کدام کشورها رمزارز ملی دارند؟/ CBDC به نفع مردم است یا دولتمردان؟

ارز دیجیتال ملی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی به یکی از بحث‌های داغ و پر چالش بازار کریپتو در سراسر جهان تبدیل شده است. ارز دیجیتال ملی (Central Bank Digital Currency) با حروف اختصاری CBDC شناخته می‌شود. در ادامه با مزیت‌ها و معایب این ارزها و کشورهایی که ارز دیجیتال ملی دارند، آشنا می‌شویم.

مزیت ارزهای دیجیتال ملی

کارایی بیشتر و هزینه کمتر، برابری و عدالت در استفاده از خدمات مالی برای همه مردم، دسترسی عموم مردم به سیستم بدون نیاز به افتتاح حساب بانکی از جمله مزایای ارزهای دیجیتال ملی هست.

معایب ارزهای دیجیتال ملی

ارز دیجیتال ملی به صورت داخلی و با پشتوانه دستگاه‌های حکومتی صادر می‌شود و می‌تواند پذیرش و استقبال از ارزهای دیجیتال بخش خصوصی را محدود کند. همچنین منجر به دوری مشتریان از بانک‌ها می‌شود. همچنین ممکن بانک مرکزی متحمل ریسک و هزینه شود، چون ارائه ارز دیجیتال ملی، فرآیند پرهزینه‌ای است و از طرفی اعتبار و شهرت آن بانک نیز ممکن است در معرض خطر قرار گیرد.

وضعیت ارزهای دیجیتال ملی در کشورها

به صورت کلی ۸۰ درصد از بانک‌های مرکزی در حال بررسی پروژه‌های ارز دیجیتال ملی هستند اما تنها تعداد معدودی، همچون سوئد، چین و باهاما، به مرحله آزمایشی یا سافت لانچ (soft launch) رسیده‌اند.

سوئد

سوئد یکی از اولین کشورهای جهان بود که اقدام به بررسی ارز دیجیتال ملی کرد و در اواخر سال ۲۰۱۹ از راه‌اندازی یک پلتفرم آزمایشی برای کرون الکترونیک خبر داد. احتمالاً آزمایش‌های بلاک چینی بانک مرکزی سوئد تا سال ۲۰۲۶ ادامه داشته باشد.

تایلند

بانک مرکزی تایلند تأکید کرده است که ارز دیجیتال ملی خود را در سال ۲۰۲۲ آزمایش می‌کند. هدف اصلی این ارز فراهم کردن دسترسی شهروندان به خدمات مالی آسان‌تر و امن‌تر است.

چین

بانک‌های برتر چینی در حال تبلیغ پرداخت با استفاده از یوان دیجیتال به‌جای روش‌هایی چون علی پی (Alipay) یا وی‌چت پی (WeChat Pay) در جشنواره خرید پیش رو در چین هستند.

انگلستان

بانک مرکزی انگلستان با وجود آن که هنوز در ارتباط با پیشبرد برنامه‌های خود پیرامون ارز دیجیتال ملی مطمئن نیست، به دنبال استخدام حداقل ۷ موقعیت شغلی مرتبط است.

ترکیه

آزمایش‌های اولیه برای ارز ملی ترکیه در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ آغاز می‌شود و بانک مرکزی ترکیه نیز همانند انگلیس در حال استخدام کارشناس‌هایی برای تیم تحقیق و توسعه ارز دیجیتال خود است.

روسیه

بانک مرکزی روسیه به‌تازگی اعلام کرده است که ارز دیجیتال ملی با پشتوانه روبل می‌تواند سلاحی برای مقابله با تحریم‌ها باشد. روبل دیجیتال عاملی برای کاهش وابستگی اقتصادِ روسیه به دلار آمریکا خواهد بود. روسیه آزمایش ارز دیجیتال ملی خود، «روبل دیجیتال» را تا پایان ۲۰۲۱ آزمایش خواهد کرد.

سوئیس

بانک ملی سوئیس نیز صدور ارز دیجیتال ملی با استفاده از بلاکچین (blockchain) را بررسی خواهد کرد.

ایسلند

روراکوین (Auroracoin) را می‌توان شناخته شده ترین آلتکوین ملی تا به امروز دانست. قیمت آروراکوین برای مدت کوتاهی پس از انتشار اوج گرفت و تبدیل به سومین بازار بزرگ سرمایه در ایسلند شد؛ اما خیلی زود افت شدیدی پیدا کرد.

قبرس

آفرودیت کوین تحت عنوان «Costa Themistocleus» بدون هیچ‌گونه جزئیات دیگری به عنوان ارز ملی قبرس ارائه شد. در حال حاضر وبسایت اصلی این کوین از دسترس خارج شده است و هیچ‌کس از خریداران آن، اطلاعی از سرنوشت این واحد ارزی ندارد.

ونزوئلا

ارز دیجیتال ونزوئلا، پترو، به ظاهر یک ارز دیجیتال باثبات است که باید پشتوانه نفت و دیگر کالاهای اساسی را داشته باشد اما در میان معامله‌گران واقعیت چیز دیگری است. با سقوط قیمت نفت، قیمت پترو کاهش پیدا نکرد. قیمت هر واحد پترو با قیمت هر بشکه نفت ونزوئلا برابر خواهد بود. نکته مهم این هست که هیچ صرافی معتبری این توکن را عرضه نمی‌کند.

کانادا

میپل کوین رمز ارز ملی کشور کانادا هست و برای تأمین امنیت مالی این کشور و حفظ ثروت آن به وجود آمد. تفاوت این ارز دیجیتال ملی با بسیاری از نمونه‌های دیگر ارزهای دیجیتال آن است که بیشتر نقش یک کالای مجازی شبیه به طلا را بازی می‌کند تا یک ارز مبادلاتی.

آمریکا

مازاکوین از نمونه‌های موفقیت‌آمیز شکل‌گیری و اجرای رمزنگاری است. مؤسس آن، پایو هریس، با هدف استقلال مالی سرخپوستان ساکن ایالات‌متحده آمریکا، این ارز دیجیتال را به اجرا گذاشت.

کره جنوبی

کره جنوبی احتمالاً از آگوست تا دسامبر ۲۰۲۱ برنامه بانک دیجیتالی را اجرا خواهد کرد. البته این بانک به دنبال یک شریک برای طراحی سیستم آزمایشی مورد نیاز برای پروژه وون دیجیتالی است.

اوکراین

دولت اوکراین اعلام کرد که در نظر دارد با بهره‌گیری از بلاک چین استلار، پلتفرمی برای ارز دیجیتال ملی خود ایجاد کند. بانک مرکزی اوکراین از سال ۲۰۱۷ پژوهش‌های خود را در حوزه ارزهای دیجیتال ملی آغاز کرده است.

هند

دولت هند در حال بررسی لایحه‌ای برای ممنوعیت ارزهای مجازی خصوصی مثل بیت کوین و راه‌اندازی یک ارز مجازی ملی است. حزب بهاراتیا جاناتا به رهبری نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، از این لایحه حمایت کرده‌اند.

ژاپن

بانک مرکزی ژاپن (BOJ) اعلام کرد که آزمایش‌هایی را برای بررسی امکان انتشار ارز دیجیتال ملی خود آغاز کرده است. مرحله اول آزمایش‌ها تا مارس ۲۰۲۲ انجام می‌شود و روی امکان‌سنجی صدور، توزیع و بازخرید ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) متمرکز است.

ایران

در ایران نیز صحبت از ارز دیجیتال ملی شده است اما هنوز جزئیاتش مطرح نشده است. اگر قرار باشد، همانند ارزهای دیجیتال ملی گذشته، زیر نظر و در دسترس بانک مرکزی باشد، احتمالاً مورد استقبال در داخل قرار نخواهد گرفت و با این شرایط در عرصه بین‌الملل هم حرفی برای گفتن نخواهد داشت.

قطر

پلتفرم «آی دینار» (iDinar) به‌عنوان اولین پلتفرم اسلامی مبتنی بر بلاک چین رونمایی شد. «آی دینار» یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین برای تبادل ارز دیجیتال بر اساس نرخ طلا است. در این پلتفرم ارزش هر آی‌دینار برابر با یک گرم طلا است بنابراین پشتوانه طلا دارد و به نسبت توکن‌های صادر شده، طلا ذخیره می‌شود تا ارزش آن را نسبت به قیمت جهانی طلا ثابت نگاه دارد.