه، سودآوری یک دستگاه با قدرت ۱۴ تراهش و مصرف برق ۱، ۴۰۰ وات می‌تواند از سودآوری یک دستگاه با ۵۰ تراهش قدرت و مصرف برق ۸، ۰۰۰ وات بیشتر باشد.

قطعی‌های اخیر برق ربطی به استخراج رمز ارز ندارد

ابوذر صالحی مدیرکل امور بین‌الملل توانیر، در پاسخ به این سوال که آیا رمز ارز‌ها عامل قطعی‌های اخیر برق در پایتخت هستند یا خیر؟ گفت: مجموع استفاده برق توسط رمز ارز‌ها در کشور حدود ۵۰۰ تا ۵۵۰ مگاوات است.

او ادامه داد: معادل ۵۰۰ تا ۵۵۰ مگاوات رمز ارز مجاز، رمز ارز غیر مجاز در کشور داریم، اما با توجه به مصرفی که ما در کشور داریم این عدد رمز ارز خیلی عدد بزرگی نیست و خاموشی‌های اخیر در کشور به خصوص در تهران ربطی به استخراج رمز ارز ندارد.

شناسایی هزار و ۶۰۰ مراکز استخراج رمز‌ ارز

مدیر کل امور بین‌الملل توانیر افزود: یکی از عواملی که موجب افزایش مصرف برق شده، مراکز استخراج رمز‌ ارز غیرمجاز هستند و تاکنون حدود هزار و ۶۰۰ مرکز غیرمجاز را شناسایی کرده‌ایم. دستگاه‌های ماینینگ آنها جمع‌آوری شده و خسارت برق مصرفی از آنها اخذ و مجرمان به مراجع قضائی معرفی شده‌اند.

صالحی بیان کرد: این مراکز باید مجوز‌های لازم را از وزارت صمت و نیرو دریافت و به صورت قانونی فعالیت کنند. ماینر‌ها تعرفه مخصوص خود را دارند و در این ماه‌ها ۵۰ درصد قیمت آزاد را باید بپردازند.

او افزود: ولی در حوزه رمز ارز‌هایی که افراد با مجوز کار می‌کنند ما مشکل و برخوردی نداریم، اما با رمز ارز‌های غیر مجاز به شدت برخورد می‌کنیم و نه تنها تجهیزات آنها جمع آوری می‌شوند بلکه به قوه قضاییه هم معرفی خواهند شد.

این مقام مسئول بیان کرد: به طور کلی کسانی که ماینر غیر مجاز داشتند آنها را جمع آوری کردیم و با توجه به معرفی به قوه قضاییه، دستگاه و یا همان ماینر شخص خاطی به عنوان کالای قاچاق محسوب خواهد شد.

با توجه به این‌که ماینر‌ها در ازای مشارکت در شبکه و استخراج، پاداش خود را به‌صورت رمز ارز دریافت می‌کنند، قیمت رمز ارز یکی از مهم‌ترین عوامل سودآوری ماینینگ محسوب می‌شود. ماینر‌ها مجبور هستند برای پرداخت هزینه‌های خود رمز ارز را به ارز‌های رایج تبدیل کنند. بنابراین، برای این‌که فعالیت سودآور باشد و به بیانی ساده دخل و خرجش با هم بخواند، باید قیمت رمز ارز از حد مشخصی بیشتر باشد. در اوایل سال گذشته میلادی که قیمت رمز ارز به ۳، ۲۰۰ دلار رسید، بسیاری از ماینر‌ها برای جلوگیری از ضرر دستگاه‌های خود را خاموش کردند.

طبق تحقیقات به‌دست آمده تولید یک رمز ارز در ماه چیزی باغ بر ۱۰۰ دستگاه ماینر لازم دارد به طور متوسط هر دستگاه ۳۵ میلیون تومان محاسبه شود برای راه‌اندازی یک مزرعه رمز ارز چیزی بالغ بر ۳ میلیارد و ۵۰۰ تومان باید هزینه کرد و همچنین برای زیر ساخت‌های لازم برای انجام این کار چیزی بالغ بر ۴ میلیون تومان نیاز است.

قطع انشعاب ۲۶۰ مگاوات انشعاب مجاز رمز ارز در کشور

مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور در پاسخ به این سوال که استخراج بیت‌کوین در ایران چقدر هزینه دارد؟ گفت: در واقع هزینه این بخش به سرمایه‌گذاران برمی گردد، ولی به طور کلی طبق تعرفه قیمت متوسط صادرات برق حدود ۱۰۰۰ کیلو وات ساعت است.

او ادامه داد: یک بیت‌کوین به اندازه مصرف ۲۴ واحد مسکونی در سال برق مصرف می‌کند، این یعنی احتمالا استخراج هر بیت‌کوین ۷۲هزار کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند. این مصرف برق معادل روشن بودن ۷۲۰هزار لامپ ۱۰۰وات به اندازه یک ساعت است.

رجبی مشهدی بیان کرد: درحال‌حاضر با توجه به خاموشی‌ها در تهران و بخشی دیگر در کشور چیزی بالغ بر ۲۶۰ مگاوات از انشعابات مجاز رمز ارز یا همان ماینر‌ها را قطع کرده‌ایم به طوری که از روز گذشته ماینر‌های مجاز از دسترس خارج شده‌اند.

او با بیان این که استخراج رمز ارز به معنای فشار بسیار زیاد به شبکه برق است، اظهار کرد: هر واحد تولید استخراج رمز ارز در کشور به میزان ۲۸ تا ۳۵ مشترک برق به صورت متوسط برق مصرف می‌کند که با افزایش چشمگیر این واحد‌ها در سراسر کشور به خصوص در کلانشهر‌هایی از جمله تهران و تبریز شبکه توزیع نیروی برق دچار خسارت‌هایی جدی خواهد شد و در ساعات اوج مصرف کمبود و قطعی برق خواهیم داشت.

برای تولید یک بیت درحال‌حاضر باید ۵۴۴۰ تراهش در یک ماه کار کند این یعنی ۳۴۰ تا دستگاه با توان ۱۶ تراهش در یک ماه کار کنند. هر دستگاه از ابن مدل ۱۷۶۰ وات مصرف می‌کند که به طور کلی حدود ۴۳۱۰۰۰ کیلو وات ساعت در ماه می‌شود به حساب کیلو وات ساعتی ۴۰۰ تومن اگه حساب شود چیزی بالغ بر حدود ۱۷۳ میلیون تومان می‌شود.

به گفته کارشناسان بازار سرمایه رمز ارز طی دو روز گذشته حدود ۲۵ درصد ارزش خود را از دست داده و از رقم ۴۲ هزار دلاری به عدد ۳۱ دلاری سقوط کرده است و با یک حساب سر انگشتی رقمی حدود ۸۱۵ میلیارد تومان به پول ما می‌شود.

بر اساس داده‌های رسمی، برق لازم برای استخراج یک بیت‌کوین حدود ۳۶میلیون تومان در ماه‌های غیرگرم سال هزینه دارد و این یعنی هر بیت‌کوین می‌تواند سود ۷۸۰میلیون‌تومانی داشته باشد. قیمت بیت‌کوین تقریبا ۲۲برابر هزینه‌های استخراج آن است. تازه این هزینه با تعرفه مجاز محاسبه شود و اگر برق به صورت غیرمجاز مصرف شود، سود استخراج بیت‌کوین سر به فلک می‌کشد.

مصرف برق مراکز غیرمجاز درمجموع حدود ۳۰۰مگاوات تخمین زده شده که نشان می‌دهد کل مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز به اندازه همان ۱۴مرکز مجاز برق مصرف می‌کنند و مجموع مصرف آنها حدود ۶۰۰مگاوات است. رجبی می‌گوید درحال‌حاضر کمتر از یک درصد برق کشور برای استخراج رمزارز مصرف می‌شود.