سرنوشت بورس در هفته آینده چه می شود؟

روز گذشته یکی از چالشی ترین روزهای بورس بود؛ عرضه اولیه جدید اپال پس از سه هفته گذشته از آخرین عرضه اولیه، با ریزش ۲ میلیون نفر مشارکت‌کننده شوک جدیدی را ناشی از سرعت شدت خروجی پول به بازار وارد کرد (تفصیل این بحث را می‌توانید در گزارش  اقتصادنیوز با عنوان «عرضه اولیه سوت و کور شد» دنیال کنید).

 از دید تحلیلگران هفته آینده اگر اتفاق خاصی بیرون از بازار یا تصمیم خاصی در درون بازار گرفته نشود، امیدی به اتمام روند فرسایشی در بازار نیست. خریداران دیروز، فروشندگان امروز شدند و پایین بودن ضریب نقدشوندگی استقبال بازار ازعرضه اولیه اُپال را سرد و کسل کننده کرد.

حالا با مختصات کنونی، همچنان بورس بازان در سه گانه انتظار، ترس و بی‌اعتمادی به سر می‌برند. رفتار بورس بازان نمایانگر انتظار نسبت به تحولات پیرامون مذاکرات هسته‌ای، ترس از ریزش احتمالی بیش‌تر بازار و بی‌اعتمادی نسبت به رفتار سیاست‌گذار در بازار باعث شده وضعیت سه گانه‌ای شکل بگیرد که به شدت فرسایش بازار دامن می‌زند.

با این وصف باید منتظر بود که مولفه‌های بیرونی چه تاثیری روی روند بازار می‌گذارند. هممچنین باید نسبت به واکنش بورس‌بازان نسبت به رفتار سیاست‌گذار منتظر ماند اما همچنان ترسی در دل بورس بازان و سهامداران هست که آنان را نسبت به آینده نگران می‌کند.

از دید ناظران هر گونه رفتار روزهای بعد در بازار را باید در پیوند با این وضعیت سه‌گانه مورد بررسی قرار داد. حالا اما انتظارات نسبت به شش ماه ابتدای امسال فرق می‌کند؛ به نظر می‌رسد بی اعتمادی که در بازار میخکوب شده است، همچنان قربانی می‌گیرد و دامنه زیان را به بورس بازان وسعت می‌بخشد.

البته سهامداران در بازار چند دسته‌اند؛ برخی نگاه بلندمدت دارند که با همین استراتژی در انتظار روزهای بهترند. برخی نیز به صورت آماتور و ناآشنا به مسائل مالی اما در جبهه مقابل این استراتژی، هر روز انتظار می‌کشند تا بازار بهتر شود و حد زیان خود را جبران کنند و شاید بعد از آنان عطای بورس را برای همیشه به لقایش ببخشند.

اما گروه سومی هم هستند که در بینابین این استراتژی نوسان می‌گیرند و پرتفوی خود را متفاوت چیده‌اند، بلکه برای روزهای سخت‌تر بتوانند آمادگی داشته باشند  یا در روزهای بهتر، طعم شیرین سود را بچشند.

به طور قطع عوامل متعددی همانطور که پیش‌تر در این باره قلم فرسایی شده است، در شکل‌گیری وضعیت کنونی بازار نقش دارند اما به نظر می‌رسد متهم اصلی با توجه به دامنه اثرگذاری‌اش همان رفتارهای سیاست‌گذاری است که تمایل دارد به بهانه حفظ و صیانت حقوق سهامداران همواره دخالت کند.

عدم وجود تقاضای جدی در بازار امروز باعث شد خریداران روز گذشته، به نوسان یک روزه بسنده کرده و تنها پس از گذشت یک روز نسبت به سیو سود اقدام نمایند.

در  دو هفته ای که از اجرایی شدن قانون دامنه نوسان نامتقارن میگذرد، به نظر میرسد  بازار به خصوص در نمادهای شاخص ساز، سیکل یکسانی را طی کرده است. اکثر سهم ها پس از چند روز متوالی صف فروش بودن در دامنه ۲- با یک روز مثبت شدن و یا صف خرید شدن، بار دیگر برای چند روز متوالی صف فروش می شوند. با توجه به ۳ برابر بودن بازه ی قیمتی دامنه مثبت نسبت به دامنه منفی، سهم ها درگیر یک سیکل نزولی آرام و فرسایشی شده اند.

پیش بینی می شود که در صورتی که در تعطیلات انتهای هفته، اتفاق خاصی نیفتد بازار هفته آینده نیز روند نزولی و فرسایشی مانند هفته جاری را در پیش گیرد.

هر بازاری نتیجه تقابل دو فاکتور عرضه و تقاضاست و دلیلی بدیهی دارد. هیچ کالا و خدماتی در این دنیا مجانی نیست ! و هیچ کالا و خدمتی هم نیست که قابل خرید نباشد و به‌عبارتی همیشه کشف قیمتی در بازارها صورت خواهد گرفت. "بازار هرچه آزادتر باشد ، سریعتر به تعادل خواهد رسید."

تا چندوقت پیش مشکل بازار ما این بود که فاکتور فروشنده را بدلیل صف های خرید و محدودیت دامنه قیمتی نمی دیدیم و این حس کم کم القا میشد که بازار فروشنده ای ندارد (همان اثر دومینوی فریبنده ای که صف های خرید القا میکنند) ولی آیا صفوف فروش هم باعث میشود خریداران بازار را نبینیم؟

درواقع سیستم دارای دامنه نوسان ، برخلاف تصور بیشتر باعث تشدید نوسان میشود تا کنترل نوسان ، به زبان ساده نوسانات را بلند تر و قابل تحمل تر میکند.

این درحالیست که متقاضیان دیروز ، عرضه کنندگان امروز شدند و بازار حتی به نوسانات کوتاه مدت هم اجازه نمیدهد خودی نشان دهند. هفته آینده میتواند مسیر بازار را برای اخرین روزهای سال مشخص کند.

پنج روز نزولی و قرمز، کارنامه بورس در هفته جاری بود. اگرچه  تغییر دامنه نوسان، از بالا و پایین شدن شدید شاخص‌کل جلوگیری کرد اما از سوی دیگر بازار دچار رخوت و بی‌رمقی شد. در این شرایط خبر عرضه اولیه اپال نیز به جای تاثیر مثبت، باعث خشم سهامداران شد.

گروهی از سهامداران اعتقاد داشتند در شرایطی که ارزش معاملات افت چشمگیری داشته است و ضریب نقدشوندگی در بازار به شدت پایین آمده است، این عرضه اولیه نیز مزید بر علت می‌شود تا تقاضای خرید در دیگر نمادها کاهش یابد. بدین ترتیب علی رغم تمدید چندباره از عرضه اپال استقبال نشد.

پایان بخش اولین هفته کاری در اسفند نشان داد بازار قابلیت آن را دارد که تا پایان سال روند نزولی و فرسایشی خود را ادامه دهد. در نتیجه انتظار می‌رود در هفته آینده نیز روند دو هفته اخیر دنبال شود. مختصر معاملاتی نیز که انجام می‌شود توسط نوسان‌گیرانی است که در این روزهای بی‌رونقی بازار به دنبال کسب سود دو سه درصدی هستند. 

بی‌اعتمادی به بورس که از عملکرد مسئولان در ماه‌های اخیر نشات می‌گیرد، آن قدر در تحلیل سهامداران وزن پیدا کرده است که حتی خبرهای سیاسی و اقتصادی نیز نمی‌تواند تاثیر قابل توجه و بلندمدتی در بازار داشته باشد.