تمام ماجرای هیجان و هراس در بورس

بازدهی بورس تهران در ۵ ماه ابتدایی سال جاری به بیش از ۱۴ درصد رسید. این در حالی است که در ۲ ماه ابتدایی سال بازدهی بازار منفی بود و بازدهی خرداد ماه نیز تنها مثبت یک درصد شد.

اما با شروع تابستان روزهای داغ بورس نیز فرا رسید. بازدهی بازار در تیرماه به ۱۲ درصد بالغ شد و در مرداد ماه شاخص کل رشد ۱۴ درصدی را ثبت کرد.

صعود به کانال ۱.۵ میلیونی

شاخص کل سال را در کانال ۱.۳ میلیونی آغاز کرد اما در ادامه تا کانال ۱.۱ میلیونی نیز سقوط کرد. شاخص کل بورس پایتخت در تیر ماه ابتدا به محدوده ۱.۲ میلیونی و سپس به کانال ۱.۳ میلیونی بازگشت و در مرداد به کانال ۱.۴ میلیون و در نهایت به کانال ۱.۵ میلیون صعود کرد.

در پایان معاملات روز ۲۴ مرداد بود که شاخص پس از ۸ ماه به کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد بازگشت تا نسبت به آخرین روز کاری اسفند ۲ کانال بالاتر بایستد. بدین ترتیب در دوره ۵ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ شاخص ۱۹۳ هزار واحد بالاتر از رقم آخرین روز کاری سال ۱۳۹۹ قرار گرفت.

رکوردهای دست نیافتنی سال ۱۳۹۹

رشد شاخص در تیر و مرداد امسال خیلی‌ها را به احیای بورس امیدوار کرد. حتی گروهی از تحلیل‌گران وعده دادند که بورس مانند سال گذشته صعودد خواهد کرد. اما با اینکه شاخص توانست نسبت به فروردین‌ماه ۴ کانال بالا بیاید اما بازدهی بازار در ۵ ماه ابتدایی سال جاری ۱۴.۷ درصد بود و شاخص هم وزن در پایان مرداد ماه نسبت به آخرین روز کاری اسفند ۱۳۹۹ بیش از ۱۳ هزار واحد پایین‌تر ایستاد. در حالی که بازدهی بازار در ۵ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ به ۲۵۵ درصد رسیده بود و شاخص هم وزن ۱۷۲ درصد رشد کرد.

بازدهی بورس در فروردین ۹۹ به بیش از ۳۴ درصد رسید و در اردیبهشت و خرداد شاخص رشد ۴۳ و ۲۸ درصدی داشت. در تیر ماه بازار ۵۰ درصد رشد کرد اما مرداد ماه نزول بورس بود. شاخص از هفته سوم مرداد شروع به نزول کرد و در حالی که تا قله ۲ میلیونی بالا رفته در پایان مرداد به یک میلیون و ۸۲۵ هزار واحد تنزل کرد تا بازدهی مرداد ۱۳۹۹ به منفی ۸ درصد برسد.

داستانِ هیجان و هراس

جریان نقد ورودی و خروجی بورس (Cash Flow) یکی از ابزارهای تحلیل‌گران بازار سرمایه برای پیش‌بینی روندهای بازار است. تحلیل‌گران عامل اصلی رشد شاخص در نیمه اول سال ۱۳۹۹ را ورود پول حقیقی یا به عبارت دیگر ورود سهام داران حقیقی و افزایش سرمایه‌گذاری شهروندان در بازار سهام می‌دانند.

در ۵ ماه ابتدایی سال گذشته بیش از ۱۰۹ هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد بازار شد. به طوری که در ماه‌های فروردین و اردیبهشت به طور میانگین روزانه بیش از هزار میلیارد تومان پول حقیقی وارد بورس شد. این رقم در تیرماه به ورود روزانه هزار و ۵۹۴ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی رسید.

بورس در ۵ ماه ابتدای سال ۱۳۹۹ روزهای پرهیجانی را پشت سر گذاشت. روزهایی که میلیون‌ها ایرانی با سودای سود و حفظ ارزش دارایی‌شان وارد بازار سهام شدند و پس از چندی با نزول قیمت‌ها و فرارسیدن روزهای خزانِ بازار سهام سرمایه‌های خود را از دست دادند و بی‌اعتماد شدند. خیلی‌ها دست به قمار عاشقانه زدند و چنان مسحور رشد قیمت‌ها شدند که تمام دارایی‌های خود را به باد دادند. تب تند سرمایه‌گذاری در بورس خیلی زود سرد شد و جایش را به غم و هراس و اعتراض داد. اعتراضی که البته نابه‌جا نبود. بسیاری مردم را به سرمایه‌گذاری به بورس فراخواندند، از مسئولان و مدیران عالی کشور تا کارگزاری‌ها و نهادهای واسطه‌گری مالی، همه بر طبل بورس کوبیدند بی آن که درباره ریسک‌های آن هشدار دهند یا راهکاری برای کاهش ریسک‌های بازار در پیش بگیرند. در نتیجه خیلی‌ها راه خروج از بازار را پیش گرفتند.

در ۵ ماه ابتدایی سال جاری مجموع تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی بود یعنی در مجموع شاهد خروج پول حقیقی بودیم. در این ۵ ماه که شامل ۹۴ روز کاری می‌شود در مجموع ۱۹ هزار و ۵۲۱ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بورس تنها در تیرماه مثبت بود و در باقی ماه‌ها در مجموع میانگین ماهانه تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی بود.