سرنوشت اقتصاد کشور در دست سفته بازان

نقدینگی در یک کشور، غالباً توسط بانک‌ها خلق می‌شود و با نسبتی از پایه پولی انتشار می‌یابد. به عبارتی بانک‌ها در ازای اعطای تسهیلات به مردم یا به شرکت‌ها و نهادها، تعهداتی به‌وجود می‌آورند که برای تحقق آن، باید پول جدید خلق کنند. پول جدید اما نه به صورت اسکناس بلکه در قالب اعتبارات و تسهیلات مختلف به افراد واگذار می‌شود. و از آنجا که بانک مرکزی، تاکنون نظارت مؤثری بر بانک‌ها نداشته، خلق پول در بانک‌ها رشد شتابانی گرفته است. ضمن اینکه یکی از مهم‌ترین معیارهای اندازه‌گیری حجم یک اقتصاد برای سیاستگذاری اقتصادی، نقدینگی موجود در کشور است. این مفهوم که به معنای کل حجم اسکناس‌ها و اعتبارات افراد در نزد بانک‌ها می‌باشد، از گذشته تا کنون با رشد نامتعارف خود، شرایط نابسامانی برای راهبری قطار اقتصاد ایران به‌وجود آورد.

علاوه بر این، براساس قانون رسمی کشور، بانک مرکزی یک نهاد مستقل نبوده و زیرنظر دولت فعالیت می‌کند. این مسئله موجب می‌شود تا بانک مرکزی به یک منبع تأمین مالی قدرتمند و امن برای مصارف دولتی تبدیل شود. این اتفاقات سبب شده تا حجم عظیمی از اعتبارات و مسکوکات در اقتصاد، به پروژه‌های غیربهینه تخصیص یابد و یا صرف پرداخت هزینه‌های معوقه دولت شود. در همین راستا ما درگسترش نیوز با یک کارشناس مسائل پولی، بانکی به گفت‌وگو پرداختیم، برای خواندن مشروح این گزارش با ما همراه باشید:

عباس دادجوی توکلی در گفت‌ و گو با گسترش نیوز درباره تاثیر سرنوشت دولت و معیشت مردم با توجه به افتادن کشور به تله نقدینگی اظهار کرد: اکنون شرایط کشور در رکود است و بازار تورم انتظاری بیشتری به خود می‌بیند، هرچه پول به کشور تزریق می‌شود سرنوشتش درسفته بازی رقم می‌خورد، یعنی عوامل اقتصادی آن را به جهت سرمایه‌گذاری مصرف نمی‌کنند. زیرا که درنظام بانکی ما، سود سپرده بانکی و درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و نرخ بازدهی پروژه‌ها پایین تر از حباب بازار دارایی‌ها است.

لزوم کنترل خلق سپرده‌های جدید

وی ادامه داد: وقتی حجم عرضه پول‌ها را از هر مسیری بالا ببریم، باز هم در مسیر سفته بازی می‌افتد، مشکل این است که ما باید مسیرهای خلق سپرده جدید را کنترل کنیم و بخشی از نقدینگی موجود را با همراهی قوه قضاییه محو کنیم.

دادجوی اضافه کرد: ما چیزی به اسم رشد نقدینگی بسیار بالا داریم که یک ورودی و یک خروجی دارد، یعنی یا محو می‌شود یا خلق می‌شود که اکنون خلق آن روزانه در حدود ۴ هزار میلیارد تومان است، اما مصادیق محو رشد نقدینگی بسیار کند شده است، یکی از مصادیق محو، بازپرداخت تسهیلات از جانب مشتری است.

بحث‌های بی‌منطق درباره هدایت نقدینگی

وی ادامه داد: بحث هایی که اکنون در مورد هدایت نقدینگی مطرح می‌شود منطق ندارد، هدایت نقدینگی یعنی اعتبار جدیدی را که می‌دهیم ببریم به سمت تولید و تولید یعنی سرمایه گذاری، کسی که در این شرایط و با قوانین دست و پا گیر و شرایط سیاسی سردرگم و عدم ثبات اقتصادی تصمیم به تولید می‌گیرد، کار مهم و حیاتی را انجام می‌دهد.

این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: هدایت نقدینگی از جنسی که می‌خواهند کنترل کنند بالا برنده نرخ سود است وسبب ایجاد رقابت بین اوراق و سایر ابزارهای مالی می‌شود که نرخ سپرده‌گذاری را بالا ببرند تا مردم راغب به مشارکت در سرمایه‌گذاری بانکی شوند.

دادجوی در پایان اظهار کرد: در کنار این عوامل ابزاری هست به نام مالیات بر عایدی سرمایه به این شرط که درست و بجا اجرا شود و از افرادی که مشمول هستند، گرفته شود یعنی به اینگونه نباشد که که دولت به عنوان مقصر ایجاد تورم از مردم مالیات بگیرد، برای استفاده از این ابزار باید ساختار خیلی از مسائل همانند نقدینگی و تورم و بودجه را کنترل کنیم و ساختارهای تولید را بهینه و چابک کنیم.